Hide
Show all
Email this article Environmental Awareness in Polish Society with Respect to Natural Resources and Their Protection (Overview of Survey Research)
Abstract
The article comprises an analysis of public opinion surveys concerning the environmental awareness in Polish society concerning natural resources and their protection, which issue has not been presented to date comprehensively in the literature on the subject. To this end, i.e. to present the degree of this awareness, the results of opinion surveys on the following topics have been presented and analysed: environmental protection as a social problem and the sources of knowledge on this subject, climate change, natural resources as sources of energy, attitude to the nuclear power plant construction, and air quality. The study has been based on representative surveys carried out by public opinion polling centres. The above-mentioned analysis has been preceded by terminological findings on such terms as “environmental security”, “natural resources”, “environmental awareness” and “public opinion”, with a proposal for a new definition of environmental awareness, referring to elements of legal awareness. It has been assumed that the knowledge of the degree of public awareness is useful in designing legal solutions conducive to environmentally sound behaviour and in taking decisions on a gradual increase in the extent to which public participation in natural resource management is allowed. The research hypothesis that awareness of natural resources among the Polish population is not optimal but is gradually increasing was confirmed. It has been pointed out that legal measures to promote environmental measures need to be complemented and strengthened by instructional and educational measures.
Keywords
References
LITERATURE
Bednarek-Gejo A., Mianowany M., Skoczylas P., Głowacka A., Świadomość ekologiczna studentów, „Hygeia Public Health” 2012, vol. 47(2).
Burger T., Konflikt i współdziałanie. Świadomość ekologiczna i postawy społeczeństwa, [in:] Świadomość ekologiczna i społeczne ruchy „zielonych” w Polsce, ed. W. Mirowski Warszawa 1999.
Burger T., Świadomość ekologiczna – między lękiem a działaniem, Warszawa 1992.
Burger T., Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego, Warszawa 2005.
Ciechanowicz-McLean J., Międzynarodowe prawo ochrony środowiska, Warszawa 2001.
Czekałowska M., Problem konstytucyjnych norm programowych dotyczących ochrony środowiska na tle wybranych regulacji ustawowych, „Acta Iuris Stetinensis” 2015, no. 11, DOI: https://doi.org/10.18276/ais.2015.11-07.
Domka L., Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, Poznań 1996.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2008.
Gawlikowska-Fyk A., Nowak Z., Energetyka jądrowa w Polsce. Raport, Warszawa 2014.
Gizbert-Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w Konstytucji, [in:] Charakter i struktura norm Konstytucji, ed. J. Trzciński, Warszawa 1997.
Górka K., Zasoby naturalne jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego, „Gospodarka w Praktyce i Teorii” 2014, no. 3(36), DOI: http://dx.doi.org/10.18778/1429-3730.36.03.
Górska-Rożej K., Bezpieczeństwo ekologiczne w ogólnym systemie bezpieczeństwa państwa, „Obronność. Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej” 2013, no. 4(8).
Herz J.H., The Rise and Demise of the Territorial State, [in:] International Politics and Foreign Policy: A Reader in Research and Theory, ed. J.N. Rosenau, New York 1961.
Kamieniecki K., Notatki ekologiczne 2010 i 2011, [in:] Barometr zrównoważonego rozwoju 2010–2011, Warszawa 2012.
Kłos L., Świadomość ekologiczna Polaków – przegląd badań, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania” 2015, no. 42(2), DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2015.42/2-03.
Korzeniowski P., Bezpieczeństwo ekologiczne jako instytucja prawna ochrony środowiska, Łódź 2012.
Liżewski B., Łacek M., Pilipiec S., Mieszkańcy Lubartowa wobec budowy i lokalizacji Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO). Ekspertyza z procesu ankietyzacji w dniach 1–15 października 2011 (typescript).
Mirowski W., Świadomość ekologiczna współczesnego społeczeństwa polskiego w świetle badań naukowych, [in:] Świadomość ekologiczna i społeczne ruchy „zielonych” w Polsce, ed. W. Mirowski, Warszawa 1999.
Młyniec E., Opinia publiczna – elementy teorii i praktyki politycznej, Toruń 2015.
Nowotny S., Opinia publiczna, [in:] Encyklopedia socjologii, vol. 3, Warszawa 2000.
Nycz-Wróbel J., Świadomość ekologiczna społeczeństwa i wynikające z niej zagrożenia środowiska naturalnego (na przykładzie opinii mieszkańców województwa podkarpackiego, „Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Ekonomia i Nauki Humanistyczne” 2012, no. 19, DOI: https://doi.org/10.7862/rz.2012.einh.20.
