Seasonal livestock movements in the Balkans: character, history, transformations

Miloš Luković

Abstract


was based on seasonal movements of people and their large sheep or (to a lesser extent) goat flocks between summer and winter pastures. During the summer livestock was grazed on high pastures in the mountains, and in the autumn it was driven to warm coastal plains, dales or river valleys where there was enough grass until the next spring vegetation season in the mountains. This type of animal husbandry was subject to constant change in a centuries-long process which saw different phases and took different courses in different parts of the Balkans (depending on the concrete geographical, social and political circumstances). For all changes it had undergone during the medieval period and a few centuries of Ottoman rule, the practice of large-scale seasonal livestock migration continued until the twentieth century. The practice still survives, though on a considerably reduced scale and in a modified form. This paper discusses the following questions: the influence of political changes on seasonal livestock movements in the Balkans from the end of the eighteenth century to the beginning of the twentieth century; information about seasonal livestock movements in the Balkans provided by travellers and scholars; recent zones of seasonal livestock movements in the Balkans; the social organization and status of Vlach herders in the Balkans in the middle ages; changes in the status and mode of organization of seasonal herders in the Ottoman period. In this connection, the term “the Balkan Peninsula/the Balkans” has been clarified.

Keywords


Balkans; herders; seasonal migrations; historical background; transhumance movement

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Aličić A., Katastarski popis Elajeta Bosna. Opširni katastarski popis za oblast Hercegovu iz 1585. godinu (Sveska I), Sarajevo 2014.

Aličić A., Poimenični popis Sandžaka vilajeta Hercegovina, Sarajevo 1985.

Angelov D., Agrarnite odnošenija v severna i sredna Makedonia prez XIV vek, Sofia 1954.

Begović M., Tragovi našeg srednjovekovnog prava u turskim pravnim spomenicima, „Istoriski Časopis“ 1951/1952, 3, s. 67–84.

Blagojević M., Posebni zakoni na manastirskim vlastelinstvima, [w:] Srednjovekovno pravo u Srba u ogledalu istorijskih izvora. Zbornik sa naučnog skupa održanog 19–21. marta 2009, red. S. Ćirković, K. Čavoški, Beograd 2009, s. 21–33.

Blagojević M., Vlaški knezovi, primićuri i čelnici u državi Nemanjića i Kotromanića (13–14. vek), [w:] Spomenica Milana Vasića, red. R. Mihaljčić, Banja Luka 2005, s. 43–75.

Blagojević M., Zemljoradnja u srednjovekovnoj Srbiji, Beograd 1973.

Bojanić D., Turski zakoni i zakonski propisi iz XV i XVI veka za smederevsku, kruševačku i vidinsku oblast, Beograd 1974.

Braudel F., Mediteranski svet u doba Filipa II, Beograd 2001.

Capidan T., Meglenoromăniǐ, Memoriile Sectiunii literare. Ser. 3, t. 2. Mem., Cluj 1925.

Cvetković M., Uključivanje Slovena i Vlaha u provincijske organizacije na jugu Balkana do XI veka. Sličnosti i razlike, „Zbornik Radova Vizantološkog Instituta“ 2012, s. 19–41.

Cvijić J., Antropogeografski problemi Balkanskog poluostrva, Srpski etnografski zbornik (serija: Naselja srpskih zemalja. Rasprave i građa) IV, Beograd 1902, s. I–CCXXXVI.

Cvijić J., Balkansko poluostrvo i južnoslovenske Zemle, Beograd 1966.

Cvijić J., La Péninsule balkanique: géographie humaine, Paris 1918.

Ćirković S., Rabotnici, vojnici, duhovnici. Društva srednjovekovnog Balkana, Beograd 1997.

Dragomir S., Vlahii din Serbia în sec. XII–XV, „Anuarul Institutului de Istorie Națională” 1921/1922, s. 279 –299.

Đurđev B., Teritorijalizacija katunske organizacije do kraja XV vijeka (katun – knežina – pleme), w: Simpozijum o srednjovjekovnom katunu održan 24. i 25. novembra 1961. g., red. M. Filipović, Sarajevo 1963, s. 143–169.

Enciklopedija Jugoslavije, t. 5, gl. red. M. Krleža, Zagreb 1957.

Filipović M., Katun u našoj istoriografiji. Struktura i organizacija srednjovekovnih katuna, [w:] Simpozijum o srednjovjekovnom katunu održan 24. i 25. novembra 1961. g., red. M. Filipović, Sarajevo 1963.

