Filozofowie tylko interpretowali świat, idzie jednak o to, aby go przemienić. Filozoficzny projekt Mikołaja Fiodorowa i Mikołaja Bierdiajewa

Cezar Jędrysko

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest ukazanie na przykładzie koncepcji M. Fiodorowa i M. Bierdiajewa projektu filozoficznego, w którym następuje odejście od filozofii rozumianej jako opis rzeczywistości i zwrócenie się w stronę aktywistycznej eschatologii. Ten projekt określamy za Bierdiajewem mianem „filozofii twórczości”. Stanowi on wykrystalizowaną postać stwierdzanej przez filozofów rosyjskich konieczności wcielania w życie wniosków filozoficznych, dopełniania ich realizacją poza obszarem filozofii. Nawiązując do Fiodorowa i Bierdiajewa, próbuję odpowiedzieć na zasadnicze pytanie dialektyki twórczości sformułowane przez W. Stróżewskiego: dlaczego nie istnieje coś, co mogłoby (lub powinno) istnieć. Najpierw badam warunki możliwości twórczości, czyli założenie ontologiczne przyjęte przez Fiodorowa i Bierdiajewa. Następnie przedstawiam racje stojące za koniecznością dokonania aktu twórczego.

Słowa kluczowe


Fiodorow; Bierdiajew; twórczość; wskrzeszenie; filozofia rosyjska

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bierdiajew M., Egzystencjalna dialektyka Boga i człowieka, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2004.

Bierdiajew M., Filozofia twórczości. Próba usprawiedliwienia człowieka, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2001.

Bierdiajew M., Królestwo Ducha i królestwo cezara, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2003.

Bierdiajew M., Metafizyczny problem wolności, [w:] M. Bierdiajew, Głoszę wolność. Wybór pism, tłum. H. Paprocki, Aletheia, Warszawa 1999.

Bierdiajew M., Niewola i wolność człowieka. Zarys filozofii personalistycznej, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2003.

Bierdiajew M., O przeznaczeniu człowieka. Zarys etyki paradoksalnej, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2006.

Bierdiajew M., Rozważania o egzystencji. Filozofia samotności i wspólnoty, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2002.

Bierdiajew M., Sens historii. Filozofia losu człowieka, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2002.

Bierdiajew M., Zarys metafizyki eschatologicznej. Twórczość i uprzedmiotowienie, tłum. R. i W. Paradowscy, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2004.

Dobieszewski J., Nikołaj Fiodorow – ekscesy zmartwychwstania, [w:] Wokół Szestowa i Fiodorowa. Almanach myśli rosyjskiej, red. J. Dobieszewski, Wydawnictwo UW, Warszawa 2007.

Ern W., Kilka słów o Logosie, filozofii rosyjskiej i duchu naukowym. Z powodu nowego czasopisma filozoficznego „Logos”, tłum. M. Bohun, [w:] Niemarksistowska filozofia rosyjska. Antologia tekstów filozoficznych XIX i pierwszej połowy XX wieku. Część druga, red. L. Kiejzik, Ibidem, Łódź 2002.

Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1986.

Fiodorow M., Filozofia wspólnego czynu, tłum. M. Milczarek, C. Wodziński, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2012.

Florovskij G. V., Puti russkogo bogoslovija, [w:] N. F. Fedorov. Pro et contra, Izdatel’stovo Khristianskogo gumanitarnovo instytuta, Sankt-Peterburg 2004.

Il’in V. N., Otvet G. B. Florovskomu, [w:] N. F. Fedorov Pro et contra, Izdatel’stovo Khristianskogo gumanitarnovo instytuta, Sankt-Peterburg 2004.

Isupov K., Bogoczłowieczeństwo, tłum. J. Dobieszewski, [w:] Idee w Rosji. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, red. A. de Lazari, t. 3, Ibidem, Łódź 2000.

Legutko R., Sokrates. Filozofia męża sprawiedliwego, Zysk i S-ka, Poznań 2013.

Mazurek S., Rosyjski renesans religijno-filozoficzny. Próba syntezy, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2008.

Mazurek S., Utopia i Łaska. Idea rewolucji moralnej w rosyjskie filozofii religijnej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2006.

Motroshilova N. V., Mysliteli Rossii i filosofija Zapada: V. Solov’ev, N. Berdyaev, S. Frank, L. Shestov, Izdatelstvo Respublica, Moskva 2007.

Ostrowski A., Bierdiajew. Egzystencja w perspektywie eschatologicznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.

Przesmycki P., W stronę Bogoczłowieczeństwa. Teologicznomoralne studium myśli Nikołaja Bierdiajewa, Ibidem, Łódź 2002.

Rarot H., Rosyjska myśl filozoficzna – między kontemplacją a czynem, [w:] Duch filozofii, red. H. Jakuszko, J. Mizińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.

Rojek P., Rosyjski projekt filozofii teologicznej, [w:] Rosyjska metafizyka religijna, red. T. Obolevitch, W. Kowalski, Biblos, Tarnów 2009.

Sawicki A., Poprzez bunt i pokorę. Zagadnienie cierpienia i śmierci w eschatologicznych koncepcjach myślicieli rosyjskich. Fiodorow – Bułgakow – Niesmiełow – Karsawin – Bierdiajew, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok 2008.

Semenova S., Filosof budushego veka Nikolaj Fedorov, Pashkov dom, Moskva 2004.

Stróżewski W., Dialektyka twórczości, PWM, Kraków 1983.

Styczyński M., Umiłowanie przyszłości albo filozofia spraw ostatecznych. Studia nad filozofią Mikołaja Bierdiajewa, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2001.

Szacki J., Spotkania z utopią, Wyd. Sic!, Warszawa 2000.

Young S. J., Nikolai Fedorov and the utopia of the resurrected,

http://sarahjyoung.com/site/2013/03/05/russian-thought-lecture-9-nikolaifedo-rov-and-the-utopia-of-the-resurrected/ [20.06.2013].

Zenkovskij V. V., Istorija russkoj filosofii, EGO, Leningrad 1991.

Żylina-Chudzik J., Aktywistyczna eschatologia Mikołaja Fiodorowa jako pragmatyczna implikacja jego antropologii, www.filozofiarosyjska.uz.zgora.pl

06.2013].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2013.7.43
Data publikacji: 2013-06-11 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2015-07-07 02:26:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1335
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2013 Cezar Jędrysko

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl