Białoruski ruch narodowy w szkołach prawosławnych w Polsce w latach 20-tych XX wieku

Aleksandr Gornyj

Streszczenie w języku polskim


Białoruski ruch narodowy w Polsce międzywojennej znacznie zwiększył swój wpływ na różne aspekty życia społecznego i kulturalnego, w tym na Cerkiew prawosławną. W dyskursie społeczno-politycznym białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce aktywnie dyskutowano nad białorutenizacją Cerkwi i jej instytucji. Jednym z głównych warunków tego procesu była ekspansja białoruskiego składnika w szkołach prawosławnych w celu kształtowania nowej generacji białoruskich księży prawosławnych, głównie w seminarium w Wilnie oraz na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Wpływ białoruskiego ruchu narodowego w tych instytucjach znalazł odzwierciedlenie w udziale nauczycieli i uczniów w białoruskim życiu politycznym, nauczaniu języka białoruskiego, tworzeniu białoruskich grup i zespołów twórczych.


Słowa kluczowe


białoruski ruch narodowy; Zachodnia Białoruś; Polska międzywojenna; cerkiew; seminarium duchowne w Wilnie; białorutenizacja

Pełny tekst:

PDF (Belarusian)

Bibliografia


Adamkowicz, A. (2016). Biełarusy u Litwie: uczora i sionnja. Kn. 2: Z Bogam pa-biełarusku. Wilnja: Asacyjacyja „Krywija”.

Cymbał, A. (2016). Prawasłaunyja carkwa u Zachodnjaj Biełarusi (1921–1939). Minsk: MDLU.

Dawidziuk, M. (1990). Sprawa biełarusizacyi prawasłaunaj carkwy u swiatle polityki polskich dzjarżaunych uład 1919–1939. W: Białoruski kaliandar na 1990 hod (67–92). Biełastok: GP BGKT.

Gorny, A. (2011). Protaieriej Aleksandr Kousz: wiartannie z zabyccja. Grodnienskije jeparchialnyje wiedomosti, 11, s. 13–17.

Gorny, A. (2012). Da historii Centralnaha biełaruskaha prawasłaunaha kamiteta pa biełarusizacyi carkwy. Nasza Słowo, 15, s. 6–7.

Iwaniuk, W. (2004). Białoruskie wydawnictwa cerkiewne w II Rzeczypospolitej. W: A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik (red.), Prawosławne oficyny wydawnicze w Rzeczypospolitej (s. 212–224). Białystok: Instytut Historii UwB.

Kałużanka, L. (1999). Z wopytu aswietnickaha służennja Prawasłaunaj carkwy (Zachodnaja Biełaruś: 1920–30–ja hh.). Prawasłauje, 8, s. 38–57.

Kowalenja, A. (2014). Riżskij mir w sud’bie biełorusskogo naroda 1921–1953 gg. Kn. 1. Minsk: Białaruskaja nawuka.

Krawcewicz, A. Smolenczuk, A., Tokć, S. (2011). Biełorusy: nacija Pograniczja. Wilnius: EGU.

Mironowicz, A. (2006). Kościół prawosławny w Polsce. Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne.

Moroz, M. (2001). „Krynica”. Ideologia i przywódcy białoruskiego katolicyzmu. Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne.

Pawluczuk, U. (2012). Białorutenizacja i ukrainizacja języka liturgicznego w Kościele prawosławnym w II Rzeczypospolitej. Latopisy Akademii Supraskiej, 3, s. 171–181.

Sliesariew, A. (2016). Dwiżenije cerkownogo obnowlienija w Mogilewskoj jeparchii posle Fiewralskoj riewolucii 1917 g.: Czriezwyczajnyj Sjezd duchowienstwa i mirian. ΧΡΟΝΟΣ. Cerkowno-istoriczeskij almanach, 3, s. 95–137.

Tierieszkowicz, P. (2004). Etniczeskaja istorija Biełarusi XIX–naczała XX w.: W kontiekstie Centralno-Wostocznoj Jewropy. Minsk: BGU.

Tracjak, I. (2013). Biełaruskaje katalickaje duchawienstwa lja wytokau sacyjakulturnaj identyfikacyi. Grodna: GrDU.

Traczuk, J. (1989). „Prawasłaunaja Biełaruś” jako organ Prawosławnego Białoruskiego Zjednoczenia Demokratycznego. Slavia Orientalis, 3–4, s. 543–562.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2016.10.39
Data publikacji: 2016-12-22 13:50:35
Data złożenia artykułu: 2016-06-06 16:09:38


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1571
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Belarusian) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Александр Горный

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.