Memoriały Białoruskiej Rady Centralnej do premiera Wielkiej Brytanii i prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w roku 1945

Jerzy Grzybowski

Streszczenie w języku polskim


Stosunki polsko-białoruskie w czasie II wojny światowej były bardzo złożone i napięte. Polskie władze na uchodźstwie i polskie podziemie zbrojne w kraju dążyły do przywrócenia suwerenności Polski. Natomiast zwolennicy utworzenia niepodległego państwa białoruskiego współpracowali z Niemcami w nadziei, że Niemcy pomogą im w stworzeniu państwa białoruskiego. Mimo tych różnic istniała możliwość współpracy polsko-białoruskiej. Jednym z najmniej znanych epizodów tej współpracy jest próba nawiązania przez działaczy Białoruskiej Rady Centralnej kontaktów z polskimi władzami na emigracji w 1945 r. W tym samy czasie podjęto również próbę pozyskania dla sprawy białoruskiej władz Wielkiej Brytanii. W artykule przedstawiono kilka dokumentów świadczących o tych kontaktach.


Słowa kluczowe


II wojna światowa, stosunki polsko-białoruskie, Wielka Brytania, Białoruska Rada Centralna, Radosław Ostrowski

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


SOURCE / Źródło: RU, Ivan Kasiak papers, 04–0730A, box 2.

REFERENCES / BIBLIOGRAFIA

Archival sources / Źródła archiwalne

AAN – Archiwum Akt Nowych, 202-II-22.

IJP – Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie, nr kol. 27. T. 18.

IPMS – Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, A.11.E.874.

RU – Rutgers University, Ivan Kasiak papers, 04-0730A, box 2.

TNA – The National Archives, FO 371/47972.

Studies / Opracowania

Astroǔskì, Radaslaǔ. (1960). Za dzâržaǔnuû nezaležnasʹcʹ Belarusi, London. [Астроўскі, Радаслаў. (1960). Зa дзяржаўную незалежнасьць Беларусi. Лёндан].

Gardzìenka, Aleg. (2016). Belaruskaâ Cèntralʹnaâ Rada: stvarènne, dzejnascʹ, zanâpad (1943–1995). Smalensk. [Гардзіенка, Aлег. (2016). Беларуская Цэнтральная Рада: стварэнне, дзейнасць, заняпад (1943–1995). Смаленск].

Grzybowski, Jerzy. (2010). Polsko-białoruskie próby porozumienia w latach II wojny światowej (w kraju i na emigracji). Echa Przeszłości, 11, s. 227–247.

Grzybowski, Jerzy. (2011). Pogoń miedzy Orłem Białym, Swastyka i Czerwoną Gwiazdą. Białoruski ruch niepodległościowy w latach 1939–1956. Warszawa: Bel Studio sp. z o.o.

Grzybowski, Jerzy. (2014). Rada Białoruskiej Republiki Ludowej na uchodźstwie (1919–2010). W: Rządy bez ziemi. Struktury władzy na uchodźstwie. Warszawa: DiG.

Michaluk, Dorota. (2020). Białoruska Republika Ludowa 1918–1920. U podstaw białoruskiej państwowości. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Mironowicz, Eugeniusz. (2015). Wojna wszystkich ze wszystkimi. Białoruś. 1941–1944. Kraków: Avalon.

Ramanoǔski, Basìlʹ. (1964). Saǔdzelʹnìkì ǔ zlačynstvah. Mìnsk: Belarusʹ. [Раманоўскi, Bасіль. (1964). Саўдзельнікі ў злачынствах. Мінск: Беларусь].

Rèjn, Leanìd. (2015). Karalì ì peškì. Kalabaracyâ ǔ Belarusì ǔ čas Drugoj susvetnaj vajny. Smalensklʹnìkì ǔ zlačynstvah. Mìnsk: Belarusʹ. [Рэйн,

Леанід. (2015). Каралі і пешкі. Калабарацыя ў Беларусі ў час Другой сусветнай вайны. Смаленск].

Solovʹev, Aleksej. (1995). Belorusskaâ centralʹnaâ rada: sozdanиe, deâtelʹnostʹ, krah. Mìnsk: Navuka ì tèhnìka. [Соловьев, Алексей. (1995). Белорусская центральная рада: сoздание, деятельность, крах. Mінск: Навука і тэхніка].

Turonak, Ûry. (2006). Belarusʹ pad nâmeckaj akupacyâj. U: Madèrnaâ gistoryâ Belarusi (s. 510–677). Vìlʹnâ: Ìnstytut belarusìstykì. [Tуронак, Юры. (2006). Беларусь пад нямецкай акупацыяй. У: Maдэрная гiсторыя Беларусi (s. 510–677). Вільня: Інстытут беларусістыкі].

Turonek, Jerzy. (1983). Kwestia białoruska w polityce obozu londyńskiego (1941–1944). Studia z Dziejów ZSRR i Europy Środkowej, 19, s. 131–158.

Valahanovič, Igorʹ. (2002). Antisovetskoe podpolʹe na territorii Belarusi v 1944–1953 gg. Minsk: BGU. [Валаханович, Игорь. (2002). Aнтисоветское подполье нa территории Беларуси в 1944–1953 гг. Минск: БГУ].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2022.16.29-43
Data publikacji: 2022-12-22 10:54:30
Data złożenia artykułu: 2021-12-13 13:27:27


Statystyki


Widoczność abstraktów - 597
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Jerzy Grzybowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.