Hide
Show all
Email this article 
Countless and Uncountable (?) Victims of Chemical Weapons, May 1915
Abstract
The subject of this discussion are the almost forgotten victims of chemical weapons on the Eastern Front of World War I. Source data related to military operations, in particular to the German gas attacks in the region of the Bzura and Rawka rivers, are the basis for presenting problems related to the estimation of the number of victims of poisonous chlorine gas in the period between May and July 1915. Using the example of selected data relating to the wave attack of May 31, 1915, I show the specificity and complexity of the source documents closely related to the problem under consideration, that is the issue of the countability of victims of chemical weapons. Indirectly, I show the need and legitimacy of systematizing and interpreting all available information on what resulted from the historical use of chemical weapons. This would be conducive to deepening our knowledge about the fallen soldiers and their resting places. It would be helpful to initiate work on a digital repository of knowledge on the use of chemical weapons in the past, taking into account the very diverse descriptions of events and victims of chemical weapons from the Eastern Front of the Great War. Such a digitized resource could contribute to the systematization of highly dispersed source data, their further interpretation and reinterpretation, and their social activation, for the benefit of deepening knowledge about history and historical awareness and preventing the threat of again turning to the use of such weapons of mass destruction.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Bayerisches Hauptstaatsarchiv München – Geheimes Hausarchiv:
nr 239.
Bundesarchiv-Militärarchiv in Freiburg im Breisgau:
PH 5-II/279, PH 5-II/281, PH 5-II/282.
Hauptstaatsarchiv Stuttgart:
M 33/2 Bu 87
Rossiyskiy Gosudarstvennyy Voyenno-Istoricheskiy Arkhiv [Российский Государственный Военно-Исторический Архив]:
f. 2019, op. 1, d. 81.
f. 2830, op. 1, d. 28.
f. 2831, op. 1, d. 37.
f. 3387, op. 1, d. 39.
f. 3388, op. 1, d. 39.
f. 3389, op. 1, d. 51.
f. 3390, op. 1, d. 23.
Danilov Y., La Roussie dans la guerre mondiale (1914–1917), Paris 1927.
Der Weltkrieg 1914–1918, Berlin 1935.
Giese F., Geschichte des Reserve-Infanterie-Regiments 227 im Weltkriege 1914/18, [b.m.w.] 1931.
Hoffmann M., Wspomnienia. Wojna wśród niewyzyskanych sposobności, 1925 [Reprint Oświęcim 2013].
Ludendorff E., Moje wojenne wspomnienia, t. 1, 1914–1916, Warszawa 2014.
Kriegsgeschichte des Reserve-Infanterie-Regiment 225 nach Aufzeichnungen aus dem Felde, Görlitz 1928.
Rohkohl W., Reserve Infanterie-Regiment 226, teil 1, Oldenburg–Berlin 1923.
Kronika z Szymanowa rok 1915, knlb.
Avinovitskiy Ya.L., Khimiya v sisteme sovremennykh vooruzheniy imperialistov, Moskva 1936 [Авиновицкий Я.Л., Химия в системе современных вооружений империалистов, Москва 1936].
Bartel Z., Broń gazowa, Warszawa 1928.
Bille R., Ieper – Ypres 1914–1918. La guerre chimique dans la region, Wervik 2003.
Borodziej W., Górny M., Kwiatkowski P.T., Znaki niepodległości. Święto 11 Listopada w Polsce i jego odpowiedniki w międzywojennej Europie Środkowo-Wschodniej, „KLIO POLSKA. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej” 2018, 10.
De Lazari A.N., Khimicheskoye oruzhiye na frontakh Mirovoy voyny 1914–1918 gg. Kratkiy istorich. ocherk, Moskva 1935 [Де Лазари А.Н., Химическое оружие на фронтах Мировой войны 1914–1918 гг. Краткий историч. очерк, Москва 1935].
Dąbrowski J., Wielka Wojna 1914–1918, t. 1, Oświęcim 2015.
Haber L.F., The poisonous clouds, Oxford 2002.
Hanslian R., Der deutsche gasangriff bei Ypern am 22. April 1915, Berlin 1934.
Hanslian R., Vom Gaskrieg zum Atomkrieg, Stuttgart 1951.
Hanslian R., Bergendorff F., Der chemische Krieg, Berlin 1925.
Hart P., I wojna światowa 1914–1918. Historia militarna, tłum. J. Szkudliński, Warszawa 2014.
Hogg I., Bolimov and the First Gas Attack, w: Tanks and Weapons of World War, London 1973.
Kaliński S., Bolimów 1915, Warszawa 2015.
Kaliński S., Od powołania do listy strat. Żołnierze armii niemieckiej i rosyjskiej w bitwie nad Rawką i Bzurą, w: Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie w rejonie Rawki i Bzury (1914–1915), red. A.I. Zalewska, Warszawa 2019.
Karatygin P., Gazovaya voyna, Khar'kov 1923 [Каратыгин П., Газовая война, Харьков 1923].
Konopski L., Historia broni chemicznej, Warszawa 2009.
Korolkow G.K., Operacja Łódzka 1914. Najciekawsza batalia pierwszej wojny światowej, Oświęcim 2014.
Lepick O., La Grande Guerre chimique 1914–1918, Paris 1998.
Main S.J., Gas on the Eastern Front During the First World War (1915–1917), „The Journal of Slavic Military Studies” 2015, 28, 1.
