Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Szkoła pijarska w Rosieniach
Streszczenie w języku polskim
Artykuł dotyczy dziejów szkoły pijarskiej w Rosieniach, która administracyjnie należała do prowincji litewskiej. Niewiele zachowało się źródeł na temat tej placówki, szczególnie z XVIII w., dlatego jej losy są mało znane. Była ona jednym z ostatnich kolegiów założonych przez to zgromadzenie. Po III rozbiorze szkoła znalazła się w granicach państwa rosyjskiego. Celem artykułu było przedstawienie działalności szkoły, wykorzystano w nim materiały archiwalne do których dotarto w wyniku kwerendy w kraju, w Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym w Wilnie oraz Archiwum Generalnym Zakonu Pijarów w Rzymie. Dotychczas nie były one wykorzystane przez polskich badaczy. Pozwoliło to zweryfikować, jak i w znacznym stopniu uzupełnić badania na temat tej szkoły. Kolegium zostało ufundowane około 1743 r., a przy nim funkcjonowała szkoła. Kolegium wraz ze szkołą zostały zlikwidowane w 1833 r.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Printed sources (Źródła drukowane)
Dobszewicz T., Wspomnienia z czasów, które przeżyłem, Kraków 1883.
Konarski S., Pisma pedagogiczne, red. Ł. Kurdybacha, Wrocław–Kraków 1959.
Narkiewicz J., Pamiętnik księdza wygnańca, Lwów 1876.
Pamiętniki Ks. Stanisława Jundziłła profesora uniw. Wileńskiego, wyd. A.M. Kurpiel, Kraków 1905.
Raporty Generalnych wizytatorów szkół Komisji Edukacji Narodowej w Wielkim Księstwie Litewskim (1782–1792), oprac. K. Bartnicka, I. Szybiak, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
Ustawy Kommissyi Edukacyi Narodowej dla stanu akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisane, red. K. Bartnicka, Warszawa 2015.
Studies (Opracowania)
Ausz M., Lang Tadeusz, w: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga A. Meissner, Warszawa 2018.
Ausz M., Szkoły pijarskie na Lubelszczyźnie w wiekach XVII–XIX, Lublin 2006.
Ausz M., Puchowski K., Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794, t. 9, Szkoły w Wydziale Pijarskim, Warszawa 2018.
Beauvois D., Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko-ruskich 1803–1832, t. 2, Szkoły podstawowe i średnie, Rzym–Lublin 1991.
Brückner A., Dzieje kultury polskiej, t. 3, Kraków 1931.
Kriegseisen W., Sienicki Ludwik, w: Polski słownik biograficzny, t. 37, Warszawa–Kraków 1996–1997.
Kurdybacha Ł., Reforma litewskich szkół pijarskich w 1762 r., w: Ł. Kurdybacha, Pisma wybrane, wyb. J. Miąso, t. 3, Warszawa 1976.
Lezáun A., The History Of The Order Of The Pious Schools (A Handbook), Madrid–Rome 2011.
Picanoyl L., Brevis conspectus historico-statisticus ordinis scholarum piarum, Romae 1932.
Pohoska H., Wizytatorowie generalni Komisji Edukacji Narodowej, Lublin 1957.
Słownik Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Bronisław Chlebowski, Warszawa 1888.
Szybiak I., Buczek K., Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794, t. 10, Szkoły w Wydziale Żmudzkim, Warszawa 2018.
Truchim S., Współpraca polsko-rosyjska nad organizacją szkolnictwa w początkach XIX wieku, Łódź 1960.
Turkowski T., Dobszewicz Tomasz Jerzy Ejtwid, w: Polski słownik biograficzny, t. 5, Kraków 1939–1946.
Wołczukowa J., Zakonnicy jako nauczyciele języka rosyjskiego w szkołach Wileńskiego Okręgu Naukowego w latach 1781–1832, „Roczniki Humanistyczne” 1988, 37, 7.
Zasztowt L., Kresy 1832–1864. Szkolnictwo na ziemiach litewskich i ruskich dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 1997.
Żołądź D., Ideały edukacyjne doby staropolskiej, Warszawa–Poznań 1990.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.51.289-312
Data publikacji: 2021-06-30 10:49:04
Data złożenia artykułu: 2020-10-12 13:02:09
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Mariusz Ausz
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.