Hide
Show all
Email this article Axiology of Law – from General to Specific Philosophy of Law
Abstract
An axiology as a theory of values takes an important place not only in general philosophy but in legal philosophy as well. Jurisprudence and law cannot ultimately be axiologically neutralised since the relationship between law and values is of a primary, eternal, necessary and immanent character. The author discusses this phenomenon on the example of Gustav Radbruch’s legal philosophy. In his opinion when one writes about Radbruch as a philosopher of law, one should make five very important reservations: firstly, Radbruch was a representative of Neo-Kantianism; secondly, it was not Neo-Kantianism ‘in general’, but a specific variant called Baden Neo-Kantianism (south-German, Heidelberg-based); thirdly, Radbruch was not a philosopher ‘in general’, as he was interested in Neo-Kantianism transplanted to the philosophy of law; fourthly, we may currently notice a great comeback of the philosophy of Kant (e.g. J. Habermas, J. Rawls, O. Höffe), but this phenomenon should be precisely distinguished from Neo-Kantianism as the temporally and spatially determined philosophical direction of the fin de siècle period; fifthly, if one can even speak of some kind of axiological turning point in the evolution of Radbruch’s philosophical views, it is 1933 rather than 1945.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Alexy R., Begriff und Geltung des Rechts, Freiburg–München 1994.
Alexy R., The Nature of Legal Philosophy, “Ratio Juris” 2004, vol. 17(2), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9337.2004.00261.x.
Alexy R., Meyer L.H., Paulson S.L., Sprenger G. (eds.), Neukantianismus und Rechtsphilosophie, Baden-Baden 2002.
Alwart H., Recht und Handlung: die Rechtsphilosophie in ihrer Entwicklung vom Naturrechtsdenken und vom Positivismus zu einer analytischen Hermeneutik des Rechts, Tübingen 1987.
Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Warsztaty prawnicze. Prawo rzymskie, Kraków 2012.
Dreier H., Die Radbruchsehe Formel – Erkenntnis oder Bekenntnis, [in:] Staatsrecht in Theorie und Praxis. Festschrift für Robert Walter zum 60. Geburtstag, ed. H. Mayer, Wien 1991.
Dreier R., Paulson S.L., Einführung, [in:] Rechtsphilosophie. Studienausgabe, ed. G. Radbruch, Heidelberg 2003.
Dudek M., Stępień M. (eds.), Aksjologiczny wymiar prawa, Kraków 2015.
Durth H., Der Kampf gegen das Unrecht. Gustav Radbruchs „Theorie eines Kulturverfassungsrechts“, Baden-Baden 2001.
Florczak-Wątor M., Aksjologia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, eds. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021, DOI: https://doi.org/10.12797/9788381383370.03.
Fuller L.L., The Morality of Law, New Haven–London 1969.
Gołowska I., Antynaturalistyczna filozofia prawa Gustawa Radbrucha, [in:] Studia z filozofii prawa, ed. J. Stelmach, Kraków 2001.
Hart H.L.A., Pojęcie prawa, Warszawa 1998.
Hippel F. von, Gustav Radbruch als rechtsphilosophischer Denker, “Süddeutsche Juristen-Zeitung” 1950, vol. 5(7).
Honderich T. (ed.), Encyklopedia filozofii, vol. 2, Poznań 1999.
Kaufmann A., Gustav Radbruch – Leben und Werk, GRGA, vol. 1.
Kaufmann A., Gustav Radbruch. Rechtsdenker, Philosoph, Sozialdemokrat, München–Zürich 1987.
Kaufmann A., Rechtsphilosophie, München 1997.
Kastner B., Goethe in Leben und Werk Gustav Radbruchs, Heidelberg 1999.
Kim J., „Methodentrialismus“ und „Natur der Sache“ im Denken Gustav Radbruchs – zugleich Quellenstudien zu ihren kulturphilosophischen Vorfragen bei Windelband, Rickert und Lask, Diss. Freiburg 1966.
Krasnodębski Z., Przedmowa. Weber po komunizmie, [in:] M. Weber, Polityka jako zawód i powołanie, Kraków 1998.
Lecheler H., Unrecht in Gesetzesform? Gedanken zur „Radbruch’schen Formel”, Berlin–New York 1994.
Meyer L.H., ‘Gesetzen ihre Ungerechtigkeit wegen die Geltung absprechen’. Gustav Radbruch und der Relativismus, [in:] Neukantianismus und Rechtsphilosophie, eds. R. Alexy, L.H. Meyer, S.L. Paulson, G. Sprenger, Baden-Baden 2002.
Nowicki P., Aksjologia prawa zamówień publicznych. Pomiędzy efektywnością ekonomiczną a instrumentalizacją, Toruń 2019.