Filipović N., Islamizacija Vlaha u Bosni i Hercegovini u XV i XVII vijeku, [w:] Simpozijum: Vlasi u XV i XVI vijeku (Sarajevo, 13–16. XI 1973). Referati i saopštenja. Diskusija, „Radovi ANUBIH“, 73, red. D. Kovačević-Kojić, Sarajevo 1983, s. 139–148.

Flipović N., Pogled na osmanski feudalizam, „Godišnjak Istoriskog Društva Bosne i Hercegovine“ 1952, 4, s. 102–113.

Gyöni M., La Transhumance des Vlaques Balkaniques au Moyen Age, „Byzantoslavica” 1951, 12, s. 29–42.

Hadžibegić H., Porez na sitnu stoku i korišćenje ispaša, „Prilozi za Orijentalnu Filologiju“ 1958–1959, 8–10, s. 63–109.

Holland H., Travels in Albania, London 1819.

Hrabak B., Čelnici stočarskih zajednica u istočnoj Hercegovini u XIII–XIV veku, [w:] Zbornik za istoriju Bosne i Hercegovine, 2, red. M. Ekmečić, Beograd 1997, s. 139–172.

Hrabak B., Iz starije prošlosti Bosne i Hercegovine, knj. II, Beograd 2003.

İnalcik H., Filori, [w:] Diyanet Vakfi İslam Ansiklopedisi, vol. 13, Istanbul 1996, s. 106–107.

İnalcik H., Od Stefana Dušana do Osmanskog carstva, „Prilozi za Orijentalnu Filologiju“ 1953, 3, 1, s. 23–55.

İnalcik H., Osmansko carstvo. Klasično doba, Beograd 1974.

İnalcik H., The Yürüks: Their Origins, Expansion an Economic Role, [w:] The Middle East and the Balcans under Ottoman Empire. Esseys on Economy and Society, Bloomington 1993, s. 39–65.

Jireček K., Cesty po Bulharsku, Praha 1888.

Jireček K., Die Handelsstrassen und Bergwerke von Serbien un Bosnien während des Mittelalters, Prag 1879.

Jireček K., Geschichte der Serben, Bd 2, Gotha 1918.

Jireček K., Trgovački putevi i rudnici Srbije i Bosne u srednjem vijeku, [w:] Zbornik Konstantina Jirečeka I, red. M. Dinić, Beograd 1959, s. 295–304.

Kadlec K., Valaši a valašské právo v zemích slovanských a uherskýh, Praha 1916.

Katić R., Stočarstvo srednjovekovne Srbije, Begrad 1978.

Klaić N., Izvori za hrvatsku povijest do 1526. godine, Zagreb 1972.

Kovačević D., Srednjovjekovni katun po dubrovačkim izvorima, [w:] Simpozijum o srednjovjekovnom katunu održan 24. i 25. novembra 1961. g., red. M. Filipović, Sarajevo 1963.

Kursar V., Being an Ottoman Vlach: on Vlach Identity (Ies), Role and Status in Western Parts of the Ottoman Balkans (15 th –18th Centuries), „OTAM. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi” 2013, 24, 34, s. 115–161.

Leake W. M., Travels in northern Greece, London 1835.

Leksikon srpskog srednjeg veka, red. S. Ćirković, R. Mihaljčić, Beograd 1999.

Luković M., Balkanistika (balkanologie) v Srbsku v obdobi 1991–2013, „Historica. Revue pro historii a příbuzné vědy“ 2014, s. 86–104.

Luković M., Balkanlarda Besicilerin Transhumance Hareketleri ve Balkan Savaşları’nın Besicilerin Mevsimsel Hareketlerine Etkisi / Transhumance Movement at Cattle Raisers in the Balkans and the Impact of Balkan Wars on Their Seasonal Moves, „History Studies. International Journal of History“ 2013, 5, 6, s. 41–58.

Luković M., Katun a katunská organizace středověkých Vlachů v centrálních a západních oblastech Balkánu, „Slovanský Přehled“ 2013, 5, s. 21–60.

Luković M., Knežinska i plemenska samouprava kod Srba: poreklo institucija, „Naša Prošlost 2013, 14, s. 9–30.

