Clausewitz umgekehrt. Bolschewismus, Revolution und Krieg im Gedanken von Nikolai Bierdiajew
Abstract
Der Artikel enthält einige Bemerkungen über den Einfluss des Ersten Weltkrieges auf die russische Revolution und das Nachkriegsleben in der Sowjetunion. Meines Erachtens beleuchten die Ideen, die Nikolai Bierdiajew während des Krieges und der Revolution formulierte, den grundsätzlichen Aspekt der Politik und des Soziallebens im 20. Jahrhundert sowohl in Russland als auch in anderen Ländern. Ich meine hier den Krieg als das Wesen moderner Politik. Die Überlegungen Bierdiajews zum Großen Krieg und zur bolschewistischen Revolution sind seiner Zeit voraus und bestätigen die Ansichten solcher Denker wie Jan Patočka, Alain Finkielkraut oder Pierre Hassner. Sie meinten, dass im 20. Jahrhundert die berühmteste Maxime des Generals Clausewitz umgekehrt wurde: Nach dem Ersten Weltkrieg wird die Politik zur Fortsetzung des Krieges mithilfe anderer Mittel.
Bierdiajew denkt über die Revolution als „Zerfall des Krieges“ nach und betrachtet den russischen Kommunismus als „Kriegswirklichkeit“, für die solche Erscheinungen wie Dehumanisierung, Herrschaft der Massen, Totalitarismus, allgemeine Mobilmachung, Militarisierung der Zivilsphäre, Macht der Technik und das Erscheinen eines „neuen Menschen“ charakteristisch sind. Seiner Meinung nach haben der Krieg und der Nachkriegsmilitarismus Ideologie, kulturelle Leitbilder und die Art der Machtausübung in Russland, aber auch im Westen bestimmt.
Schlagworte
Volltext:
PDF (Język Polski)Literaturhinweise
Bierdiajew M., Filozofia nierówności. Listy do nieprzyjaciół. Rzecz o filozofii społecznej, tłum. J. Chmielewski, Wydawnictwo ANTYK, Kęty 2006.
Bierdiajew M., Los człowieka we współczesnym świecie, [w:] M. Bierdiajew, Nowe średniowiecze. Los człowieka we współczesnym świecie, tłum. H. Paprocki, Fundacja Aletheia, Warszawa 2003.
Bierdiajew M., Nowe średniowiecze, tłum. M. Reutt, Wydawnictwo Antyk, Komorów 1997.
Bierdiajew M., Źródła i sens komunizmu rosyjskiego, tłum. H. Paprocki, Wydawnictwo ANTYK, Kęty 2005.
Bierdiajew N., Duchownyje osnowy russkoj riewolucyi. Opyty 1917–1918 gg., przygotowanie tekstu i komentarze Je. W. Bronnikowa, Izdatiel’stwo RCHGI, Sankt-Pietierburg 1999.
Dostojewski F., Biesy, tłum. T. Zagórski, Z. Podgórzec, Puls Publications Ltd, London 1992.
Eksteins M., Święto wiosny. Wielka Wojna i narodziny nowego wieku, tłum. K. Rabińska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1996.
Finkielkraut A., Zagubione człowieczeństwo. Esej o XX wieku, tłum. M. Fabjanowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1999.
Hassner P., Koniec pewników. Eseje o wojnie, pokoju i przemocy, tłum. M. Ochab, Fundacja im. Stefana Batorego i Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2002.
Hobsbawm E., Jak zmienić świat. Marks i marksizm 1840-2011, tłum. S. Szymański, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.
Patočka J., Eseje heretyckie z filozofii dziejów, tłum. A. Czcibor-Piotrowski, E. Szczepańska, J. Zychowicz, Fundacja Aletheia, Warszawa 1998.
Service R., Lenin. Biografia, tłum. M. Urbański, Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 2003.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2015.14.81
Date of publication: 2015-10-02 13:13:38
Date of submission: 2015-10-02 12:15:51
Statistiken
Indikatoren
Refbacks
- Im Moment gibt es keine Refbacks
Copyright (c) 2015 Michał Bohun
Lizenz-URL: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl