Kampania italska Narsesa

Mateusz Kozina

Streszczenie w języku polskim


Kampania italska Narsesa stanowiła ostatnią fazę wojny Cesarstwa Wschodniorzymskiego z Królestwem Ostrogotów. Po kilkunastu latach walk, które nie przyniosły rozstrzygnięcia, Justynian Wielki powierzył w 551 r. naczelne dowództwo eunuchowi Narsesowi. Na początku 552 r. pomaszerował on na czele armii wzdłuż adriatyckiego wybrzeża. Dotarł do Rawenny, skąd następnie wyruszył w kierunku Rzymu. Pod Taginae drogę zastąpiła mu armia Gotów prowadzona przez króla Totilę. W bitwie Narses odniósł zdecydowane zwycięstwo. Wroga armia została doszczętnie rozbita, a Totila poległ w walce. Narses bez przeszkód zajął Rzym, po czym ruszył na południe, gdzie w bitwie pod Mons Lactarius pokonał resztki gockich oddziałów. Wówczas wydawało się, że Italia zostanie niebawem odzyskana. Jednak z północy nadciągnęła ogromna frankijska armia. Po roku zmagań Narsesowi udało się pokonać Franków w bitwie nad rzeką Volturno. Dzięki temu zwycięstwu mógł bez przeszkód kontynuować podbój Italii. Działania zbrojne zakończyły się w 561 r., kiedy skapitulowały ostatnie gockie miasta – Werona i Brescia.


Słowa kluczowe


Królestwo Ostrogotów, kampania, Narses, Italia, bitwa, Totila,armia, Taginae, Mons Lactarius, Rzym, Teja, Justynian Wielki

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Źródła

Agathias, The Histories¸ translated with an introduction and short explanatory notes by J. Frendo, Berlin 1975.

Agnellus of Ravenna, The Book of Pontiffs of the Church of Ravenna, translated with an introduction and notes by D. Mauskopf Daliyannis, Washington DC 2004.

Chronicon Paschale 284–628 AD, translated with an introduction and notes by M. Whitby and M. Whitby, Liverpool 1989.

Ewagriusz Scholastyk, Historia Kościoła, z języka greckiego przełożył S. Kazikowski, wstępem opatrzyła E. Wipszycka, Warszawa 1990.

Grzegorz z Tours, Historie. Historia Franków, przekład K. Liman, ks. T. Richter, wstęp, opracowanie i komentarz D.A. Sikorski, Kraków 2002.

Grzegorz Wielki, Dialogi, przekład E. Czerny, A. Świderkówna, komentarz i opracowanie M. Starowieyski, Kraków 2000.

Justin Favrod, La Chronique de Marius d'Avenches (455–581), Cahiers Lausannois d'Histoire Médiévale, vol. 4, Lausanne 1991.

Paweł Diakon, Historia Rzymska. Historia Longobardów, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył I. Lewandowski, Warszawa 1995.

Procopius, History of the Wars, vol. 1–5, translated by H.B. Dewing, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 2001.

The Book of the Popes (Liber Pontificalis), vol. I: To the pontificate of Gregory I, translated with an introduction by L. Ropes Loomis, Columbia University Press, 1916.

The Chronicle of John Malalas, a translation by E. Jeffreys, M. Jeffreys and R. Scott, Melbourne 1986.

The Chronicle of Theophanes Confessor, Byzantine and Near Eastern History, translated with introduction and commentary by Cyril Mango and Roger Scott with the assistance of G. Greatrex, Oxford 2006.

Opracowania

Amory P., People and Identity In Ostrogothic Italy 489–554, Cambridge 2003.

Atkinson J.E., The Nika Riots and Hooliganism, „Acta Patristica et Byzantina” 1990, 1.

Browning R., Justynian i Teodora, tłum. M. Boduszyńska-Borowikowa, Warszawa 1977.

Bury J.B., History of the Later Roman Empire – from the Death of Theodosius I to the Death of Justinian, vol. 2, New York 1958,

Bury J.B., The Nika Riot, „Journal of Hellenic Studies” 1897, 17.

Carey B.T., Allfree J.B., Cairns J., Wojny średniowiecznego świata – techniki walki, tłum. J. Jackowicz, Warszawa 2008.

Carnevale L., Totila come perfidus rex tra storia e agiografia, „Vetera Christianorum” 2003, 40.

Cesaretti P., Teodora, tłum. B. Bielańska, Warszawa 2003.

Delbrück H., The Barbarian Invasions. History of the Art of War, vol. 2, Lincoln 1990.

Długosz D., Barbarzyńcy w Północnej Italii. Ostrogoci i Longobardowie, Warszawa 2011.