Obywatele zasobni w zasoby. Biała Księga zarządzania zasobami naturalnymi w Polsce, eds. K. Blusz, T. Håkon, J. Inderberg, P. Zerka, Warszawa 2015.
Papuziński A., Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki. Zarys politologicznego modelu świadomości ekologicznej, „Problemy Ekorozwoju” 2006, no. 1.
Pieniążek A., Stefaniuk M., Socjologia prawa. Zarys wykładu, Warszawa 2014.
Pietraś M., Bezpieczeństwo ekologiczne w Europie. Studium politologiczne, Lublin 2000.
Polacy a świadomość oszczędzania wody, comp. T. Tybora, Report of the National Geographic Channel performed by TNS OBOP, February 2009.
Poskrobko B., Jak postrzegam ochronę środowiska, „Aura” 1987, no. 8, 10.
Poskrobko B., Proekologiczne zachowania przedsiębiorstw przemysłowych w okresie zmian ustrojowych w Polsce, Białystok 1991.
Poskrobko B., Społeczne czynniki ochrony środowiska, [in:] Ochrona środowiska – problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, eds. K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki, Warszawa 1995.
Poskrobko B., Zarządzanie środowiskiem, Warszawa 1998.
Smolińska K., Przemieniecka A., Respondenci wobec inwestycji w energię jądrową w Polsce. Wyniki i omówienie badań, „Refleksje” 2013, no. 7, DOI: https://doi.org/10.14746/r.2013.1.11.
Strumińska-Kutra M., Świadomość ekologiczna Polaków – analiza wyników badań ilościowych z lat 1992–2011, [in:] Barometr zrównoważonego rozwoju 2010–2011, Warszawa 2012.
Tuleja P., Konstytucyjna regulacja statusu człowieka i obywatela w państwie (Podstawowe wolności, prawa i obowiązki), [in:] Ustrój konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej, ed. R. Mojak, Lublin 2000.
Tuszyńska L., Świadomość ekologiczna społeczności lokalnych. Oczekiwania a rzeczywistość, „Rocznik Świętokrzyski. Seria B – Nauki Przyrodnicze” 2013, no. 34.
Winczorek P., Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2003.
Zuzek D.K., Świadomość ekologiczna przedsiębiorców jako element zrównoważonego rozwoju, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2017, no. 326.
NETOGRAPHY
Badania świadomości ekologicznej, www.gov.pl/web/klimat/badania-swiadomosci-ekologicznej [access: 5.01.2021].
Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski. Badanie trackingowe – pomiar: październik 2014. Raport TNS Polska dla Ministerstwa Środowiska, comp. D. Kachaniak, J. Skrzyńska, A. Trząsalska, November 2014, www.gov.pl/attachment/13eca2bb-7099-464c-bf30-c81893afbc68 [access: 10.02.2021].
Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski. Raport z badania trackingowego, October 2020, www.gov.pl/attachment/46bbf400-4c36-4419-b861-25bd38235a6d [access: 10.02.2021].
Bołtromiuk A., Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009, https://pl.scribd.com/document/28079208/Raport-z-badań-2009-Świadomość-ekologiczna-Polakow-zrownoważony-rozwoj [access: 10.02.2021].
Co dalej z polskim górnictwem węgla kamiennego, comp. B. Badora, „Komunikat z badań CBOS” 2015, no. 167, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_167_15.PDF [access: 10.03.2021].
Ekologia w energetyce – deklaracje i postawy, comp. M. Gwiazda, „Komunikat z badań CBOS” 2016, no. 32, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_032_16.PDF [access: 11.03.2021].
Ekspert: Budowa elektrowni jądrowej w Polsce zbyt kosztowna i czasochłonna, 11.08.2020, www.energetyka24.com/ekspert-budowa-elektrowni-jadrowej-w-polsce-zbyt-kosztowna-i-czasochlonna [access: 10.02.2021].
Grygiel B., Ranking 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie. 36 jest z Polski!, 2018, www.focusnauka.pl/artykul/ranking-smogu-na-50-najbardziej-zanieczyszczonych-miast-eu-az-36-jest-w-polsce-180509043616%20 [access: 10.01.2021].
Jak Polacy radzą sobie ze smogiem?, comp. M. Feliksiak, B. Roguska, „Komunikat z badań CBOS” 2018, no. 45, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_045_18.PDF [access: 10.03.2021].
Liczba polskich miast w czarnym rankingu WHO rośnie, 2018, www.greenpeace.org/poland/aktualnosci/1667/liczba-polskich-miast-w-czarnym-rankingu-who-rosnie [access: 10.01.2021].
