A Technorealism and the Social Consequences of Technology

Halina Rarot

Abstract


In the article, I review and analyze the axiological reflection on the role of technology in social life, represented by philosophers whom I classify as techno-realists. Techno-realism is the intermediate position in the axiology of technology, between techno-pessimism and techno-optimism. I briefly present the history of this way of philosophizing. I cover the history of the thinking of techno-realists belonging to philosophy of culture and philosophy of technology, including Lewis Mumford, Martin Heidegger, Leszek Kołakowski, Langdon Winner, Shoshana Zuboff and Juval noi Hararri. Next, I discuss new ideas of techno-realists from the group of philosophers of engineering (including Carl Mitcham), as well as the views of practitioners/engineers. Techno-realism formulates balanced assessments of technological artifacts and thus can provide people with arguments in their problematic encounters with the latest technological products, as well as encourage specific actions in social life in the era of the third modernity, especially in the education of children and youth.

Keywords


techno-optimism; techno-pessimism; techno-realism; technological artifacts; social consequences of technology

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Axell, Cecilia. „A Call for a Critical Philosophy of Technology”. W: Reflections on Technology for Educational Practitioners, red. John Dakers, Jonas Hallström i Marc de Vries, 131–146. Leiden: Brill Academic Publishers, 2019.

Bańka, Józef. Przeciw szokowi przyszłości. Filozofia techniki. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1977.

Bierdiajew, Mikołaj. „Człowiek i maszyna. Problem socjologii i metafizyki techniki”. Tłum. Ewa Matuszczyk, Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych VII (1995): 45–67.

Błasiak, Zbigniew A. „Sztuczna inteligencja zagrożeniem ludzkiej tożsamości? Głos w dyskusji nad kondycją człowieka pod koniec XX wieku”, Colloquia Communia 1999, red. Jadwiga Mizińska i Halina Rarot, nr 2(69): 107–108.

Heidegger: The Question Concerning Technology. CriticaLink. https://www.english.hawaii.edu/criticalink/heidegger/guide1.html, 338–341 (dostęp: 14.08.2023).

Dąbrowski, Andrzej. „Filozofia informacji Luciano Floridiego (ekspozycja nieformalno-logiczna)”, Zagadnienia naukoznawstwa 51, nr 4 (206) [2015]: 447–464. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-fe2d1130-fe33-4c93-8386-b5bf42ffcb11 (dostęp: 20.7.2023).

Feenberg, Andrew. Critical Theory of Technology. https://www.sfu.ca/~andrewf/books/critical_theory_of_technology.pdf (dostęp: 12.01.2024).

Floridi, Luciano. „Zagadnienie moralności informacji. O filozoficznym ugruntowaniu etyki komputerowej”. Tłum. Dorota Chabrajska, Ethos 18, nr 1–2(69–70) (2005): 269–307.

Gould Stewart, Mary. Od technooptymizmu do technorealizmu: co to znaczy odpowiedzialnie wprowadzać innowacje. 2021. https://mags.medium.com/from-techno-optimism-to-techno-realism-what-it-means-to-innovate-responsibly-2b41e47a6470 (dostęp: 12.08.2023).

Haraway, Donna. „Manifest cyborga”. Tłum. Sławomir Królak i Ewa Majewska, Przegląd Fi-lozoficzno-Literacki 2003, nr 1: 49–87. https://www.academia.edu/40925328/

Donna_Haraway_Manifest_Cyborg%C3%B3w (dostęp: 9.07.2023).

Heidegger, Martin. „Pytanie o technikę”. W: Martin Heidegger, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Tłum. Krzysztof. Michalski, 224–255. Warszawa: Czytelnik, 1977.

Holmes, Neville W. „Revising the Pinciples of Technorealism”, Computer 36, nr 11 (2003): 126–128.

Kołakowski, Leszek. Cywilizacja na ławie oskarżonych. Kulturaliberalna.pl. https://aneks.kulturaliberalna.pl/wp-content/uploads/2016/02/40-kolakowski-With-Watermark.pdf (dostęp: 01.08.2023).

Libura, Maria. „W pułapce technoentuzjazmu”, Menedżer Zdrowia, nr 1–2 (2023). https://www.termedia.pl/mz/W-pulapce-technoentuzjazmu,50842.html (dostęp: 10.12. 2023).

Lizut, Rafał A. Technika a wartości. Spór o aksjologiczną neutralność artefaktów. Lublin: Wydawnictwo Academicon, 2014.

