Z dziejów kontaktów polskich i ukraińskich badaczy starożytności w okresie międzywojennym: przypadek Andrija S. Kocewałowa

Krzysztof Królczyk

Streszczenie w języku polskim


W niniejszym tekście omówiono związki pomiędzy polskimi uczonymi, reprezentującymi Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie oraz Polskie Towarzystwo Filologiczne (w tym zwłaszcza profesorem Ryszardem Ganszyńcem) a filologiem klasycznym i historykiem starożytności z Charkowa – Andrijem S. Kocewałowem. Zaowocowały one ukazaniem się w Polsce prac naukowych pióra Kocewałowa. Rozważania autora rzucają niewątpliwie nowe światło na zagadnienie kontaktów naukowych badaczy antyku z Polski i radzieckiej Ukrainy w okresie międzywojennym, choć oczywiście nie wyczerpują tej problematyki. Stanowią też – w szerszej perspektywie badawczej – przyczynek do analizy zawiłych i trudnych polsko-radzieckich relacji naukowych w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a zarazem jednoznacznie świadczą , że pomimo istnienia barier politycznych współpraca pomiędzy uczonymi z obu krajów mogła się rozwijać, choć oczywiście w dosyć ograniczonym wymiarze.


Słowa kluczowe


Andrij Kocewałow; Lwów; Charków; radziecka Ukraina; filologia klasyczna; historia starożytna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Academia militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. A. Redzik, wyd. 2, Kraków 2017.

Bieżuńska-Małowist I., Ryszard Gansiniec (1888–1958), „Meander” 1958, 9.

Bilokin’ S., Kotsevalov (Katsevalov) Andriy Stepanovych, w: Vcheni Instytutu istoriyi Ukrayiny. Biobibliohrafichyyy dovidnyk, Kyyiv 1998 [Білокінь С., Коцевалов (Кацевалов) Андрій Степанович, w: Вчені Інституту історії України. Біобібліографічиий довідник, Київ 1998].

Cojocaru V., Bibliographia classica orae septentrionalis Ponti Euxini, vol. I: Epigraphica, numismatica, onomastica & prosopographica, Cluj-Napoca 2014.

Diehl E. (rec.), Andreas Kocewałow, Syntaxis inscriptionum antiquarum coloniarum Graecarum orae septentrionalis Ponti Euxini, Leopoli 1935, „Gnomon” 1938, 14, 9.

Dombrovs’kyy O., Pam”yati A. S. Kotsevalova, „Svoboda. Ukrayins’kyy shchodennyk” 9 березня 1960, 45 [Домбровський О., Пам’яті А. С. Коцевалова, „Свобода. Український щоденник” 9 березня 1960, 45].

Dombrovskiy A., Sorokaletiye nauchnoy deyatel'nosti prof. A.S. Kotsevalova, „Vestnik Instituta po po izucheniyu SSSR” 1959, 2 (30) [Домбровский А., Сорокaлетие научной деятельности проф. А.С. Коцевалова, „Вестник Института по изучению СССР” 1959, 2 (30)].

Dombrovsky A., Andrij Kotsevalov, „The Annals of the Ukrainian Academy” 1960, 8, 1–2 (25–26).

Finkel L., Starzyński S., Historya Uniwersytetu Lwowskiego, t. 1–2, Lwów 1894.

Gansiniec R[adość], Biografie Rodziców, w: R[yszard] Gansiniec, Notatki lwowskie 1944–1946, red. R[adość] Gansiniec, K. Królczyk, wyd. 2 uzup., Warszawa 2020.

Gansiniec R[yszard], Biogram Mikołaja Szczerbańskiego, w: R[yszard] Gansiniec, Notatki lwowskie 1944–1946, red. R[adość] Gansiniec, K. Królczyk, wyd. 2 uzup., Warszawa 2020.

Gansiniec Z., Pilch Stanisław (1882–1945), w: Polski słownik biograficzny, t. 26, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1981.

Hahn V., Bibliographia philologiae classicae et humanisticae Polonorum a. 1911–1925, Leopoli 1929.

Historia w Uniwersytecie Lwowskim. Badania i nauczanie do 1939 r., red. J. Maternicki, J. Pisulińska, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2016.