Luković M., Stočarska privreda kao činilac oblikovanja narodne kulture Srba, [w:] Narodna kultura Srba između Istoka i Zapada, red. L. Radenković, Beograd 2014.

Marcu L., Formes traditionnelles d’élevage pastoral et systèmes d’organisation chez les Vlaques balkaniques, [w:] Odredbe pozitivnog zakonodavstva i običajnog prava o sezonskim kretanjima stočara u jugoistočnoj Evropi. Zbornik radova sa međunarodnog naučnog skupa održanog 6. i 7. novembra 1975. u Beogradu, red. V. Čubrilović, Beograd 1976.

Marković M., Stočarska kretanja u dinarskim planinama, „Zbornik za Narodni Život i Običaje Južnih Slavena” 1971, 45, s. 523–549.

Matkovski A., Nomadskoto stočartvo vo Makedonija od XIV do XIX vek, Skopje 1996.

Mihačević L., Po Albaniji. Dojmovi s puta, Zagreb 1911.

Miljković E., Vlasi u domaćoj istoriografiji (1960–2010), „Braničevski Glasnik” 2010, 7, s. 5–22.

Mrgić J., Zemlja i ljudi: Iz istorije životne sredine zapadnog Balkana, Beograd 2013.

Mutavdžić P., Balkan i balkanologija: uvod u studije jugoistočne Evrope, Beograd 2013. Naselja srpskih zemalja: naselja, poreklo stanovništva, običaji, red. B. Čeliković, Beograd 2011.

Ostrogorski G., Barešić F., Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije I, Beograd 1966.

Pavković N., Studije i ogledi iz pravne etnologije, u izdanju Srpskog genealoškog centra, Beograd 2014, s. 165–172.

Pavlović S., Istorija Balkana 1804–1945, Beograd 2001.

Picot E., Les Roumains de la Macédoine, Paris 1875.

Pouqueville F., Voyage de la Grèce, Paris 1824.

Rovinski P. A., Czernogoria v eja proszlom i nastojasztem, Sanktpeterburg 1897.

Šabanavić H., Bosanski pašaluk, Sarajevo 1982.

Skok P., Iz rumunske literature o balkanskim Vlasima. III–IV, „Glasnik Skopskog Naučnog Društva” 1928, 2, 3–4, s. 293–308.

Škrivanić G., Putevi u srednovekovnoj Srbiji, Beograd 1974.

Smajić R., Pravci razvoja osmanistike u jugoslovenskom i postjugoslovenskom periodu, [w:] Naučno djelo Branislava Đurđeva. Zbornik radova sa međunarodnog okruglog stola održanog u Sarajevu 4. decembra 2009, red. Dž. Juzbašić, Sarajevo 2010, s. 93–100.

Sorescu-Marinković A., Româii din Timoc astăzi. Flinţe mitologice, Cluj–Napoca 2012.

Stojanovski A., Administrativno-teritorijalnata podelba na Makedonija pod osmanskata vlast do krajot na XVII vek, „Glasnik na Institutot za Nacionalna Istorija“ 1973, 2, s. 129–145.

Vasić M., Knežine i knezovi timarlije u Zvorničkom sandžaku u XVI vijeku, „Godišnjak Istoriskog Društva Bosne i Hercegovine“ 1959, 10, s. 247–278.

Wace A. J. B., Thompson M. S., Balkanski nomadi: prikaz života i običaja Vlaha sa severnih Pinda, Pančevo 2009.

Wace A. J. B., Thompson M. S., The nomads of the Balkans: an acocount of life and customs among the Vlachs of northern Pindus, London 1914.

Weigand G, Aromuni, I–II, Beograd 1995.

Weigand G., Die Aromunen, I–II, Leipzig 1894–1895.

Zbornik na trudovi od Meģunarodniot naučen simpozijum Vlasite na Balkanot održan na 7–8 noemvri 2003 vo Skopje, red. S. Kiselinovski, D. Dimčev, Skopje 2005.

Zdraveva M., Todorovski G., Nomadskoto stočarstvo vo Makedonija vo XIX vek do 1918, Skopje 1997.

Zeune J. A., Balkanhalbinsel, Berlin 1808.

Zirojević O., Tursko vojno uređenje u Srbiji 1459–1683, Beograd 1974.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2015.40.61
Date of publication: 2016-04-27 12:13:16
Date of submission: 2016-04-25 13:02:39


Statistics


Total abstract view - 1136
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 847

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2016 Miloš Luković

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.