Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Reakcje dyplomacji polskiej na wybuch wojny w Chinach (lipiec–grudzień 1937 r.)
Streszczenie w języku polskim
Artykuł, oparty na archiwaliach, źródłach drukowanych i literaturze przedmiotu, przedstawia zazwyczaj pomijany w piśmiennictwie problem stosunku Rzeczypospolitej Polskiej do konfliktu, jaki rozpoczął II wojnę światową w Azji. Opracowanie dotyczy fazy początkowej wojny chińsko-japońskiej, od tzw. incydentu przy moście Marco Polo, po zdobycie przez Japończyków Szanghaju i Nankinu. Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP zajęło wobec wydarzeń na wschodnim krańcu Eurazji stanowisko zasadniczo neutralne, choć w praktyce bliższe Japonii. Wynikało to z chęci utrzymywania dobrych stosunków z partnerem stanowiącym dla Polski od lat istotną wartość w polityce wobec Związku Sowieckiego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Beck J., Wspomnienia o polskiej polityce zagranicznej 1926–1939, oprac. A.M. Cienciała, M. Kornat, Międzyzdroje–Kraków–Warszawa 2015.
Daleki Wschód w świetle wewnętrznych biuletynów centrali MSZ oraz raportów polskich placówek z lat 1920–1941, oprac. E. Kołodziej, Warszawa 2014.
Eden A., Pamiętniki 1923–1938, tłum. J. Meysztowicz, red. S. Zabiełło, t. 1, W obliczu dyktatorów, Warszawa 1970.
Mały Rocznik Statystyczny, 1929, 10.
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne. 1937, red. J.S. Ciechanowski, P. Długołęcki, Warszawa 2012.
Szembek J., Diariusz i teki... (1935–1945), t. 3, Dokumentacja za styczeń – marzec 1937 r.. Diariusz Jana Szembeka za rok 1937. Dokumentacja do Diariusza za rok 1937, oprac. T. Komarnicki, London 1969.
The Sino-Japanese Conflict and the League of Nations 1937. Speeches – Documents – Press Comments, oprac. C. Kuangson Young, Geneva [1937].
Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, t. 1, 1917–1926, oprac. S. Sierpowski, Poznań 1989.
Balcerak W., Liga Nadziei. Z dziejów Ligi Narodów, Warszawa 2010.
Barraclough G., Wstęp do historii współczesnej, tłum. D. Petsch, Warszawa 1971.
Ciechanowski J.S., Podwójna gra. Rzeczpospolita Polska wobec hiszpańskiej wojny domowej 1936–1939, Warszawa [2014].
Deszczyński M.P., Bariery zbliżenia Rzeczypospolitej Polskiej oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki u progu II wojny światowej. Zarys problemu/Barriers of Rapprochement Between the Republic of Poland and the United States of America at the Brink of World War II: An Outline of the Problem, w: Rola Polonii USA w kształtowaniu relacji polsko-amerykańskich w XX i XXI wieku, red. W. Gliński, Warszawa–Orchard Lake 2020.
Deszczyński M.[P.], [Gospodarka i społeczeństwo], w: Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności. Konferencja Muzeum Historii Polski. Warszawa, 18–19 listopada 2008 r., red. A. Przeszowska, Warszawa 2009.
Deszczyński M.P., Ostatni egzamin. Wojsko Polskie wobec kryzysu czechosłowackiego 1938–1939, Warszawa 2003.
Deszczyński M.P., Przyczynek do genezy stosunków polsko-filipińskich w czasach najnowszych – tło powołania i funkcjonowanie Konsulatu Honorowego RP w Manili (1936–1940), w: Czas Ameryki. American Era. Księga ku czci Profesora dr. hab. Krzysztofa Michałka, red. H. Parafianowicz, Białystok 2011.
Deszczyński M.P., [Tekst wiodący], w: Generalissimus Czang Kaj-szek w obronie Pekinu, Szanghaju i Nankinu lipiec-grudzień 1937 r., red. M. Rosalak, B. Kubisz (dod. do „Rzeczpospolita” 2009, nr 8; seria „Batalie i wodzowie wszechczasów”, nr 52).
Deszczyński M.P., Mazur W., Na krawędzi ryzyka. Eksport polskiego sprzętu wojskowego w okresie międzywojennym, Warszawa 2004.
Historia dyplomacji polskiej (połowa X–XX w.), t. 4, 1918–1939, red. P. Łossowski, oprac. W. Leczyk et al., Warszawa 1995.
Historia dyplomacji polskiej (połowa X–XX w.), t. 5, 1939–1945, red. W. Michowicz, oprac. A. Brzeziński et al., Warszawa 1999.
Kamiński M.K., Zacharias M.J., Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, Warszawa 1998.
