Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Losy rodzin katyńskich w pierwszym okresie po tzw. wyzwoleniu. Demitologizacja aksjologicznego przekonania historyków i członków rodzin katyńskich
Streszczenie w języku polskim
W artykule przedstawiono wybrane, reprezentatywne przykłady losów rodzin katyńskich w pierwszym okresie powojennym, będącym okresem budowania i umacniania reżimu komunistycznego. Zestawiono aksjologiczne wyobrażenie o losach rodzin jeńców i więźniów zamordowanych na mocy decyzji KC WKP(b) z rzeczywistymi przyczynami represji, jakich wówczas na masową skalę doświadczali zaangażowani w działalność niepodległościową w okresie okupacji i po wojnie, tzw. obcych klasowo. Wbrew dotychczasowemu przekonaniu historyków, iż pod koniec lat czterdziestych i na początku lat pięćdziesiątych, a więc w okresie, kiedy najczęściej skazywano ludzi na różnego rodzaju sankcje karne za głośne wypowiedzi na temat rzeczywistego charakteru sowieckiego mordu, członkowie rodzin ofiar zbrodni katyńskiej stanowili niewielki odsetek wśród represjonowanych, nawet biorąc pod uwagę, że rzeczywista skala represji była większa niż ma to odzwierciedlenie w źródłach wytworzonych przez organa represji.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie:
sygn. IPN BU: 0192/412/1, 0192/412/4, 0330/18/7, 0330/18/10, 0330/18/11, 0330/165, 0330/166, 0423/1541, 944/144, 1017/52.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Bydgoszczy:
sygn. IPN By: 084/1203, 2/148, 2/245, 2/437, 2/468, 2/510, 2/522, 2/682, 2/1453, 23/6, 56/546, 100/55, 115/585, 140/136.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku:
sygn. IPN Gd: 471/2/1, 471/2/2.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach:
sygn. IPN Ka: 543/168, 880/900, 880/1258.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Kielcach:
sygn. IPN Ki: 025/644, 186/114.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie:
sygn. IPN Kr: 010/7557/5, 010/7557/8, 2/2/1/3, 303/3.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu:
sygn. IPN Po: 342/223, 452/16, 577/31, 621/40, 621/42, 621/48, 683/2, 683/5/2.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Wrocławiu:
sygn. IPN Wr: 039/8570, 049/295, 21/5065, 61/467, 182/321.
Ośrodek KARTA:
Archiwum Wschodnie, Relacje, sygn. I/339, I/489, I/554, I/830, I/951a, I/1033; Dokumenty, sygn. III/154.
Indeks Represjonowanych, Ankiety personalne wypełniane przez samych represjonowanych bądź ich rodziny, sygn. 36601.
Muzeum Katyńskie:
Relacje, sygn. MK R.: 50, 72, 274, 407, 445, 486, 490, 552, 626, 632, 637, 670, 690, 699, 1070, 1078, 1095, 1112, 1159, 1246, 3624, 4049, 4176, 4246, 4615, 4631, 4642, 4654, 4699, 4705, 4720, 4736, 5100, 5172, 5203, 5263/22, 5274, 5293/9, 5343.
Archiwalia, nr wpł. MK A.93, MK A.155; nr inw. MK 1209 A, MK 1723 A.
Bąkowska E., Alina Maria Bąkowska z domu Wartanowicz. Moja Matka. Dla mnie jedyna i najdroższa, ale równocześnie jedna z wielu „matek katyńskich”, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, red. A. Spanily, Gdynia 2000.
Dillen L., Fontaine J.R.J., Verhofstadt-Denéve L., Are normal and complicated Grieg different constructs? A confirmatory factor analytic test, „Clinical Psychology and Psychoterapy” 2008, 6 (15).
Fęglerska J., Mówcie o mnie przy dzieciach z uśmiechem, w: Bez procesu, bez wyroku. Ludobójstwo katyńskie we wspomnieniach, oprac. P. Czartoryski-Sziler, Szczecinek 2005.
Gasztold-Seń P., Siła przeciw prawdzie. Represje aparatu bezpieczeństwa PRL wobec osób kwestionujących oficjalną wersję Zbrodni Katyńskiej, w: Zbrodnia katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa, red. S. Kalbarczyk, Warszawa 2010.
Golon M., Kary za prawdę o zbrodni Stalina. Represje polskich organów bezpieczeństwa w okresie stalinowskim (1944–1956) wobec osób ujawniających władze ZSRR jako sprawców zbrodni katyńskiej w świetle inwentarza dokumentacji przechowywanej w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej, w: Charków–Katyń–Twer–Bykownia w 70. rocznicę zbrodni katyńskiej. Zbiór studiów, red. A. Kola, J. Sziling, Toruń 2011.
Grochowolski A., Wspomnienie o majorze kawalerii Kazimierzu Mikołajewskim (1897–1940), „Zeszyty Radomskie” 2015, 10.
Iwaszkiewicz J., Irena Iwaszkiewicz z domu Sokołowska, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 2, red. A. Spanily, Gdynia 2001.
Janiszewska M., Anna Świerczek z domu Jakubiec, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 2, red. A. Spanily, Gdynia 2001.
Janusz B., Drożdżowicz L., Wpływ nieprzeżytej żałoby w rodzinie na funkcjonowanie i rozwój dziecka, „Psychiatria Poska” 2013, 5 (47).
Jędrzejkiewicz T., Cela śmierci, Warszawa 2000.
Kaczorowska T., Poeta z plastrem na ustach, w: T. Kaczorowska, Dzieci Katynia, Warszawa 2010.
Kaczorowska T., Emigrantka stanu wojennego, w: T. Kaczorowska, Dzieci Katynia, Warszawa 2010.
