Does the Two-Term Tenure of Office of Executive Bodies of Municipal Self-Government Constitute a Limitation of the Principle of Self-Government, Freedom of Elections and Passive Voting Rights?

Grzegorz Gajewski

Abstract


The amendment to the Election Code introduced before the start of the 2018–2024 local government term, which excluded the possibility of persons holding executive authority positions from seeking election for a third term in a given municipality, led to a heated discussion of both the advisability of its introduction and the constitutionality of the new regulation. It has been alleged by a wide range of people, primarily by constitutionalists and members of the local government, that the principle of two-term tenure of office for mayors and heads of municipalities deprives some citizens of the passive suffrage guaranteed by the Constitution of the Republic of Poland. The compliance of the new regulations with other fundamental principles of the state system, as well as with provisions stemming from major international documents, is equally questionable. The article, based on the necessary analysis of legal provisions, with the application of the functional method supported by the formal-dogmatic and historical method, attempts to answer the questions concerning both the constitutionality of the regulations on the two-term limit for heads of municipalities and the purposefulness of such a law in consideration of the premises of the administrative reform carried out in 1990. The author, as a result of the analysis, advocates the implementation of legislative changes aimed at ensuring the independence of local government from the political will of central legislative authorities, as well as the continuation of the civil society development.


Keywords


constitution; self-government; elections; passive voting rights; municipal government; head of the municipality; municipal authorities; executive authority in municipality

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Adamczyk U., Dwukadencyjność. Samorządowcy oczekują zmian, „Pismo Samorządu Terytorialnego Wspólnota” 2024, nr 24.

Andrzejuk R., Naród i mniejszości narodowe jako podmioty prawa międzynarodowego, „Roczniki Nauk Prawnych” 2001, vol. 11(1).

Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2000.

Bujny J., Ziemski K., Kilka uwag na temat zasadności ograniczenia kadencyjności wójtów (burmistrzów, prezydentów), „Samorząd Terytorialny” 2015, nr 12.

Długosz T., Kompetencja w publicznym prawie gospodarczym, Warszawa 2021.

Flis J., Zmiany systemu wyborczego 2018. Analiza propozycji zawartych w projekcie poselskim z 10 listopada 2017 roku, Warszawa 2017.

Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, LEX/el. 2016.

Granat M., W sprawie możliwości ograniczenia podmiotowych praw wyborczych przez ustawodawcę, „Zeszyty Prawnicze Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu” 2004, nr 3.

Hart H., Pojęcie prawa, Warszawa 2020.

Izdebski H., Konstytucyjna dopuszczalność ograniczenia liczby kadencji wójtów, burmistrzów, prezydentów miast ze skutkiem od najbliższych wyborów w odniesieniu do osób obecnie piastujących mandat, Warszawa 2017.

Kirchhof P. (red.), Parlament Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 2005.

Pankowski K., Co się zmieniło w mojej miejscowości? Efekty pracy ustępujących władz samorządowych, „Komunikat z Badań CBOS” 2002.

Piasecki A., Menadżer i polityk. Wójt, burmistrz, prezydent miasta, Kraków 2006.

Pilczyński J., Mandat tylko dla godnych, „Rzeczpospolita”, 13.09.2004.

Piotrowski R., Parlament bez przestępców, „Rzeczpospolita”, 14.09.2004.

Pyrzyńska A., Rozważania wokół prawnej dopuszczalności ograniczenia liczby kadencji organów wykonawczych gmin, „Studia Prawnoustrojowe” 2014, nr 66.

Sohn L., The New International Law: Protection of Rights and Individuals Rather than States, “American University Law Review” 1982, vol. 32(1).

Springer B., Jarosz A., Dwukadencyjność organów wykonawczych w gminach – ograniczenie praw obywatelskich czy ograniczenie zjawisk patologicznych?, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 3.

Suska M., Zasada kadencyjności organów jednostek samorządu terytorialnego, „Studia Politologiczne” 2021, vol. 59.

Teklak P., Obowiązywanie, wykładnia oraz realizacja przepisów Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego w polskim porządku prawnym, [w:] Województwo – region – regionalizacja 15 lat po reformie terytorialnej i administracyjnej, red. J. Korczak, Wrocław 2013.

Tuleja P. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX/el. 2023.

Walencik I., Demokracja aż do przesady, „Rzeczpospolita”, 4.06.2004.

Wielki Słownik Języka Polskiego, Kompetencja ustawowa, https://wsjp.pl/haslo/podglad/6956/kompetencja/4324343/ustawowa (dostęp: 12.01.2025).

Wielki Słownik Języka Polskiego, Kompetencja zawodowa, https://wsjp.pl/haslo/podglad/6956/kompetencja/4324342/zawodowa (dostęp: 12.01.2025).

Winczorek P., Lepiej zaufać ograniczeniom konstytucyjnym niż partiom, „Rzeczpospolita”, 17.09.2004.

Winczorek P., Wyborca powinien wiedzieć, „Rzeczpospolita”, 8.06.2004.

Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001.

Wrzalik M., Ograniczenie możliwości kandydowania na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) po piastowaniu urzędu przez dwie kadencje, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2018, vol. 58.

Ziembiński Z., O aparaturze pojęciowej dotyczącej sytuacji prawnych, „Państwo i Prawo” 1985, z. 3.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2025.9.41-64
Date of publication: 2025-06-04 21:47:31
Date of submission: 2025-01-31 20:02:06


Statistics


Total abstract view - 112
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 76

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.