Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
U podstaw Narbuttowskiej wizji Litwy i stosunków polsko-litewskich
Streszczenie w języku polskim
Prace Teodora Narbutta poświęcone dziejom Litwy prowokowały do ambiwalentnych ocen. Z jednej strony podkreślano wagę podjętego tematu, z drugiej zarzucano autorowi braki warsztatowe, dyskwalifikujące go jako historyka. Jego badania wyrosłe na gruncie zainteresowań kulturą litewską, prowadziły do poszukiwania autonomicznych cech państwowości litewskiej, akcentowania różnic dowodzących odrębności Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego w ramach Królestwa Polskiego. Tezy pracy, nie przetrwały próby czasu, nie spełniały oczekiwań społecznych. Szybko zostały zweryfikowane przez wydarzenia polityczne drugiej połowy XIX w. Mimo, że prace Narbutta były krytykowane, nie pozostały bez wpływu na kształt kultury litewskiej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Aleksandravičius E., Kulakauskas A., Pod władzą carów. Litwa w XIX wieku, Kraków 2003.
Bartoszewicz J., Teodor Narbutt, ‘Tygodnik Illustrowany’ 1860, 26.
Blombergowa M.M., Narbutt (Ostyk-Narbutt) Teodor Mateusz z Ziemi Lidzkiej. Historyk Litwy, inżynier i badacz starożytności oraz ojciec bohaterów-powstańców, Warszawa–Lida 2011.
Błachowska K., Wiele historii jednego państwa. Obraz dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1569 roku w ujęciu historyków polskich, rosyjskich, ukraińskich, litewskich i białoruskich w XIX w., Warszawa 2009.
Brückner A., Polacy a Litwini. Język i literatura, in: Polska i Litwa w dziejowym stosunku, Warszawa–Lublin–Łódź–Kraków 1914.
Chodynicki K., Ze studiów nad dziejopisarstwem rusko-litewskim. (T.z. Rękopis Raudański), ‘Ateneum Wileńskie’ 1926, 10–11.
Jackiewicz M., Dzieje literatury litewskiej do 1917 r., vol. 1, Warszawa 2003.
Jedlicki J., Błędne koło 1832–1864, vol. 2. Dzieje inteligencji polskiej do 1918 r., Warszawa 2008.
Kowal J., Literackie oblicze ‘Dziennika Wileńskiego’ (1805–1806 i 1815–1830), Rzeszów 2017.
Kosman M., Badania nad reformacją w Wielkim Księstwie Litewskim (1919–1969), ‘Odrodzenie i Reformacja w Polsce’ 1971, 16.
Kraszewski J.I., Litwa. Starożytne dzieje, ustawy, język, wiara, obyczaje, pieśni, przysłowia, podania, vol. 2, Warszawa 1850.
Litwinowicz-Droździel M., O starożytnościach litewskich. Mitologizacja historii w XIXwiecznym piśmiennictwie byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 2008.
Łowmiański H., Sfałszowany opis obwarowania m. Wilna, ‘Ateneum Wileńskie’ 1925–1926, 3.
Maternicki J., Historiografia i kultura historyczna. Studia i szkice, Warszawa 1990.
Maternicki J., Myśl historyczna jako przedmiot badań historiograficznych, in: Metodologiczne problemy badań nad dziejami myśli historycznej. Materiały konferencji naukowej w Krynicy w 1989 r., ed. J. Maternicki, Warszawa 1990.
Maternicki J., Warszawskie środowisko historyczne 1832–1869, Warszawa 1970.
Maternicki J., Wielokształtność historii. Rozważania o kulturze historycznej i badaniach historiograficznych, Warszawa 1990.
Michalski J., Warunki rozwoju nauki polskiej, in: Historia nauki polskiej, ed. B. Suchodolski, vol. 3, 1795–1862, ed. vol. J. Michalski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977.
Narbutt A., Teodor Narbutt – Historyk Litwy, ’Lithuania: Kwartalnik poświęcony problemom Europy Środkowo-Wschodniej’ 1994, 2 (11) – 3 (12).
Narbutt T., Dzieje narodu litewskiego w krótkości zebrane z dołączeniem potoku pochodzeń ludów narodu litewskiego, Wilno 1847.
Narbutt T., Dzieje starożytne narodu litewskiego, vol. 1–9, Wilno 1835–1841.
Naruniec R., Michał Baliński jako mecenas polsko-litewskich więzi kulturowych, Warszawa 1995.
Pomorski J., Myśl historyczna jako kategoria i przedmiot badań historiograficznych, in: Metodologiczne problemy badań nad dziejami myśli historycznej. Materiały konferencji naukowej w Krynicy w 1989 r., ed. J. Maternicki, Warszawa 1990.
Schmitt H., Pogląd na rozwój ducha i kierunek dziejopisarstwa polskiego w w. XIX., ‘Dziennik Literacki’ 1859, 60.
Serejski M.H., Historiografia, in: Historia nauki polskiej, ed. B. Suchodolski, vol. 3 1795–1862,
ed. vol. J. Michalski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977.
Serejski M.H., Przeszłość a teraźniejszość. Studia i szkice historiograficzne, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Stolzman M., Nigdy od ciebie miasto… Dzieje kultury wileńskiej lat międzypowstaniowych (1832–1863), Olsztyn 1987.
Stolzman M., Teodor Narbutt (1784–1864), in: Polski Słownik Biograficzny, vol. 22/1, Wrocław 1977.
Śnieżko A., Rafałowicz Ruben, in: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa–Łódź 1972.
Śnieżko A., Tynecki J., Marcinkowski Antoni, in: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa–Łódź 1972.
Tazbir J., Z dziejów fałszerstw historycznych w Polsce w pierwszej połowie XIX wieku, ‘Przegląd Historyczny’ 1966, 57, 4.
Wielhorski W., Polska a Litwa. Stosunki wzajemne u biegu dziejów, London 1947.
Wierzbicki A, Historiografia polska doby romantyzmu, Wrocław 1999.
Wyrozumski J., Twórcy krakowskiej mediewistyki, in: Krakowskie środowisko historyczne XV–XX wieku. Ludzie–idee–dzieła, eds. T. Gąsowski and J. Smołucha, Kraków 2018.
Zagajenie posiedzenia publicznego Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk dnia 9 grudnia 1829 przez Juliana Ursyna Niemcewicza, ‘Roczniki Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk’, vol. 21, Warszawa 1830.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2019.47.157-179
Data publikacji: 2019-12-13 09:01:43
Data złożenia artykułu: 2018-05-26 14:50:08
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Paweł Wiktor Sierżęga
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.