Асветніцкая дзейнасць піяраў у Беларусі

Mariusz Grzegorz Ausz

Аннотация


Артыкул прысвечаны школам піяраў на тэрыторыі Беларусі (т.зв. літоўская правін­цыя). Заняпад гэтых пабожных школ надыйшоў пасля лістападовага паўстання. Толькі рэканструкцыя асветы піяраў у названай правінцыі ў канцы ХІХ-стагоддзя дазволіла ад­крыцць новыя школы. Пасля першай сусветнай вайны ў так званых крэсах, напр. у Лідзе, Шчучыне і Любашове, ствараліся калегіі, дзе піяры займаліся асветніцкай дзейнасцю.


Ключевые слова


асветніцкая дзейнасць піяраў, піяры, адукацыя, Беларусь

Полный текст:

PDF (Język Polski)

Литература


Źródła:

Archiwum Polskiej Prowincji Pijarów, Collegium Lidense, sygn. 2, 5, 9, 21, 43, 44 (APPZP, CL).

Litewskie Centralne Archiwum Państwowe w Wilnie, fond 172 (LCAP, 172).

Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku, fond 1781 (NAHBM, 1781).

Opracowania:

Ausz Mariusz, Bugajska-Więcławska, Joanna. (2015). Zarys działalności edukacyjno-wycho-wawczej zakonu pijarów w Lidzie w latach 1927–1939. W: Roman Grzybowski, Krzysztof Jakubiak, Mariusz Brodnicki, Tomasz Maliszewski (red. ). Polskie dziedzictwo edukacyjne od XVI do XX wieku – ciągłość i zmiany (s. 474–495). Toruń: Wydawnictwo Marszałek.

Beauvois, Daniel. (1991). Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko-ruskich 1803–1832. T. II. Szkoły podstawowe i średnie. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. Mariusz Grzegorz Ausz 26.

Biegański, Stanisław. (1898). Szkoły pijarskie w Polsce. Lwów: „Muzeum”.

Duchowość i pedagogia św. Józefa Kalasancjusza. Zarys syntezy. (2005). Kraków: Wydawca Polska Prowincja Zakonu Pijarów.

Giordano Francesco. (1985). Święty Józef Kalasancjusz twórca szkoły pijarskiej. Przeł. Iwona Stec-Sedecka. Kraków: Wydawnictwo Scholae Piae.

Gołek, Bartłomiej. (2012). Pedagogia pijarów [Zakonu Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych]. W: Janina Kostkiewicz (red. ). Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność (s. 133–163). T. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Gozdawa, Marek. (1910). Wspomnienie o Pijarach witebskich. Kwartalnik Litewski, 1(1), s. 89–110.

Hedemann, Otton. (1937). Szkoły walerianowskie X. X. pijarów łużewskich. Wilno: Wydawca Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Głębokiem.

Kadulska, Irena. (2004). Akademia Połocka. Ośrodek kultury na Kresach 1812–1820. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Naruszewicz, Włodzimierz. (2001). Wspomnienia Lidzianina. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.

Niesiecki, Kacper. (1841). Herbarz polski. T. 8. Lipsk: Breitkopf i Härtel.

Kucharzewski, Jan. (1914). Epoka paskiewiczowska. Losy oświaty. Warszawa–Kraków: Wydawca Gebethner i Wolff.

Kurkowski, Jarosław. (1995). Nauczyciele i uczniowie szkoły pijarskiej w Szczuczynie. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 1, s. 83–104.

Kurkowski, Jarosław. (1997). Pijarzy w Werenowie i Lidzie (1735–1845). Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki, 6(1), s. 41–117.

Łukaszewicz, Józef. (1849–1851). Historia szkół w Koronie i w Wielkim Księstwie Litewskim od najdawniejszych czasów aż do roku 1794. T. I–IV. Poznań: Wydane nakładem księgarni Jana Konstantego Żupańskiego.

Picanoyl, Leodegarius, (1932). Brevis conspectus historico-statisticus ordinis scholarum pi¬arum. Romae: Curia Generalis SchP.

Pitala, Adam. (1993). Przyczynki do dziejów polskiej prowincji pijarów 1642–1992. Kraków.

Podręczna encyklopedia kościelna. (1913). T. XXXI–XXXII. Kraków: Wydawca: G. Gebethner i S-ka.

Szulc, Władysław. (1939). Spory Akademii Wileńskiej z pijarami o wyłączne prawo na szkoły 1723–1753. Ateneum Wileńskie, 1, s. 70–144.

Taraszkiewicz, Jacek. (2015). Pierwsze stulecie zakonu pijarów na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1642–1740). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Zasztowt, Leszek. (1997). Kresy 1832–1864. Szkolnictwo na ziemiach litewskich i ruskich dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Historii Nauki PAN.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2017.11.11
Date of publication: 2018-03-21 08:34:34
Date of submission: 2017-09-12 09:33:05


статистика


Видимость рефератов - 1470
загрузки (из 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

показатели



Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


(c) 2017 Mariusz Grzegorz Ausz

Лицензия Creative Commons
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.