Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Karśniccy w Polsce Centralnej w źródłach epigraficznych z XVI–XVIII w.
Streszczenie w języku polskim
Rodziny Karśnickich pochodzących z Łęczyckiego i Sieradzkiego dotyczą cztery zabytki epigraficzne. Pierwszy, obecnie zaginiony, odnotowany tylko w pracy Szymona Starowolskiego Monumenta Sarmatarum, dotyczy Barbary Sarnowskiej, po mężu Sasin Karśnickiej, pochowanej w Łowiczu w 1583 r. obok wuja arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Przerębskiego. Trzy kolejne zabytki znajdują się w dawnym kościele bernardyńskim w Ostrzeszowie i dotyczą członków rodziny Fundament Karśnickich h. Jastrzębiec: epitafium barokowe wojskiego ostrzeszowskiego Tomasza (zm. 1707), nagrobek jego syna Jerzego Floriana, podpułkownika w służbie hetmana polnego Stanisława Rzewuskiego, stolnika wieluńskiego (zm. 1742) i tablica nagrobna sędziego wieluńskiego Kazimierza (zm. 1797), syna Franciszka z Kierzna, stolnika ostrzeszowskiego i wnuka Tomasza. Autorzy prezentują genealogię obu rodzin, powiązania rodzinne i działalność polityczną.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Archiwum Główne Akt Dawnych:
Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 1, Rejestry podatkowe, ks. 14, 24–27.
Księgi grodzkie ostrzeszowskie, inskrypcje, ks. 32.
Księgi grodzkie ostrzeszowskie, inskrypcje, Manuał 7.
Księgi grodzkie sieradzkie, ks. 3, 8, 9, 11, 15, 27.
Księgi grodzkie sieradzkie, inskrypcje, ks. 11, 98, 103, 217.
Księgi grodzkie sieradzkie, relacje, ks. 118, 160.
Księgi grodzkie wieluńskie, inskrypcje, ks. 77.
Księgi miejskie Sieradza, ks. 12.
Księgi ziemskie sieradzkie, ks. 10, 11.
Księgi ziemskie szadkowskie, ks. 7.
Metryka koronna, ks. 133, 138.
Teki Dworzaczka, Regesty ksiąg ziemskich i grodzkich, Wschowa, nr 376.
Teki Dworzaczka, Regesty ksiąg ziemskich i grodzkich kaliskich, nr 5842, 6239.
Elektorowie królów Władysława IV, Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III, zestawili J. Dunin-Borkowski, M. Dunin-Wąsowicz, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie” 1908/9, 1.
Kitowicz A., Pamiętniki do panowania Augusta III i Stanisława Augusta, wyd. A. Woykowski, Poznań 1840.
Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1858.
Pietruski O., Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III roku 1674, Augusta II roku 1697 i Stanisława Augusta roku 1764 najjaśniejszych królów polskich wielkich książąt litewskich, Lwów 1845.
Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym opisana przez Adolfa Pawińskiego, t. 2, Wielkopolska, w: Źródła dziejowe, t. 13, Warszawa 1883.
Starowolski S., Monumenta Sarmatarum, Kraków 1655.
Boniecki A., Herbarz polski, t. 5, Warszawa 1902.
Boniecki A., Herbarz polski, t. 9, Warszawa 1906.
Boras Z., Ostrzeszów w okresie od XVI do XVIII w., w: Dzieje Ostrzeszowa, red. S. Nawrocki, Kalisz 1990.
Brzeziński W., Kujawskie koligacje wielkopolskich rodzin możnowładczych w późnym średniowieczu. (Na przykładzie dziedziców Wąsoszy i Szubina oraz Świdwów Szamotulskich), w: Z dziejów pogranicza kujawsko-wielkopolskiego. Zbiór studiów, red. D. Karczewski, Strzelno 2007.
Brzeziński W., Życie szlachcianki w późnośredniowiecznej Wielkopolsce. Magnificae et generosae. Zagadnienia demograficzne i majątkowe, Bydgoszcz 2021.
Dworzaczek W., Genealogia. Tablice, Warszawa 1959.
Golus W., Nawrocki S., Ostrzeszów. Przeszłość i teraźniejszość, Poznań 1969.
Kajzer L., Dwory obronne Wieluńskiego w XIII–XVII wieku, Łódź 1984 („Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archeologica” 1984, 6).
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 5, Województwo poznańskie, red. T. Ruszczyńska, A. Sławska, z. 17, Powiat ostrzeszowski, inwentaryzację przeprowadzili: T. Chrzanowski, M. Kornecki, J. Samek, Warszawa 1956.