Majchrowska A., Świadomość ekologiczna i postawy wobec środowiska naturalnego wśród mieszkańców Lubelszczyzny. Kapitał Intelektualny Lubelszczyzny 2010–2013, https://docplayer.pl/7545094-Swiadomosc-ekologiczna-i-postawy-wobec-srodowiska-naturalnego-wsrod-mieszkancow-lubelszczyzny.html [access: 15.02.2021].
Minister klimatu zdradza lokalizację polskiej elektrowni atomowej, 2021, www.bankier.pl/wiadomosc/Minister-klimatu-zdradza-lokalizacje-polskiej-elektrowni-atomowej-8036799.html [access: 20.01.2021].
Polacy o energetyce jądrowej i gazie łupkowym, comp. K. Pankowski, „Komunikat z badań CBOS” 2013, no. BS/51/2013, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_051_13.PDF [access: 20.02.2021].
Polacy o przyszłości energetycznej kraju, comp. M. Gwiazda, „Komunikat z badań CBOS” 2016, no. 28, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_028_16.PDF [access: 10.02.2021].
Polacy o smogu, comp. M. Feliksiak, „Komunikat z badań CBOS” 2019, no. 33, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_033_19.PDF [access: 10.02.2021].
Poparcie i sprzeciw dla elektrowni atomowej, „Komunikat z badań TNS OBOP” 2011, no. K.040/11, https://docplayer.pl/30180722-Poparcie-i-sprzeciw-dla-elektrowni-atomowej.html [access: 10.02.2021].
Polityka energetyczna Polski do 2040 r., www.gov.pl/web/klimat/projekt-polityki-energetycznej-polski-do-2040-r [access: 10.03.2021].
Raport z analizy badań świadomości, postaw i zachowań ekologicznych Polaków przeprowadzonych w Polsce w latach 2009–2015. Analiza TNS Polska dla Ministerstwa Środowiska, 2015 (July), http://www.3xsrodowisko.pl/uploads/media/badanie_dr_ekologia_ministerstwo_srodowiska.pdf [access: 10.02.2021].
Rok 2019 pod znakiem wyborów i obaw przed zmianami klimatycznymi, comp. A. Cybulska, „Komunikat z badań CBOS” 2020, no. 14, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_014_20.PDF [access: 20.02.2021].
Są poważne opóźnienia po stronie inwestora w realizacji harmonogramu budowy elektrowni jądrowej – Ministerstwo Klimatu, http://biznes.pap.pl/pl/news/pap/info/3033928,sa-powazne-opoznienia-po-stronie-inwestora-w-realizacji-harmonogramu-budowy-elektrowni-jadrowej---ministerstwo-klimatu [access: 12.01.2021].
Skorzystaj z programu „Czyste powietrze”, www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze [access: 10.01.2021].
Skuteczna walka ze smogiem sukcesem 30-lecia w Krakowie, 2020, www.krakow.pl/aktualnosci/239817,1926,komunikat,skuteczna_walka_ze_smogiem_sukcesem_30-lecia_w_krakowie.html [access: 10.01.2021].
Stan środowiska i zmiany klimatu, comp. M. Feliksiak, „Komunikat z badań CBOS” 2016, no. 39, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_039_16.PDF [access: 10.01.2021].
Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego, Badania OBOP 1992, http://tnsglobal.pl/archiv_files/M.1015b.pdf [access: 3.06.2017].
Trackingowe badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski. Raport z badania, September 2018, www.gov.pl/attachment/a93a177c-6eb5-4631-98a5-335b746c12f0 [access: 10.02.2021].
Tuszyńska L., Edukacja i świadomość ekologiczna polskiego społeczeństwa, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-4f9c319d-e04e-40d3-b631-418db18dcc79/c/Edukacja_i_swiadomosc_ekologiczna.pdf [access: 10.02.2021].
World Health Organization, www.who.int/airpollution/data/cities/en [access: 10.01.2021].
Zasoby naturalne, [in:] Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/4000548/zasoby-naturalne.html [access: 12.03.2021].
LEGAL ACTS
Act of 27 April 2001 – Environmental Protection Law (consolidated text Journal of Laws 2020, item 1219 as amended).
Act of 27 March 2003 on spatial planning and zoning (consolidated text Journal of Laws 2020, item 293 as amended).
Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483 as amended).
Treaty on the Functioning of the European Union, consolidated version (OJ C 202/47, 07.06.2016).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.2.357-379
Date of publication: 2021-06-30 23:19:07
Date of submission: 2021-01-19 12:57:23
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2021 Małgorzata Stefaniuk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.