Uwięziony, wysunięty na czoło, zganiony, awansowany… Meandry kariery politycznej Tadeusza Dudy, działacza partyjnego i urzędnika państwowego
Streszczenie w języku polskim
W artykule opisano koleje życia Tadeusza Dudy, XX-wiecznego polityka i urzędnika z Lubelszczyzny, który między innymi kierował Urzędem Spraw Wewnętrznych przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie i zasiadał w Prezydiach Powiatowych Rad Narodowych w Lubartowie oraz Białej Podlaskiej. Był więc liczącą się figurą we władzach regionalnych w województwie lubelskim i z pewnością trzeba w nim widzieć przedstawiciela elity rządzącej w Polsce Ludowej. Tym dziwniejsze jest to, że pozostaje on właściwie nieznany. Stało się tak prawdopodobnie dlatego, że pechowo popadł na pewien czas w niełaskę partii rządzącej na skutek wymierzenia mu dwukrotnie kar dyscyplinarnych przez komisje kontroli partyjnej PPR i PZPR – swoiste sądy partyjne. Było to istotne nie tylko ze względu na rolę odgrywaną przez owe partie, od których zależały m.in. status i pozycja społeczna obywateli, lecz także dlatego, że był on z nimi (i z ich ideową poprzedniczką, Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polskiej) od młodych lat związany ideowo i zawodowo – jako pracownik etatowego aparatu partyjnego szczebla powiatowego i wojewódzkiego (m.in. sekretarz Komitetu Powiatowego PPR w Lubartowie). Winę za wymierzone mu kary częściowo ponosił on sam, podejmując takie, a nie inne decyzje, częściowo winne temu były osoby mające z nim osobiste zatargi. Jednak determinacja, jaką wykazał w walce o odzyskanie dobrego imienia, sprawiła, że udało mu się wreszcie zdobyć upragnione wyższe wykształcenie i objąć ważne stanowisko w wojewódzkiej administracji państwowej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Archiwum Akt Nowych w Warszawie:
Archiwum Szkół Partyjnych w Akademii Nauk Społecznych, sygn. 87/107.
Komitet Centralny PPR w Warszawie, sygn. IX/1050, IX/7938, IX/8401.
Zbiór akt osobowych działaczy ruchu robotniczego 1918–1990, sygn. 1330.
Archiwum IPN Oddział w Lublinie:
sygn. IPN Lu-0232/12, IPN Lu-0248/12.
Archiwum Państwowe w Lublinie:
Komitet Powiatowy PPR w Lubartowie, sygn. 3, 4, 22.
Komitet Powiatowy PZPR w Lubartowie, sygn. 76, 525.
Komitet Wojewódzki PPR w Lublinie, sygn. 24, 47, 131, 443.
Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie, sygn. 62, 200, 257, 271, 505, 524, 622, 2696, 3269, 3314.
Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie 1975–1990, sygn. 4065.
Sąd Okręgowy w Lublinie, Wydział Karny, sygn. 54, 105.
Zarząd Okręgowy ZBoWiD w Lublinie, sygn. 370, 375.
Zbiór wspomnień i relacji działaczy partyjnych i członków ruchu oporu, sygn. 29, 65, 217.
Archiwum Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie:
Akta osobowe pracowników Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, sygn. 45/840.
„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego” 1960, nr 5, poz. 15.
„Dziennik Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Polskiej” 1968, nr 3 poz. 6.
„Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej” 1932, nr 60, poz. 571.
Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa (1945–1989). Materiały pomocnicze Biura Edukacji Publicznej IPN, t. 1, wstęp i oprac. T. Ruzikowski, Warszawa 2004.
Bednarczyk M.J., Element przypadkowy i wrogi, karierowicze, moralnie rozłożeni, sypacze i deklaranci. Obraz członków Polskiej Partii Robotniczej w województwie lubelskim w świetle spraw Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej PPR w Lublinie w latach 1945–1948, „Res Historica” 2018, 45.
Bednarczyk M.J., „W szeregach partii nie może pozostać wróg…”. Zarys działalności Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie w latach 1945–1948, w: „Polska Ludowa” 1944–1989 – wybrane problemy historii politycznej i społecznej, red. D. Litwin-Lewandowska, K. Bałękowski, Lublin 2016.
Drabik R., Polska Partia Robotnicza, Gwardia Ludowa – Armia Ludowa na Lubelszczyźnie 1942–1944, w: Polska Partia Robotnicza, Gwardia Ludowa/Armia Ludowa na ziemiach polskich 1942–1944/1945, red. K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński, Rzeszów 2013.
Hirsz Z., Polska Partia Robotnicza w pow. lubartowskim, w: Lubartów i ziemia lubartowska, red. Z. Hirsz, J. Lulek, J. Smolarz, Lublin 1972.
Horoch E., Komunistyczna Partia Polski w województwie lubelskim w latach 1918–1938, Lublin 1993.
Mysłowski E., Z dziejów PPR, GL i AL w powiecie lubartowskim (1942–1944), Lublin 1963.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.483-528
Data publikacji: 2021-12-28 16:34:25
Data złożenia artykułu: 2021-04-09 15:31:51
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Tomasz Czarnota
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.