Narracje okrucieństwa: dzieła filmowe Cristiana Mungiu, a polityczne imaginarium Europy Środkowo-Wschodniej

Constantin Parvulescu

Streszczenie w języku polskim


Celem poniższego artykułu jest przedstawienie sposobu opisu stanu pomniejszych kultur Europy Środkowo-Wschodniej w filmach Cristiana Mungiu. Rozważania te zostały oparte o pojęcia okrutnego optymizmu oraz impasu autorstwa Lauren Berlant. Analizie poddano filmy 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (2007), Beyond the Hills (2012) oraz Graduation (2016). Pod uwagę wzięto w szczególności strukturę narracyjną wspomnianych dzieł, płeć bohaterów, uwarunkowania społeczno-ekonomiczne wpływające na ich byt, a także poetykę mediów audio-wizualnych prezentowaną w zakończeniach filmów. Autor argumentuje, że filmy Mungiu stanowią krytykę mapowania wyobrażeniowego na terenach Europy Środkowo-Wschodniej zapoczątkowanego w czasach zimnej wojny, która prezentuje narody zamieszkujące te tereny jako skazane na nieustanne przebywanie w stanie zagrożenia, a co za tym idzie, niewygasającą potrzebę obrony, co naraża je na przeżywanie nieuniknionych cykli politycznych nadużyć. Propozycja rozwiązania przedstawiona jest w powolnych, skłaniających do przemyśleń zakończeniach filmów. Wskazują one na rozwój sytuacji politycznego zawieszenia, która jako zakłócenie statusu quo może pozwolić wyobraźniom politycznym na stworzenie rozwiązań bardziej kreatywnych, pozwalających uniknąć wspomnianych cykli. Przerwa ta wiąże się z pamięcią wydarzeń roku 1989, a także historyczną otwartością, która emergowała w owym czasie. Jako polityczny paradygmat kultur środkowo-wschodnioeuropejskich, zawieszenie jest strategią, która pozwala na zmianę postawy wyobrażeniowej wobec początku roku 1989.

Słowa kluczowe


wyobrażenia polityczne kultur Europy Środkowo-Wschodniej, kino Cristiana Mungiu, okrutny optymizm, 1989

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Agamben G., State of Exception, vol. 2, Chicago 2005.

Ágh A., The Decline of Democracy in East-Central Europe: Hungary as the Worst-case Scenario, ‘Problems of Post-Communism’ 2016, 63, 5–6.

Berlant L., Cruel Optimism, Durham 2011.

Ciobanu M., Criminalising the Past and Reconstructing Collective Memory: the Romanian Truth Commission, ‘Europe-Asia Studies’ 2009, 61, 2.

Enyedi Z., Paternalist Populism and Illiberal Elitism in Central Europe, ‘Journal of Political Ideologies’ 2016, 21, 1.

Gaines J., 4 Months, 3 Weeks and 2 Days: Where is Marxism in Melodrama Theory, in: Le mélodrame filmique revisité, eds. D. Nasta, M. Andrin, A. Gailly, Bruxelles 2014.

Gerrits A., Antisemitism and Anti‐communism: The Myth of ‘Judeo‐Communism’ in Eastern Europe, ‘East European Jewish Affairs’ 1995, 25, 1.

Huysmans J., The Politics of Insecurity: Fear, Migration and Asylum in the EU, London 2006.

Hardt M., Negri A., Empire, Cambridge 2000.

Kalmár G., Formations of Masculinity in Post-Communist Hungarian Cinema: Labyrinthian Men, Cham 2017.

Kopecký P., Mudde C., The Two Sides of Euroscepticism: Party Positions on European Integration in East Central Europe, ‘European Union Politics’ 2002, 3, 3.

Kundera M., The Tragedy of Central Europe, ‘The New York Review of Books’ 26 April 1984.

Masaryk T.G., Pangermanism and the Zone of Small Nations, ‘New Europe’ 1916, 1, 9.