Pałecki K. (ed.), Neutralization of Values in Law, Warszawa 2013.
Paulson S.L., Einleitung, [in:] Neukantianismus und Rechtsphilosophie, eds. R. Alexy, L.H. Meyer, S.L. Paulson, G. Sprenger, Baden-Baden 2002.
Paulson S.L., On the Background and Significance of Gustav Radbruch’s Post-War Papers, “Oxford Journal of Legal Studies” 2006, vol. 26(1), DOI: https://doi.org/10.1093/ojls/gqi043.
Pfordten D. von der, Die Rechtsidee bei Kant, Hegel, Stammler, Radbruch und Kaufmann, [in:] Value Pluralism, Tolerance and Law, ed. Shing-I-Liu, Taipei, Taiwan 2004.
Pfordten D. von der, Rechtsethik, München 2011.
Pfordten D. von der, Was ist und wozu Rechtsphilosophie?, “Juristen Zeitung” 2004, vol. 4.
Pisuliński J., Zawadzka J. (eds.), Aksjologia prawa cywilnego i cywilnoprawna ochrona dóbr, Warszawa 2020.
Potrzeszcz J., Sprawiedliwość jako idea prawa, [in:] Teoretycznoprawne problemy integracji europejskiej, ed. L. Leszczyński, Lublin 2004.
Powałowski A. (ed.), Aksjologia publicznego prawa gospodarczego, Warszawa 2022.
Radbruch G., Der innere Weg, GRGA, vol. 16.
Radbruch G., Einführung in die Rechtswissenschaft, GRGA, vol. 1.
Radbruch G., Grundzüge der Rechtsphilosophie, GRGA, vol. 2.
Radbruch G., Rechtsphilosophie, GRGA, vol. 2.
Radbruch G., Rechtsphilosophische Parteienlehre, GRGA, vol. 2.
Radbruch G., Rudolf Stammler. Zum siebzigsten Geburtstag, GRGA, vol. 16.
Radbruch G., Vorschule der Rechtsphilosophie, GRGA, vol. 3.
Seelmann K., Gerechtigkeit, Rechtssicherheit, Zweckrationalität, [in:] Rechtsphilosophische Kontroverse der Gegenwart, eds. P. Siller, B. Keller, Baden-Baden 1999.
Seidel K., Rechtsphilosophische Aspekte der „Mauerschützen”-Prozesse, Berlin 1999, DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-49748-5.
Stelmach J., Sarkowicz R., Filozofia prawa XIX i XX wieku, Kraków 1998.
Stępień A.B., Aksjologia, [in:] Leksykon filozofii klasycznej, ed. J. Herbut, Lublin 1997.
Szyszkowska M., Neokantyzm. Filozofia społeczna wraz z filozofią prawa natury o zmiennej treści, Warszawa 1970.
Szyszkowska M., Zarys filozofii prawa, Białystok 2000.
Tokarczyk R., Historia filozofii prawa, Kraków 2000.
Vecchio G. del, Lezioni di Filosofia del Diritto, GRGA, vol. 3.
Welzel H., Naturrecht und materiale Gerechtigkeit, Göttingen 1990.
Wiegand M.A., Unrichtiges Recht. Gustav Radbruchs rechtsphilosophische Parteienlehre, Tübingen 2004.
Wołodkiewicz W., Europa i prawo rzymskie. Szkice z historii europejskiej kultury prawnej, Warszawa 2009.
Wołodkiewicz W. (ed.), Regulae iuris. Łacińskie inskrypcje na kolumnach Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2010.
Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2003.
Wróblewski J., Relatywistyczne teorie prawa, “Państwo i Prawo” 1963, no. 8–9.
Zajadło J., Bezpieczeństwo – celowość – sprawiedliwość, “Gdańskie Studia Prawnicze” 2002, vol. 9.
Zajadło J., Estetyka – zapomniany piąty człon filozofii prawa, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, no. 4, DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.4.2.
Zajadło J., Formuła Radbrucha. Filozofia prawa na granicy pozytywizmu prawniczego i prawa natury, Gdańsk 2001.
Zajadło J., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 października 2010 r. (sygn. akt K 10/08), “Przegląd Sejmowy” 2011, no. 2.
Zajadło J., Jaka aksjologia praw człowieka?, “Państwo i Prawo” 2019, no. 11.
Zajęcki M., Aksjologiczna interpretacja prawa (studium z metodologii i teorii prawa), Warszawa 2017.
Zimmermann J. (ed.), Aksjologia prawa administracyjnego, vol. 1–2, Warszawa 2017.
Zubik M., Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, Warszawa 2008.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.4.191-217
Date of publication: 2023-12-22 22:04:39
Date of submission: 2023-08-24 14:01:45
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2023 Jerzy Zajadło
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.