Melikov V.A., Strategicheskoye razvertyvaniye, t. 1, Pervaya imperialisticheskaya voyna 1914–1918 gg.: (po opytu pervoy imperialisticheskoy voyny 1914–1918 gg. i grazhdanskoy voyny v SSSR), Moskva 1939 [Меликов В.A., Стратегическое развертывание, t. 1, Первая империалистическая война 1914–1918 гг.: (по опыту первой империалистической войны 1914–1918 гг. и гражданской войны в СССР), Москва 1939].
Meyer J., Der Gaskampf und die chemischen Kampstoffe, Leipzig 1938.
Neiberg M., Jordan D., Front Wschodni 1914–1920. Od Tannenbergu do wojny polsko-bolszewickiej, tłum. J. Kozłowski, Poznań 2010.
Neznamov A., Ctrategicheskiyocherk voyny 1914–1918, cz. 3, Moskva 1922 [Незнамов A., Cтратегический очерк войны 1914–1918, cz. 3, Москва 1922].
Pałczyński C., Krakowiak A., Skutki ostrego narażenia na substancje toksyczne w układzie oddechowym, „Alergia” 2012, 3.
Postnikov N.D., Novyye dannyye o pervykh gazoballonnykh atakakh na vostochnom fronte pervoy mirovoy voyny (may-iyun' 1915 g.), „Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo oblastnogo universiteta. Seriya: Istoriya i politicheskiye nauki” 2020, 2 [Постников Н.Д., Новые данные о первых газобаллонных атаках на восточном фронте первой мировой войны (май-июнь 1915 г.), „Вестник Московского государственного областного университета. Серия: История и политические науки” 2020, 2].
Postnikov N.D., Ubityye na Ravke, Moskva 2016 [Постников Н.Д., Убитые на Равке, Москва 2016].
Supotnitskiy M.B., Zabytaya khimicheskaya voyna, http://www.supotnitskiy.ru/book/book5_kommentarii1_10.htm [Супотницкий M.B., Забытая химическая война, http://www.supotnitskiy.ru/book/book5_kommentarii1_10.htm], [dostęp: 31 V 2021].
Supotnitskiy M.V., Kovtun V.A., Petrov S.V., Khimicheskoye oruzhiye v Pervoy mirovoy voyne, Moskva 2020 [Супотницкий М.В., Ковтун В.А., Петров С.В., Химическое оружие в Первой мировой войне, Москва 2020].
Umiastowski R., Wśród trujących mgieł – opowieść o wojnie gazowej, Warszawa 1933.
Wścieklica-Pollak M., Broń chemiczna. Słownik polsko–francusko–niemiecko–rosyjski, Warszawa 1932.
Zalewska A.I., Historia użycia przez armię niemiecką broni masowego rażenia (Massenwirkung) w rejonie Rawki i Bzury w styczniu 1915 roku, w: Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie w rejonie Rawki i Bzury (1914–1915), red. A.I. Zalewska, Warszawa 2019.
Zalewska A.I., Relevant and Applied Archaeology. The Material Remains of the First World War: between „Foundational” and „Biographical” Memory, between „Black Archaeology” and „Conflict Archaeology”, „Sprawozdania Archeologiczne” 2013, 65.
Zalewska A.I., Cyngot D., Wpływ wojennych wydarzeń dziejowych (res gestae) i relacji o nich (historie rerum gestarum) na kondycję materialnych pozostałości po tych wydarzeniach. Studium przypadku na temat dziedzictwa konfliktów zbrojnych jako wyzwania poznawczego i społecznego, „Folia Praehistorica Posnaniensia” 2020, 25.
Zalewska A.I., Czarnecki J., An Archaeology of ‘No Man’s Land’. The Great War in Central Poland, w: Rediscovering the Great War. Archaeology and Enduring Legacies on the Soča and Eastern Fronts, red. U. Košir, M. Črešnar, D. Mlekuž, Routledge 2019.
Zalewska A.I., Czarnecki J., Conflict Gas-scape: Chemical weapons on the Eastern Front, January 1915, w: Conflict Landscapes Materiality and Meaning in Contested Places, red. N.J. Saunders, P. Cornish, Routledge 2021.
Zalewska A.I., Czarnecki J., Ślady i świadectwa Wielkiej Wojny nad Rawką i Bzurą, Warszawa 2016.
Zalewska A.I., Czarnecki J., Zastój na całej linii. Historia przejścia od wojny manewrowej do pozycyjnej na przyczółku bolimowskim (1914/1915), w: Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie w rejonie Rawki i Bzury (1914–1915), red. A.I. Zalewska, Warszawa 2019.
Zalewska A.I., Czarnecki J., Kiarszys G., Krajobraz Wielkiej Wojny. Front nad Rawką i Bzurą (1914–1915) w świetle teledetekcji archeologicznej i źródeł historycznych, Warszawa 2019.
Zalewska A.I., Kiarszys G., Absent presence of Great War cemeteries in the municipality of Bolimów, Central Poland, w: The Materiality of Troubled Pasts: Archaeologies of Conflicts and Wars, red. A.I. Zalewska, J.M. Scott, G. Kiarszys, Warszawa–Szczecin 2017.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.281-311
Date of publication: 2021-12-28 16:34:08
Date of submission: 2021-05-15 23:57:36
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2021 Anna Izabella Zalewska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.