Kobierecki M., Walewscy herbu Kolumna w XVII–XVIII wieku. Genealogia. Majętności. Działalność publiczna, Łódź 2008.
Kobierzycki J., Przyczynki do dziejów Ziemi Sieradzkiej, cz. 2, Warszawa 1915.
Konopczyński W., Krwawe dni nad górną Wartą. Konfederacje sieradzka, łęczycka i wieluńska w latach 1768–72, „Rocznik Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego” 1929–1930.
Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. 2, Gniezno 1883.
Korytkowski J., Prymasi Polski, arcybiskupi gnieźnieńscy i metropolici polscy od roku 1000 aż do dnia dzisiejszego, t. 11, Poznań 2003.
Kowalska H., Przerębski Jan h. Nowina (ok. 1519–1562), w: Polski słownik biograficzny, t. 28, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984–1985.
Krakowski B., Karśnicki (Karsznicki) Ludwik, w: Polski słownik biograficzny, t. 12, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–1967.
Lubczyński M., Szlachta powiatu ksiąskiego za ostatnich Jagiellonów. Struktura majątkowa, Warszawa 2016.
Morta K., Łacińskie epitafia Karśnickich z kościoła św. Michała Archanioła w Ostrzeszowie, „Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego” 2010/2011, 4.
Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, t. 3, Lipsk 1839.
Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, t. 5, Lipsk 1840.
Nowak T., Własność ziemska w ziemi łęczyckiej w czasach Władysława Jagiełły, Łódź 2003.
Perliński M., Wspomnienia o mieście Ostrzeszowie, bliższej jego i dalszej okolicy, Ostrzeszów 1920.
Red[akcja], Sarnowski Świętosław h. Jastrzębiec (zm. 1625), w: Polski słownik biograficzny, t. 35, red. H. Markiewicz, Warszawa–Kraków 1994.
Seredyka J., Marszałkowie izby poselskiej za Zygmunta III Wazy, w: Władza i społeczeństwo w XVI i XVII w. Prace ofiarowane Antoniemu Mączakowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Kamler et al., Warszawa 1989.
Skiełczyński Z., Przy bocznym ołtarzu, Łowicz 1998.
Skowronek S., Opisanie grobów w Kościele Kolegiaty Łowickiej Roku 1754 w miesiącach lipcu, sierpniu i wrześniu wypurgowanych i reperowanych, „Roczniki Łowickie” 2003, 1.
Stroynowski A., Użytkownicy królewszczyzn województw sieradzkiego i łęczyckiego oraz ziemi wieluńskiej (XVI–XVIII w.), „Rocznik Łódzki” 1975, 23.
Szczygielski W., Dzieje ziemi wieluńskiej, Łódź 1969.
Szczygielski W., Referendum Trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, Łódź 1994.
Szymczak A., Gmina Zduńska Wola w średniowieczu, w: Dzieje gminy Zduńska Wola, w druku.
Szymczak J., Gomolińscy herbu Jelita z Gomulina koło Piotrkowa Trybunalskiego w szesnastowiecznej epigrafice Polski Centralnej, w: Paragraf 90. Henrykowi Rutkowskiemu w 90. rocznicę urodzin, Warszawa 2019.
Szymczak J., Staropolska epigrafika Polski centralnej w świetle badań w latach 1976–1994, w: Drogą historii. Studia ofiarowane profesorowi Józefowi Szymańskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. P. Dymmel, K. Skupieński, B. Trelińska, Lublin 2001.
Trawka R., Kmitowie. Studium kariery politycznej i społecznej w późnośredniowiecznej Polsce, Kraków 2005.
Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski et al., red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.
Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku, oprac. S. Cynarski, A. Falniowska-Gradowska, Kórnik 1990.
Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. E. Opaliński, H. Żerek-Kleszcz, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1993.
Urzędnicy województwa ruskiego XIV–XVIII wieku (ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy, oprac. K. Przyboś, Wrocław 1987.
Wieteska J., Katalog prałatów i kanoników prymasowskiej kapituły łowickiej od 1433 do 1970, Warszawa 1971.
Wimmer J., Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978.
Wisińska M., Ziemia wieluńska wobec Konstytucji 3 Maja, „Sieradzki Rocznik Muzealny” 1985, 1.
Żerek-Kleszcz H., Wieluń w latach 1580–1792, w: Wieluń. Monografia miasta, t. 1, red. A. Szymczak, Łódź–Wieluń 2011.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2023.55.161-180
Data publikacji: 2023-07-20 09:56:30
Data złożenia artykułu: 2023-01-25 15:45:52
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Alicja Szymczak, Jan Szymczak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.