На мяжы адстаўкі. Адносіны палескага ваяводы Яна Крагельскага да падзей 1932 года на Палессі

Piotr Cichoracki, Joanna Dufrat

Аннотация


На 1932 г. прыйшоўся ў II Рэчы Паспалітай апагей т.зв. вялікага эканамічнага крызісу. Гэта паўплывала на становішча жыхароў вёсак, у тым ліку ва ўсходніх ваяводствах, дзе пераважалі нацыянальныя меншасці. Адным з такіх рэгіёнаў было Палессе. Артыкул прысвечаны адказу на пытанне, як рэагавалі прадстаўнікі дзяржаўнага кіравання на сітуацыю эканамічнага крызісу, у тым ліку Ян Крагельскі – ваявода Палесся ў 1926–1932 гадах. У апошнія гады выканання паўнамоцтваў ён неаднаразова выказваў свае погляды на стан ваяводства і неабходныя меры, якія павінны нейтралізаваць наступствы крызісу. Тэкст заснаваны на архіўных матэрыялах, знойдзеных у архівах Польшчы, Беларусі і Расіі. Крагельскі быў прыхільнікам умеранай нацыянальнай палітыкі. Ён адмовіўся ад паланізацыі нацыянальных меншасцей і спрабаваў не ўзмацняць палітычныя рэпрэсіі да канца свайго тэрміну на пасадзе ваяводы. Радыкалізацыя настрояў у грамадстве, звязаная з паглыбленнем эканамічнага крызісу, прымусіла яго перагледзець сваю пазіцыю адносна метадаў забеспячэння ўнутранай бяспекі. Важным пунктам для вывучэння зыходнага матэрыялу з'яўляецца ўзброенае паўстанне, якое адбылося летам 1932 г. на мяжы Кошырскага павета [Палескага ваяводства] і Ковельскага павета [Валынскага ваяводства]. Праведзены аналіз  паказвае, што адміністрацыя ўсходніх ваяводстваў магла правільна ацаніць агульны стан падуладнай ёй тэрыторыі, але ў той жа час не магла дакладна распазнаць яго прычыны, у выніку чаго была захоплена знянацку парушэннем парадку.

Ключевые слова


Палессе; нацыянальныя меншасці; II Рэч Паспалітая; вялікі крызіс; Ян Крагельскі

Полный текст:

PDF (English)

Литература


List of sources

AAN – Polish Central Archives of Modern Records in Warsaw

KWPPwB – Komenda Wojewódzka Policji Państwowej w Brześciu, reference code: 1.

UWPol. – Urząd Wojewódzki Poleski, reference code: 39.

UWWoł. – Urząd Wojewódzki Wołyński, reference code: 71.

DABV – State Archive of the Brest Region

f. 1, inv. 9, d. 2553.

RGVA – Russian State Military Archive in Moscow

ф. 464, inv. 2, d. 3.

Śleszyński, Wojciech (preface and elaboration). (2014). Protokoły i raporty zebrań wojewodów i starostów – województwo poleskie, Kraków: Wydawnictwo Avalon.

References

Borka, Andrèj. (2007). Zakanadaǔčyâ asnovy dzejnascì admìnìstracyjnyh ulad peršaj ìnstancyì na tèrytoryì Zahodnâj Belarusì (1921–1939 gg.). Vesnìk GrDU ìmâ Ânkì Kupaly. Ser. 1, Gìstoryâ ì arhealogìâ. Fìlasofìâ. Palìtalogìâ, 1, pp. 13–19. [Борка, Андрэй. (2007). Заканадаўчыя асновы дзейнасці адміністрацыйных улад першай інстанцыі на тэрыторыі Заходняй Беларусі (1921–1939 гг.). Веснік ГрДУ імя Янкі Купалы. Сер. 1, Гісторыя і археалогія. Філасофія. Паліталогія, 1, c. 13–19].

Chojnowski, Andrzej. (1979). Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921–1939, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Cichoracki Piotr. (2009). Droga ku anatemie. Wacław Kostek-Biernacki (1884–1957), Warszawa: Instytut Pamie̜ci Narodowej.

Cichoracki, Piotr; Dufrat, Joanna; Mierzwa. Janusz. (2019). Oblicza buntu społecznego w II Rzeczypospolitej doby wielkiego kryzysu (1930–1935). Uwarunkowania skala konsekwencje, Kraków: Historia Iagellonica.

Kęsik, Jan. Zaufany Komendanta. Henryk Józewski (1892–1981), Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.

Mędrzecki, Włodzimierz. (1988). Województwo wołyńskie 1921–1939. Elementy przemian cywilizacyjnych, społecznych i politycznych, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Mierzwa, Janusz. Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej. Vol. 2 (in print).

Mieszczankowski, Mieczysław. (1983). Rolnictwo II Rzeczypospolitej, Warszawa: Książka i Wiedza.

Obrębski, Józef. (2007). Studia etnosocjologiczne. Polesie, Anna Engelking (ed.), Warszawa: Oficyna Naukowa.

Zaporowski, Zbigniew. (2001). Wołyńskie Zjednoczenie Ukraińskie, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2020.14.57-69
Date of publication: 2020-12-15 09:04:15
Date of submission: 2019-09-30 21:21:50


статистика


Видимость рефератов - 1565
загрузки (из 2020-06-17) - PDF (English) - 0

показатели



Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


(c) 2020 Piotr Cichoracki, Joanna Dufrat

Лицензия Creative Commons
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.