Dupuy R.E., Dupuy T.N., Historia wojskowości: Starożytność – Średniowiecze, tłum. M. Urbański, Warszawa 1999.

Erdkamp P. (ed.), A Companion to the Roman Army, Wiley–Blackwell 2007.

Evans J.A., Justynian i imperium bizantyjskie, tłum. B. Godzińska, Warszawa 2008.

Fauber L.H., Narses, Hammer of the Goths: The Life and Times of Narses the Eunuch, New York 1990.

Greatrex G., A Nika Riot: A Reappraisal, „Journal of Hellenic Studies” 1997, 117.

Haldon J., The Byzantine Wars, Stroud 2008.

Harvard G., A Defensive Offence: Infantry Tactics of the Early Byzantine Army, „Studia Antiqua” 2009, 7, 1.

Hodgkin T., Italy and Her Invaders. 535–553, vol. 4, book V: The Imperial Restoration, Oxford 1896.

Hodgkin T., Italy and Her Invaders. 553–600, vol. 5, book VI: The Lombard Invasion, Oxford 1896.

Hughes I., Belizariusz, wódz Bizancjum, tłum. M. Fafiński, Poznań 2016.

Jacobsen T.C., The Gothic War: Rome’s Final Conflict in the West, Yardley 2009.

Jurewicz O. (red.), Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Warszawa 2002.

Kazhdan A.P. (ed.), The Oxford Dictionary of Byzantium, vol. 1–3, Oxford 1991.

Krupczyński P., Trudności zachodnich wypraw Belizariusza, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1981, 4.

Λουγγής T., Ιουστινιανός Πέτρος Σαββάτιος. Κοινωνία, Πολιτική και Ιδεολογία τον 6ο μ.Χ. Αιώνα, Θεσσαλονίκη 2005.

Malinowski R., Rola eunuchów na dworze cesarzy bizantyńskich. Przypadek Narzesa, „Vox Patrum” 2017, 37, 67.

Martindale J.R., The Prosopography of the Later Roman Empire, Vol. III: A.D. 527–641, Cambridge 1992.

Norwich J.J., Byzantium: the Early Centuries, New York 1998.

Prinz F., Niemcy – narodziny państwa. Celtowie. Germanie, tłum. D. Fałkowska, Warszawa 2007.

Rance P., Narses and the Battle of Taginae (Busta Gallorum) 552: Procopius and Sixth-Century Warfare, „Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte” 2005, 54, 4.

Roisl H.N., Totila und die Schlacht bei den Busta Gallorum, Ende Juni/Anfang Juli 552, „Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik” 1981, 30.

Rosen W., Justinian’s flea – Plague, Empire and the birth of Europe, New York 2007.

Rubin B., Das Zeitalter Iustinians, Bd. 2, Aus dem Nachlass herausgegeben von Carmelo Capizzi, Berlin–New York 1995.

Sarris P., Empires of Faith. The Fall of Rome to the Rise of Islam, 500–700, Oxford 2013.

Stein E., Histoire du Bas-Empire, t. II: De la disparition de l'empire d'Occident à la mort de Justinien (476–565), Paris 1949.

Strzelczyk J., Goci. Rzeczywistość i legenda, Poznań 2015.

Strzelczyk J., Longobardowie. Ostatni z wielkiej wędrówki ludów, Warszawa 2014.

Strzelczyk J., Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 2005.

Treadgold W., Bizancjum i jego armia, 284–1081, tłum. M. Grabska-Ryńska, Wodzisław Śląski 2011.

Wolfram H., Historia Gotów, tłum. R. Darda-Staab, I. Dębek, K. Berger, Warszawa–Gdańsk 2003.

Wolińska T., Armeńscy współpracownicy Justyniana Wielkiego, cz. 2: Wielka kariera eunucha Narsesa, „Przegląd Nauk Historycznych” 2005, 4, 1.

Wolińska T., Justynian Wielki, cesarzowa Teodora i upadek Jana z Kapadocji, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 1998, 1.

Wolińska T., Związki rodzinne w polityce personalnej Justyniana I, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2000, 67.

Ziegler K., Sontheimer W. (ed.), Der Kleine Pauly: Lexikon der Antike, Bd. 3, München 1979.

Zöllner E., Geschichte der Franken, München 1970.

Zwolski E., Kasjodor i Jordanes. Historia gocka czyli scytyjska Europa, Lublin 1984.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2018.45.45-70
Data publikacji: 2018-06-29 13:17:53
Data złożenia artykułu: 2018-06-29 10:57:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1344
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1104

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Mateusz Kozina

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.