McBride, Susan, Alexander, Gregory, Baernholdt, Marianne, Vugrin, Margaret i Epstein, Beth. „Scoping review: Positive and negative impact of technology on clinicians”, Nurs Outlook 2023, nr 71(2), 1–13. https://dx.doi.org/10.1016/j.outlook.2023.101918

Mitcham, Carl. Thinking through Technology: The Path between Engineering and Philosophy. Chicago: Chicago University Press, 1994.

Mitcham, Carl i David R. Muñoz. „Humanitarian Engineering Education”. W: Humanitarian Engineering. Synthesis Lectures on Engineers, Technology & Society, red. Caroline Baille, 37–50. Cham: Springer, 2010.

Mumford, Lewis. Technika a cywilizacja: historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację. Tłum. Ewa Danecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966.

Mumford, Lewis. Mit maszyny. Pentagon władzy. 2. Tłum. Michał Szczubiałka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014.

Nordmann. Alfred, Technikphilosophie: Zur Einführung. Hamburg: Junius, 2008.

„Nowe technologie i my. Zapładniamy maszyny, jak pszczoły kwiaty. Rozmowa redaktorów Instytutu Spraw Obywatelskich z Langdonem Winnerem”, Tygodnik Spraw Obywatelskich, nr 163(7) (2023), 14 lutego 2023. https://instytutsprawobywatelskich.pl/nowe-technologie-i-my-zapladniamy-maszyny-jak-pszczoly-kwiaty/ (dostęp: 10.05.2024).

Queraltó, Ramón. „Scientific Realism, Objectivity, and ‘Technological Realism’”. W: The Reality of the Unobservable. Boston Studies in the Philosophy of Science, vol 215, red. Evandro Agazzi i Massimo Pauri. Dordrecht: Springer, 2000.

Principles of Technorealism, technorealism.org, http://www.technorealism.org (dostęp: 12.07.2023).

Rarot, Halina. „Trzy spojrzenia na kulturę ponowoczesną”, Kultura i Wartości 2019, nr 27: 37–52. http://dx.doi.org/10.17951/kw.2019.27.37-52

Rarot, Halina. „Związki religii i techniki”, Roczniki Filozoficzne 71, nr 1 (2023): 325–344. https://doi.org/10.18290/rf23711.16

Suzuki, David. artistsforconservation.org. https://www.artistsforconservation.org/quote/david-suzuki (dostęp: 12.01.2024).

Szymański, Kamil. „Carla Mitchama projekt filozofii techniki”. Rozprawa doktorska, Katolicki Uniwersytet Lubelski. Lublin, 2023. Biblioteka Wydziału Filozofii KUL.

Szymański, Kamil. Lewisa Mumforda krytyka kultury technicznej, Kultura i Wartości 2017, nr 21: 61–79. http://dx.doi.org/10.17951/kw.2017.21.61

The Editors of The New Atlantis. Daniel J. Boorstin, RIP, „The New Atlantis”, nr 5 (Spring 2004): 97–99. https://www.thenewatlantis.com/publications/daniel-j-boorstin-rip (dostęp: 13.10.2023).

Watson, Sara M. „Toward a Constructive Technology Criticism”, Columbia Journalism Review, (4.10.2016). https://towcenter.gitbooks.io/constructive-technologycriticism/content/part_i _tech_criticism/ (dostęp: 4.08.2023).

Winner, Langdon. „Technologies as Forms of Life”. W: Epistemology, Methodology and the Social Sciences, red. Robert S. Cohen i Marx W. Wartofsky, 249–263. Dordrecht: Springer, 1983.

Winner, Langdon. The Whale and The Reactor: A Search for Limits in an Age of High Technology. Chicago: The University of Chicago Press, 1986.

Zarządzanie infrastrukturą informatyczną firmy. realismtechnology.pl. https://realismtechnology.pl/ (dostęp: 12.01.2024).

Zuboff, Shoshana. Wiek kapitalizmu inwigilacji. Walka o przyszłość ludzkości na nowej granicy władzy. Tłum. Alicja Unterschuetz. Poznań: Zysk i S-ka, 2021.

Zybertowicz, Andrzej i inni. Samobójstwo Oświecenia? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat. Poznań: Wydawnictwo Kasper, 2015.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2024.37.13-41
Date of publication: 2024-07-31 22:57:50
Date of submission: 2024-02-27 18:09:02


Statistics


Total abstract view - 317
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2024 Halina Rarot

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.