Kagarov E. (rec.), Andreas Kocevalov, Syntaxis inscriptionum antiquarum coloniarum Graecarum orae Septentrionalis Ponti Euxini. (Eus Supplementa vol. XII). Leopoli 1935. 8o. 131, III pp., „Philologische Wochenschrift” 1936, 56, 48.

Kocevalov A., De articuli in inscriptionibus Cretensibus usu syntactico, „Eos” 1934, 35.

Kocevalov A., De articuli in inscriptionibus Cretensibus usu syntactico II, „Eos” 1935, 36, 1.

Kocevalov A., De μέλλειν verbi constructione apud graecitatis classicae scriptores, Charkoviae 1917.

Kocevalov A., Der Ausdruck Ἀθηναίης ἐπὶ γούνασι θεῖναι bei Homer, „Philologische Wochenschrift” 1933, 53.

Kocevalov A., Der Genetiv auf ω in Bosporos, „Philologische Wochenschrift” 1931, 51, 34.

Kocevalov A., Die Einfuhr von Getreide nach Athen, „Rheinisches Museum für Philologie. Neue Folge” 1932, 81, 4.

Kocevalov A., Einige Beiträge zur griechischen Syntax, „Rheinisches Museum für Philologie. Neue Folge” 1930, 79, 1.

Kocevalov A., Κόσμος in de Bedeutung ‚Kosmenkollegium‘ in den kretischen Dialektinschriften, „Rheinisches Museum für Philologie. Neue Folge” 1928, 77, 3.

Kocevalov A., Zur Deutung der neulich herausgegebenen Inschrift aus dem Dongebiet, „Plilologische Wochenschrift” 1932, 52, 3.

Kocevalov A., Zur Deutung eines neulich herausgegebenen Knidischen Stempels, „Rheinisches Museum für Philologie. Neue Folge” 1934, 83, 3.

Kocevalov A. (rec.), B.N. Grakov, Altigriechishce keramische Stempel mit den Namen der Astynomoi, „Philologische Wochenschrift” 1933, 53.

Kocewalow A., Syntaxis inscriptionum antiquarum coloniarum Graecarum orae septentrionalis Ponti Euxini, Leopoli (Lwów) 1935 (Eus Supplementa, vol. 12).

Kotsevalov (Katsevalov) Andriy Stepanovych, w: Istoryky Kharkiv’skoho Universytetu (1905–2013 rr.), red. S.I. Posokhov, Kharkiv 2013 [Коцевалов (Кацевалов) Андрій Степанович, w: Історики Харківьского Університету (1905–2013 рр.), red. С.І. Посохов, Харків 2013].

Kotsevalov (Katsevalov) Andriy Stepanovych (10.10./22.10.1892–20.02.1960), w: Bibliohrafichnyy slovnyk uchenykh Kharkivs’koho universytetu, t. 3, Filolohy. XX – pochatok XXI stolittya, cz. 1, Filolohichnyy fakul’tet. Kafedra ukrayinoznavstva filosofs’koho fakul’tetu: Filolohy. Istoryky (dod. do t. 2. Istoryky), red. V.S. Bakirov, Kharkiv 2019 [Коцевалов (Кацевалов) Андрій Степанович (10.10./22.10.1892–20.02.1960), w: Бібліографічний словник учених Харківського університету, t. 3, Філологи. XX – початок XXI століття, cz. 1, Філологічний факультет. Кафедра українознавства філософського факультету: Філологи. Історики (дод. до т. 2. Історики), red. В.С. Бакіров, Харків 2019].

Kotsevalov A., Antichnaya istoriya i kul'tura Severnogo Prichernomor'ya v sovet·skom nauchnom issledovanii, Myunkhen 1955 [Коцевалов A., Античная история и культура Северного Причерноморья в советском научном исследовании, Мюнхен 1955].

Kotsevalov Andriy (1892–1960), w: Entsyklopediya ukrayinoznavstva. Slovnykova chastyna, t. 3., red. V. Kubiyovych, L’viv 1994 [Коцевалов Андрій (1892–1960), w: Енциклопедія українознавства. Словникова частина, t. 3., red. В. Кубійович, Львів 1994.]