Masaryk T.G., The New Europe (The Slav Standpoint), London 1918.

Mudde C., In the Name of the Peasantry, the Proletariat, and the People: Populisms in Eastern Europe, ‘East European Politics and Societies’ 2000, 15, 1.

Nelson J., Popular Cinema as Political Theory: Idealism and Realism in Epics, Noirs, and Satires, New York 2013.

Parvulescu C., Turcus C., Introduction: Devices of Cultural Europeanization, ‘Studies in Eastern European Cinema’ 2018, 9, 1.

Parvulescu C., Post‐Heroic Revolution: Depicting the 1989 Events in the Romanian Historical Film of the Twenty‐First Century, in: A Companion to the Historical Film, eds. C. Parvulescu, R. Rosenstone, Malden 2013.

Rushton R., The Politics of Hollywood Cinema: Popular Film and Contemporary Political Theory, Basingstoke 2016.

Stanley B., Populism in Central and Eastern Europe, ‘The Oxford Handbook of Populism’ 2017, 140.

Strausz L., Television as a Factory of History: The Broadcast of the 1989 Romanian Revolution, in: Hesitant Histories on the Romanian Screen, Cham 2017.

Totok W., The Generation of Mircea Eliade under the spell of fascism (Die Generation von Mircea Eliade im Bann des rumänischen Faschismus), ‘Halbjahresschrift für südosteuropäische Geschichte, Literatur und Politik’ 1995, 7, 1.

Țuțui M., Orient Express: The Romanian and Balkan Cinema, Bucharest 2011.

Uricaru I., 4 Months, 3 Weeks and 2 Days: The Corruption of Intimacy, ‘Film Quarterly’ 2008, 61, 4.

Verdery K., Nationalism and National Sentiment in Post-socialist Romania, ‘Slavic Review’ 1993, 52, 2.

Žižek S., Tarrying with the Negative: Kant, Hegel, and the Critique of Ideology, Durham 1993.

Web sources

Bayer L., The New Communists: In Budapest and Warsaw, Nationalist Governments are Stealing Pages from Their Predecessors’ Playbooks, 2018, https://www.politico.eu/article/new-communists-hungary-poland-viktor-orban-jaroslaw-kaczynski/ [accessed on: 1 X 2020].

The Tismaneanu Report, http://media.hotnews.ro/media_server1/document-2007-12-20-2118604-0-raportul-tismaneanu.pdf [accessed on: 20 X 2020].

Filmography

Beyond the Hills [După dealuri], Romania, 2012, dir. C. Mungiu.

Bless You, Prison [Binecuvântată fii, închisoare], Romania, 2002, dir. N. Mărgineanu.

Graduation [Bacalaureat], Romania–France–Begium, 2016, dir. C. Mungiu.

Portrait of the Fighter as a Young Man [Portret al luptătorului la tinerețe], Romania, 2010, dir. C. Popescu.

Tales from the Golden Age [Amintiri din epoca de aur], Romania, 2009, dir.

H. Höfer, C. Mungiu, C. Popescu, I. Uricaru, R. Mărculescu.

The Afternoon of a Torturer [După amiaza unui torționar], Romania, 2001, dir. L. Pintilie.

The Earth's Most Beloved Son [Cel mai iubit dintre pământeni], Romania, 1993, dir. Ș. Marinescu.

The Oak [Balanța], Romania–France, 1992, dir. L. Pintilie.

The Paper Will be Blue [Hârtia va fi albastră], Romania, 2006, dir. R. Muntean.

The War of Independence [Independența României], Romania, 1912, dir. A. Demetriade.

Months, 3 Weeks and 2 Days [4 luni, 3 săptămâni și 2 zile], Romania, 2007, dir. C. Mungiu.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2020.50.531-550
Data publikacji: 2020-12-28 11:40:36
Data złożenia artykułu: 2018-10-30 11:56:48


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1296
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 702

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Constantin Parvulescu

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.