The Foundation of the Town of Warka at the Background Political and Institutional Processes of Mazovia in 14th Century

Waldemar Graczyk

Abstract


The political and economic changes that took place from the 13th to the end of 15th century influenced the development of settlement and town foundations in Mazovia. The foundation of the town of Warka must have taken place before 1375, since the municipal authorities are mentioned under this year. Many previous researchers (e.g., Stanisław Pazyra) connected the location of Warka’s town to a document issued by the Mazovian Prince Trojden I (c. 1285–1341) in 1321, in which the Prince approved the donations made to the Dominican monastery in Warka. In this document Warka appears as an „oppidum”. Although the year 1321 was an important one for Warka – today we would rather have to say that it marked the beginning of the development of the town, important for Mazovia, both in the Middle Ages and later centuries. Following the processes of location, the formation of the municipal government, the economic life of the town, the formation of a separate judiciary, religious foundations- these are the issues that are before us and need to be carefully studied.

Keywords


foundation; Warka; Mazovia; dynasty of Mazovian Dukes; Trojden I

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, wyd. J.T. Lubomirski, Warszawa 1863.

Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, wyd. J.I. Kraszewski, t. 3, Poznań 1879.

Nowy Kodeks dyplomatyczny Mazowsza, cz. 2, (1248–1355), wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, współudział K. Pacuski, H. Wajs, Wrocław–Warszawa–Kraków 1989.

Zbiór dokumentów i listów miasta Płocka, t. 1, wyd. S.M. Szacherska, Warszawa 1975.

Bieniak J., Epilog zabiegów Siemowita IV o koronę polską, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia” 1973, 9.

Chlebowski B., Warka, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.

Dybek E., Lokacje na prawie niemieckim w ziemi przemyskiej w latach 1345–1434, Lublin 2004.

Galicka I., Sygietyńska H., Sztuka gotycka (XIV – początek XVI w.), w: Dzieje Mazowsza, t. 1, red. H. Samsonowicz, Pułtusk 2006.

Grabowski J., Bolesław IV książę mazowiecki (ok. 1418–1454), pretendent do korony polskiej, „Studia Mazowieckie” 2016, 24–25, 2.

Grabowski J., Dynastia Piastów mazowieckich. Studia na dziejami politycznymi Mazowsza, intytulacją i genealogią książąt, Kraków 2012.

Grabowski J., Poczet książąt i księżnych mazowieckich, Kraków 2019.

Herod P.E., Rozwój prawa mazowieckiego na tle przeobrażeń polityczno-ustrojowych Mazowsza do XVI wieku, Kraków 2016.

Jasiński K., Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań–Wrocław 1998.

Kunkel R.M., Architektura gotycka na Mazowszu, Warszawa 2006.

Luciński J., Przywilej chełmiński 1233 r., jego treść oraz dzieje jego postanowień, w: Studia culmensia historico-juridica czyli Księga pamiątkowa 750-lecia prawa chełmińskiego, t. 1, red. Z. Zdrójkowski, Toruń 1990.

Masłowski J., Kolonizacja wiejska na prawie niemieckim w województwach sieradzkim, łęczyckim, na Kujawach i w ziemi dobrzyńskiej, Poznań 1937.

Nowak Z.H., Przyczynek do sprawy służby wojskowej na Mazowszu w pierwszej połowie XV wieku, w: Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społeczeństwa Polski średniowiecznej, red. A. Radzimiński, A. Supruniuk, J. Wroniszewski, Toruń 1997.

Pazyra S., Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959.

Piskorski J., Kolonizacja wiejska Pomorza Zachodniego: w XIII i w początkach XIV w. na tle procesów osadniczych w Europie, Poznań 2005.

Piskorski J., Średniowieczna kolonizacja niemiecka oraz tzw. prawo niemieckie w ujęciu porównawczym, w: Rozkwit średniowiecznej Europy, red. H. Samsonowicz, Warszawa 2001.

Russocki S., Etapy lokacji miejskich na Mazowszu w XIV–XV wieku, „Przegląd Historyczny” 1964, 55, 2.

Russocki S., Formy władania ziemią w prawie ziemskim Mazowsza (koniec XIV w. – połowa XVI w.), Warszawa 1961.

Russocki S., Nadania ziemi „ad servitia communia” a obowiązek służby wojskowej na Mazowszu w XV w., w: Miscellanea iuridica złożone w darze Karolowi Koranyiemu w czterdziestolecie pracy naukowej, t. 1, red. K. Bukowska et al., Warszawa 1961.

Samsonowicz H., Gospodarka i społeczeństwo (XIII – początek XVI w.), w: Dzieje Mazowsza, t. 1, red. H. Samsonowicz, Pułtusk 2006.

Samsonowicz H., Życie miasta średniowiecznego, Poznań 2012.

Supruniuk A., Siemowit IV (ok. 1352–1426), książę mazowiecki, kujawski i bełski, w: Polski słownik biograficzny, t. 37, red. H. Markiewicz, Warszawa–Kraków 1996–1997.

Teterycz-Puzio A., Bolesław II Mazowiecki. Na szlakach ku jedności (ok. 1253/58–24 IV 1313), Kraków 2015.

Tyc T., Początki kolonizacji wiejskiej na prawie niemieckim w Wielkopolsce: (1200–1333), Poznań 1924.

Wiśniewski J., Początki i rozwój osadnictwa w ziemi łomżyńskiej w końcu XIV i XV w., „Studia Łomżyńskie” 1989, 1.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2023.55.39-49
Date of publication: 2023-07-20 09:56:20
Date of submission: 2023-02-15 10:03:19


Statistics


Total abstract view - 634
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 344

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Waldemar Graczyk

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.