Körner R., Quaestiones mythogeographicae, „Eos” 1932–1933, 34.

Körner R., Quaestiones mythogeographicae II, „Eos” 1934, 35.

Körner R., Quaestiones mythogeographicae III, „Eos” 1935, 36.

Krul'chik K., Konstantin Khilinskiy (1881–1939) – pol'skiy issledovatel' antichnosti, „Mnemon. Issledovaniya i publikatsii po istoriiantichnogo mira” 2014, 14 [Крульчик К., Константин Хилинский (1881–1939) – польский исследователь античности, „Мнемон. Исследования и публикации по истории античного мира” 2014, 14].

Krul’chyk K., Zv'yazky mizh pol’s’kymy ta ukrayins’kymy doslidnykamy Starodavn’oho svitu v mizhvoyennyy period – vybrani pytannya, w: Laurea II. Antichnyy mir i Sredniye veka: Chteniya pamyati professora Vladimira Ivanovicha Kadeyeva, k 90-letiyu so dnya rozhdeniya, red. S.D. Litovchenko, S.B. Sorochan, Khar'kov 2017 [Крульчик К., Зв'язки між польськими та українськими дослідниками Стародавнього світу в міжвоєнний період – вибрані питання, w: Laurea II. Античный мир и Средние века: Чтения памяти профессора Владимира Ивановича Кадеева, к 90-летию со дня рождения, red. С.Д. Литовченко, С.Б. Сорочан, Харьков 2017].

Królczyk K., Badania nad antykiem na Reichsuniversität Posen (1941–1945) – zapomniana karta z dziejów nauki, w: Meministine? Pamięć i niepamięć w świecie starożytnym – świat starożytny w pamięci i niepamięci, red. K. Balbuza, M. Musielak, K. Królczyk, t. 2, Poznań 2020.

Królczyk K., Historia starożytna, w: Historia w Uniwersytecie Lwowskim. Badania i nauczanie (do 1939 r.), red. J. Maternicki, J. Pisulińska, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2016.

Królczyk K., Konstanty Chyliński (1881–1939), w: Złota księga historiografii lwowskiej, red. J. Maternicki, P. Sierżęga, L. Zaszkilniak, t. 2, Rzeszów 2014.

Królczyk K., Polscy badacze starożytności na Uniwersytecie Lwowskim (1873–1939) – szkic do portretu, w: Haec mihi in animis vestris templa. Studia Classica in Memory of Professor Lesław Morawiecki, red. P. Berdowski, B. Blahaczek, Rzeszów 2007.

Królczyk K., Pomiędzy Lwowem, Wiedniem i Poznaniem – Ludwik Ćwikliński (1853–1942) i jego badania nad światem starożytnym, w: Świat starożytny, jego polscy badacze i kult panującego, red. L. Mrozewicz, K. Balbuza, Poznań 2011.

Mańkowski J., Powstanie Polskiego Towarzystwa Filologicznego – Lwów 1892–1893–1894, w: Antiquorum non immemores… Polskie Towarzystwo Filologiczne (1893–1993), red. J. Łanowski, A. Szastyńska-Siemion, Warszawa–Wrocław 1999.

Mehel’ O.P., Leksyko–syntaksychna orhanizatsiya epihrafichnykh tekstiv posvyat Pivnichnoho Prychornomor”ya, w: Studia Linguistica. Zbirnyk naukovykh prats’, t. 9, Kyyiv 2016 [Мегель О.П., Лексико–синтаксична організація епіграфічних текстів посвят Північного Причорномор’я, w: Studia Linguistica. Збірник наукових праць, t. 9, Київ 2016].

Mehel’ O.P., Leksyko–syntaksychna orhanizatsiya napysivpro budivnytstvo Pivnichnoho Prychornomor”ya, „Science and Education a New Dimension. Philology” 2017, 124, 5 (34) [Мегель О.П., Лексико–синтаксична організація написів про будівництво Північного Причорномор’я, „Science and Education a New Dimension. Philology” 2017, 124, 5 (34)].

Minns E.H., Thirty Years of Work at Olbia, „The Journal of Hellenic Studies” 1945, 65.

