Pieśni Ireny Wieniawskiej do słów Paula Verlaine'a

Anna Al-Araj

Streszczenie w języku polskim


 W niniejszym artykule podjęto próbę interpretacji 21 pieśni Ireny Wieniawskiej (powstałych w latach 1911-1927), wykorzystujących teksty Paula Verlaine’a. Kompozytorka (1879-1932), znana także jako Madame Poldowski czy Lady Dean Paul, była córką Henryka Wieniawskiego i Izabeli Hampton-Wieniawskiej. Żyła i pracowała w Belgii oraz Wielkiej Brytanii, odbyła także podróże koncertowe do Stanów Zjednoczonych i Hiszpanii. We Francji poznała dorobek impresjonistów (m.in. Maurice’a Ravela), co w znacznym stopniu ukształtowało jej idiom twórczy.

            W pierwszej części tekstu analizie poddano warstwę słowną utworów Wieniawskiej: ich wymiar treściowy oraz konstrukcyjny. Kolejny fragment został poświęcony płaszczyźnie muzycznej – autorka charakteryzuje podstawowe elementy dzieła: melodykę, akompaniament, harmonikę, fakturę i formę. W trzeciej części artykułu, w oparciu o reguły (corollaries) wyznaczone przez Henry’ego Woolletta, interpretowane są relacje słowno-muzyczne w pieśniach Madame Poldowski. Przeprowadzone analizy skłaniają do przyjęcia hipotezy o związku wokalno-instrumentalnego dorobku Lady Dean Paul z gatunkiem francuskiej mélodie, na co wskazywałaby predylekcja kompozytorki do recytatywnego traktowania głosu solowego, sylabicznego opracowania tekstu, jak również tendencja do wykorzystywania różnorodnych, skomplikowanych rozwiązań w zakresie harmoniki i formy.  Wydaje się, że estetykę twórczości pieśniowej Wieniawskiej można włączyć w krąg symbolizmu, jej elementy zaś stanowią transpozycję wyróżników tego nurtu na grunt muzyczny.   


Słowa kluczowe


pieśń; Irena Wieniawska; Paul Verlaine; melodie; symbolizm muzyczny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Biget-Mainfroy Michelle, La mélodie française: une identité difficile à conquérir, [w:] Muzyka i liryka 9. Pieśń europejska między romantyzmem a modernizmem, red. Mieczysław Tomaszewski, Kraków 2000, Wydawnictwo Akademii Muzycznej.

Jarociński Stefan, Debussy a impresjonizm i symbolizm, Kraków 1976, Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Klibansky Raymond, Panofsky Erwin, Saxl Fritz, Saturn i melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, tłum. Anna Kryczyńska, Kraków 2009, Universitas.

Noske Frits, French Song from Berlioz to Duparc. The Origin and Development of the Mélodie, tłum. Rita Benton, New York 1970, Dover Publications.

Tomaszewski Mieczysław, Od wyznania do wołania. Studia nad pieśnią romantyczną, Kraków 1997, Wydawnictwo Akademii Muzycznej.

Verlaine Paul, Wybór poezji, oprac. Anna Drzewicka, Wrocław 1980, Zakład im. Ossolińskich.

Inne materiały:

Książeczka do płyty CD Poldowski – Mélodies, Musique en Wallonie MEW 0741, 2006.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/l.2016.14.1.91
Data publikacji: 2016-11-04 10:19:55
Data złożenia artykułu: 2016-06-08 11:57:14


Statystyki


Widoczność abstraktów - 802
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Anna Al-Araj

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.