Keegan J., The Battle for History. Refighting World War II, New York [2006].
Klimecki M., Pekin – Szanghaj – Nankin 1937–1945, Warszawa 2008.
Kobus J., Jak szeregowiec rozpętał wojnę chińsko-japońską, „Mówią Wieki” 2008, 4.
Kornat M., Polityka równowagi 1934–1939. Polska między Wschodem i Zachodem, Kraków 2007.
Kornat M., Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Gdańsk 2012.
Kornat M., Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002.
Kornat M., Wacław Grzybowski ambasador w Moskwie (1936–1939). Biografia polityczna, Warszawa 2016.
Kornat M., Wołos M., Józef Beck. Biografia, Kraków 2020.
Koszel B., Hiszpański dramat 1936–1939. Wojna domowa w polityce mocarstw europejskich, Poznań 1991.
Kozłowski P.R., Japonia i Liga Narodów: od małżeństwa z rozsądku do rozwodu przez niezgodność charakterów, w: Liga narodów wybranych, red. M.F. Gawrycki, A. Bógdał-Brzezińska, Warszawa [2010].
Krasuski J., Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 1919–1945, Poznań 2000.
Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J.M. Majchrowski, G. Mazur, K. Stepan, Warszawa 1994.
Kula [J.]M., U genezy współczesnych Chin. Reakcja społeczeństwa chińskiego wobec agresji japońskiej w połowie lat trzydziestych, „Dzieje Najnowsze” 1987, 1.
Kuromiya H., Pepłoński A., Między Warszawą a Tokio. Polsko-japońska współpraca wywiadowcza 1904–1944, Toruń 2009.
Kwiecień Z., Konflikt o Mandżurię (1931–1945), w: Zarys dziejów Afryki i Azji 1869–1996. Historia konfliktów, red. A. Bartnicki, Warszawa 1996.
Kwiecień Z., Pod hegemonią Japonii – „Azja dla Azjatów” 1941–1945, w: Zarys dziejów Afryki i Azji 1869–1996. Historia konfliktów, red. A. Bartnicki, Warszawa 1996.
Łossowski P., Polska w Europie i świecie 1918–1939. Studia z dziejów polityki zagranicznej i położenia międzynarodowego II Rzeczypospolitej, Warszawa 1990.
Materski W., Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918–1943, Warszawa 2005.
Michałek K., [Głos w dyskusji] , w: Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności. Konferencja Muzeum Historii Polski. Warszawa, 18–19 listopada 2008 r., red. A. Przeszowska, Warszawa 2009.
Nowak-Kiełbikowa M., Japonia i Chiny w dyplomacji II Rzeczypospolitej (próba zarysu), „Dzieje Najnowsze” 1981, 1–2.
Paine S.C.M., The Wars for Asia, 1911–1949, wyd. 2, New York 2014.
Pałasz-Rutkowska E., Polityka Japonii wobec Polski 1918–1941, Warszawa 1998.
Pałasz-Rutkowska E., Romer A.T., Historia stosunków polsko-japońskich 1904–1945, Warszawa 2009.
Pałasz-Rutkowska E., Starecka K., Japonia, Warszawa 2004.
Pawłowski T., Incydent: wojna japońsko-chińska 1937–1945, „Wojsko i Technika – Historia” 2019, 6.
Polit J., Chiny, Warszawa 2004.
Polit J., Gorzki triumf, Wojna chińsko-japońska 1937–1945, Kraków 2013.
Polit J., Pod wiatr. Czang Kaj-szek 1887–1975, Kraków 2008.
Rowiński J., Szczudlik J., Z historii kontaktów polsko-chińskich (do 1945 roku), „Azja-Pacyfik” 2005, 8.
Sokala P., Liga Narodów – globalny diler zasad i wyjątków? Historyczne znaczenie organizacji w perspektywie historii Chin, w: Liga narodów wybranych, red. M.F. Gawrycki, A. Bógdał-Brzezińska, Warszawa [2010].
Skóra W., Służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006.
Szubtarska B., Niezwykłe misje... Tadeusz Romer (1894–1978) – dyplomata RP w świecie dyktatur i wojen, Piotrków Trybunalski 2014.
Wojtkowiak J., Stosunki radziecko-japońskie w latach 1931–1941, Poznań 2000.
Winiarz A., Polska diaspora w Mandżurii, w: Polska diaspora, red. A. Walaszek, Kraków 2001.
Winid B.W., W cieniu Kapitolu. Dyplomacja polska wobec Stanów Zjednoczonych Ameryki 1919–1939, Warszawa 1991.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2023.56.655-689
Data publikacji: 2023-12-21 13:04:40
Data złożenia artykułu: 2022-10-01 01:00:13
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Marek Piotr Deszczyński
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.