Transakcyjność jako metoda wspomagająca stanowienie i stosowanie prawa przez administrację
Streszczenie w języku polskim
Administracja publiczna coraz częściej sięga po transakcyjne metody działania, prowadzące zarówno do wydania aktów w postępowaniu jurysdykcyjnym, jak i do stanowienia prawa. W tym ostatnim przypadku widoczne jest to w nowym instrumencie prawnym, jakim jest zintegrowany plan inwestycyjny powiązany z umową urbanistyczną. Administracja rozszerza katalog umów zawieranych z sektorem prywatnym – nie jest to odpowiedź na nadzwyczajne wydarzenia, lecz część jej zwykłej działalności. Dzieje się tak, gdy administracja publiczna wydaje ramową decyzję, zwłaszcza w stosunkach gospodarczych, a następnie jej modyfikacje następują w drodze umowy czy też, od niedawna, w przypadku stanowienia prawa miejscowego. Transakcyjność umożliwia uzyskanie przez administrację dodatkowych środków czy realizację ważnych inwestycji celu publicznego, których wykonanie, gdyby miało być dokonane wyłącznie ze środków publicznych, odwlekłoby się w czasie. Dotyczy to rozwoju infrastruktury, realizowanego w ramach przedsięwzięć joint venture, w których podmioty prywatne będą właścicielami i operatorami aktywów, takich jak drogi i lotniska, po uzyskaniu rządowego wsparcia finansowego. W artykule podjęto próbę zdefiniowania tego zjawiska, przedstawienia obszarów występowania oraz oceny, jak ten transakcyjny model działania administracji oddziałuje na kwestie prawe.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bauer H., Prywatyzacja czy publicyzacja? Możliwości świadczenia usług o charakterze użyteczności publicznej w sposób zorientowany na zaspokojenie zbiorowych potrzeb ludności, [w:] Republicyzacja zadań publicznych, red. M. Szewczyk, B. Popowska, H. Bauer, L. Staniszewska, P. Lissoń, Poznań 2018.
Bauer H., The City of Potsdam: Between Privatization and Remunicipalization – Local Experiences and General Aspects on the Road to Publicization, “European Public Law” 2015, vol. 21(4), DOI: https://doi.org/10.54648/EURO2015041.
Blanke H.J., Vertrauensschutz im deutschen und europäischen Verwaltungsrecht, Tübingen 2019.
Boć J., O umowie administracyjnoprawnej, [w:] Umowy w administracji, red. J. Boć, L. Dziewięcka-Bokun, Wrocław 2008.
Bürger O., Die Verpflichtung durch einseitiges Rechtsgeschäft im Verwaltungsrecht, Leipzig 1927.
Cieślik Z., Umowa administracyjna w państwie prawa, Kraków 2004.
Daniels R.J., Trebilcock M.J., Private Provision of Public Infrastructure: An Organizational Analysis of the Next Privatization Frontier, “Toronto Law Journal” 1996, vol. 46(3), DOI: https://doi.org/10.2307/825772.
Esser J., Vorverständnis und Methodenwahl in der Rechtsfindung, Frankfurt 1970.
Feldman D., Legislation Which Bears No Law, “Statute Law Review” 2016, vol. 37(3), DOI: https://doi.org/10.1093/slr/hmv027.
Geradin D., Mattioli E., The Transactionalization of EU Competition Law: A Positive Development?, “TILEC Discussion Paper No. DP 2017-035” 2017, DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3040306.
Góralczyk W., Istota i znaczenie czynności konsensualnych, [w:] Podstawy prawa administracyjnego, red. W. Góralczyk, Warszawa 2024.
Izdebski H., Interes publiczny a interes prywatny. Uwagi na tle legalnej definicji interesu publicznego w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, [w:] Interes publiczny a interes prywatny w prawie, red. T. Giaro, Warszawa 2012.
Kagan E., Presidential Administration, “Harvard Law Review” 2001, vol. 114(8).
Kelsen H., Czysta teoria prawa, Warszawa 1934.
Kocowski T., Umowa w działaniach administracji publicznej, [w:] Stan i kierunki rozwoju nauk administracyjnych, red. L. Dziewięcka-Bokun, J. Boć, Wrocław 2014.
Kozłowska M., Umowa administracyjna, [w:] Prawo administracyjne. Zagadnienia ogólne i ustrojowe, red. J. Blicharz, P. Lissowski, Wrocław 2022.
Krautzberger M., Städtebauliche Verträge in der praktischen Bewährung, https://www.krautzberger.info/assets/2012/03/UPR_2007_Staedtebauliche_Vertraege_in_der_praktischen_Bewaehrung.pdf (dostęp: 2.02.2025).
Kruś M., Umowa urbanistyczna jako przykład umowy administracyjnej na tle polskiego i europejskiego porządku prawnego, „Studia Prawa Publicznego” 2019, nr 3.
Lees E., Pedersen O.W., Performative Environmental Law, “Modern Law Review” 2025, vol. 88(1), DOI: https://doi.org/10.1111/1468-2230.12918.
Lemańska J., Umowa administracyjna a umowa cywilnoprawna, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, Kraków 2001.
Lisowski P., Boć J., Problemy hierarchizacji wartości, [w:] Wartości w prawie administracyjnym, red. J. Zimmermann, Warszawa 2015.
Morawski L., Instrumentalizacja prawa (zarys problemu), „Państwo i Prawo” 1993, z. 3.
Niemczuk P., Aksjologia koordynacji w administracji publicznej, [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, t. 1, Warszawa 2017.
Pawłowski S., Wstęp, [w:] Umowy w administracji publicznej, red. S. Pawłowski, Warszawa 2022.
Schmidt-Aßmann E., Dogmatyka prawa administracyjnego, Warszawa 2022.
Solomon S.D., Zaring D., Transactional Administration, “Georgetown Law Journal” 2018, vol. 106(4).
Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1975.
Stelkens U., Verwaltungsprivatrecht: Zur Privatrechtsbindung der Verwaltung, deren Reichweite und Konsequenzen, Berlin 2005.
Stępień M., Zarys koncepcji placebo legislacyjnego, Warszawa 2024.
Wall H. de, Die Anwendbarkeit privatrechtlicher Vorschriften im Verwaltungsrecht: dargestellt anhand der privatrechtlichen Regeln über Rechtsgeschäfte und anhand des allgemeinen Schuldrechts, Tübingen 1999.
Weller M.-P., Benz N., Rechtsgeschäftsähnliche Parteiautonomie, ZEuP 2017.
Wilbrandt-Gotowicz M., Zasada dobrowolności mediacji w sprawach administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2018, z. 6.
Wronkowska S., Kilka tez o instrumentalizacji prawa i ochronie przed nią, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017, vol. 110, DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.110.8.
Wróbel A., [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2014.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2022.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2025.9.171-190
Data publikacji: 2025-06-04 21:47:46
Data złożenia artykułu: 2025-02-22 21:15:09
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.