Kaczorowska T., Siłaczka z Podkarpacia, w: T. Kaczorowska, Dzieci Katynia, Warszawa 2010.
Kanik-Białecka M., Maria Kanik z domu Pakuła. Gdzie jesteś, domu rodzinny?, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 3, red. A. Spanily, Gdynia 2003.
Kaźmierski H., Maria Kaźmierska z domu Umińska, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, red. A. Spanily, Gdynia 2000.
Knapik B., Stanisława Halina Paszkiewicz z domu Kopeć, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 2, red. A. Spanily, Gdynia 2001.
Knorowski Z., Idę śladami ojca, w: Mój ojciec. Część druga, oprac. S.M. Jankowski, Kraków 1995.
Korowajczyk W., Halina Korowajczyk z domu Kuczyńska. Jakoś tam będzie, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 3, red. A. Spanily, Gdynia 2003.
Kowalska J., Kościelna E., Maria Kowalska-Opała. Wspomnienie o naszych rodzicach, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 3, red. A. Spanily, Gdynia 2003.
Kozłowska H., Stanisława Kismanowska z domu Wyrzutowicz. Jedyna, ukochana, piękna, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 2, red. A. Spanily, Gdynia 2001.
Liliental W., Król Zygmunt bez kolumny, w: Moje wojenne dzieciństwo, t. 3, red. D. Banek, Warszawa 2000.
Łagojda K., Ofiary Katynia, „Pamięć.pl” 2015, 2.
Łagojda K., Pamięć o ojcu. Refleksje z rozmów z rodzinami katyńskimi. Rekonesans badawczy, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 2014, 4.
Łagojda K., Sądy komunistyczne wobec ofiar Zbrodni Katyńskiej w postępowaniu o uznanie za zmarłego/stwierdzenie zgonu. Analiza historycznoprawna, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 2017, 21.
Łagojda K., Życie w cieniu śmierci. Losy rodzin katyńskich w latach 1939–1989 w świetle wywiadów z członkami Dolnośląskiej Rodziny Katyńskiej. Wybrane aspekty, Wrocław 2016.
Maćkowiak E., Jakże pięknie wpajał nam miłość do Ojczyzny, w: Mój Ojciec, t. 1, oprac. S.M. Jankowski, Warszawa 2015.
Nodzyńska-Zubowa A., Po prostu Tadzik, w: Mój ojciec. Część druga, oprac. S.M. Jankowski, Kraków 1995.
Ocaleni z niepamięci. Losy polskich jeńców wojennych obozów NKWD w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku, oprac. E. Maćkowiak et al., Gdańsk 2001.
Paczkowska A., Krakowiak P., Żałoba i przeżywanie straty u dzieci i młodzieży, w: Człowiek w obliczu kresu życia. Studia interdyscyplinarne, red. B. Antoszewska, S. Przybliński, Kraków 2017.
Pamięci bliskich, red. M. Aleksandrowicz et al., Olsztyn 1998.
Pawełczyk A., Anna Pawełczyk z domu Rumińska. Zawsze pomagała bliźnim, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, red. A. Spanily, Gdynia 2000.
Pióro T., W lesie katyńskim, „Polityka” 1989, 7.
Prawo osobowe. Postępowanie o ubezwłasnowolnienie, postępowanie o uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu, oprac. I. Różański, Kraków 1946.
Ptaszkowski J., Nie otrzymaliśmy od Niego żadnego znaku, w: Mój ojciec. Część druga, oprac. S.M. Jankowski, Kraków 1995.
Riedl C., List do mego Ojca, w: Mój ojciec. Część druga, oprac. S.M. Jankowski, Kraków 1995.
Samarski B., Zaginieni 1939–1945, t. 2, W świetle akt Sądu Grodzkiego w Białymstoku, powiat białostocki, Białystok 2011.
Sielanko-Baranowska M.H., Eugenia Sielanko z domu Tuz. Wspomnienie po latach, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 3, red. A. Spanily, Gdynia 2003.
Siwecka A.M., Pokonałam dla Ciebie kilometry dali, w: Mój Ojciec, oprac. S.M. Jankowski, Kraków 1994.
Starzomska M., Patologiczna żałoba w standardowych systemach klasyfikacyjnych oraz dotyczące jej implikacje prewencyjne przy wykorzystaniu Berlińskiego Paradygmatu Mądrości, „Psychiatria Polska” 2002, 3 (36).
Szmagier T., Kupczyk W., Kazimiera Szmagier z domu Radecka. Z życia mego ojca, por. Jana Stanisława Szmagiera, i mojej mamy Kazimiery Szmagier, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, t. 3, red. A. Spanily, Gdynia 2003.
Wajda A., Kapitan Jakub Wajda, nagranie cyklu „Biografie Katyńskie, red. E. Poźniak, W. Banach (04.2010).
Włodarczak C., Jadwiga Eliszewska z domu Arłukiewicz. Wspomnienia o matce, w: Pisane miłością. Losy wdów katyńskich, red. A. Spanily, Gdynia 2000.
Wolsza T., „To co widziałem przekracza swą grozą najśmielsze fantazje”. Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 roku, Warszawa 2015.
Wołągiewicz R., Katyń w albumach rodzinnych, Szczecin 1991.
Wołk-Jezierska W., W głębi dołów nasi ojcowie, w: Moje wojenne dzieciństwo. Wspomnienia nadesłane na konkurs, t. 4, red. D. Banek, Warszawa 2001.
Zbrodnia Katyńska. Teki edukacyjne IPN, oprac. D. Gorajczyk et al., Kraków–Warszawa 2014.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.529-569
Data publikacji: 2021-12-28 16:34:27
Data złożenia artykułu: 2019-11-12 01:22:26
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Joanna Kurczab
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.