Nikolayev L.P., Dnevnik sovet·skogo professora, w: Kharkivs’kyy Universytet (1917–1941 pp.) u spohadakh yoho vykladachiv ta vykhovantsiv, red. V.Yu. Ivashchenko, Kharkiv 2016 [Николаев Л.П., Дневник советского профессора, w: Харківський Університет (1917–1941 pp.) у спогадах його викладачів та вихованців, red. В.Ю. Іващенко, Харків 2016].

Novosadskiy N., Antichnaya epigrafika V SSSR za 20 let (1917–1937), „Vestnik drevney istorii” 1938, 4 [Новосадский Н., Античная эпиграфика В СССР за 20 лет (1917–1937), „Вестник древней истории” 1938, 4].

Nowy adres Wrocław 1946–1948. Korespondencja Ryszarda i Zofii Gansińców, red. R[adość] Gansiniec, K. Królczyk, Warszawa 2020.

Ovsins’kyy Yu., Shcherbans’kyy (Shcherbanyuk) Mykola Pavlovich, w: Encyclopedia. L’vivs’kyy Natsional’nyy Universytet imeni Ivana Franka, t. 2, L’viv 2014 [Овсінський Ю., Щербанський (Щербанюк) Микола Павловіч, w: Encyclopedia. Львівський Національний Університет імені Івана Франка, t. 2, Львів 2014].

Oświęcimski S., Doc. dr Marian Golias, „Meander” 1970, 25 (6).

Pisulińska J., Konstanty Chyliński – profesor historii starożytnej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (1921–1939), w: Znani i nieznani międzywojennego Lwowa. Studia i materiały, red. M. Przeniosło, L. Michalska-Bracha, Kielce 2007.

Prof. dr Ryszard Gansiniec: z życia i twórczości. Materiały posesyjne, red. J. Śliwiok, Katowice 1997.

Róziewicz J., Polsko–radzieckie stosunki naukowe w latach 1918–1939, Wrocław 1979.

Siciak A., Dzieje książki w Przemyślu w okresie autonomii Galicji (1867–1914), Przemyśl 2012.

XXXVIII Sprawozdanie z czynności Polskiego Towarzystwa Filologicznego za czas od 1 stycznia do 31 grudnia 1932 roku, „Kwartalnik Klasyczny” 1933, 7, 2.

Stabryła S., Profesor Ryszard Gansiniec (sylwetka uczonego i człowieka), „Filomata” 1989, 390.

Ulewicz T., Ryszard Gansiniec i jego badania nad kulturą umysłową polskiego średniowiecza i renesansu, w: Portrety uczonych polskich. 51 sylwetek humanistów, wybór A. Biernackiego, Kraków 1974.

Vecvagars M., Erihs Dīls Latvijā. Moldt D., Erich Diehl (1890–1952): Lebensbild eines deutschen Altphilologen, Rīga 2006.

Yas’ O., Kotsevalov (Katsevalov) Andriy Stepanovych, w: Ukrayins’ki istoryky XX stolittya. Biobibliohrafichnyy dovidnyk, Kyyiv 2004 [Ясь O., Коцевалов (Кацевалов) Андрій Степанович, w: Українські історики XX століття. Біобібліографічний довідник, Київ 2004].

Yurkova O., Naukova atestatsiya istorykiv v Ukrayini: normatyvna baza ta osoblyvostizakhystu dysertatsiy (druha polovyna 1920–kh – 1941 rr.), w: Problemy istoriyi Ukrayiny: Fakty, sudzhennya, poshuky, vyp. 19, ch 2, Kyyiv 2010 [Юркова О., Наукова атестація істориків в Україні: нормативна база та особливості захисту дисертацій (друга половина 1920–х – 1941 рр.), w: Проблеми історії України: Факти, судження, пошуки, вип. 19, ч. 2, Київ 2010].

Zjazd klas[ycznych] filologów krajów słowiańskich w Poznaniu w dniach od 3 do 6 czerwca 1929, „Kwartalnik Klasyczny” 1929, 3, 4.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2022.54.431-450
Data publikacji: 2022-12-14 08:36:56
Data złożenia artykułu: 2021-04-29 20:26:07


Statystyki


Widoczność abstraktów - 454
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 234

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Krzysztof Królczyk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.