Tödliche Zivilisation. Katastrophischer russischer Antiokzidentalismus und europäische Paradoxe

Michał Bohun

Abstract


Im Artikel wird das Ziel verfolgt, die paradoxe Natur der Idee vom Untergang der westli- chen Zivilisation und ihre russische Rezeption aufzuzeigen. Ich überlege zwei grundsätz- liche Fragen: warum denken so viele europäische Denker und Künstler ununterbrochen über den Tod des Westens nach und warum wurden ihre Ideen so tief von den russischen Denkern aufgenommen. Ich versuche die Hypothese des „zivilisatorischen Ressenti- ments“ zu formulieren, die ich als einen Teil der Theorie der Modernisierung betrachte. Ich überlege und verbinde drei Konzepte: 1) die Idee des „Strebens nach der Achtung“ von Isaiah Berlin als Quelle des Nationalismus; 2) den russischen revolutionären Gedan- ken in der Auffassung von Jan Kucharzewski; 3) die Vision von Fiodor Stiepun bezüg- lich der Beziehungen zwischen der deutschen Romantik und dem russischen Slawophi- lentum.

Schlagworte


der Tod der Zivilisation; historischer Katastrophismus; russischer Gedanke; Nationalismus; Romantik; Modernisierung

Literaturhinweise


Bohun M., Apologia Petersburga. Próba glosy do Czaadajewa, [w:] Okno na Europę. Zagadnienia kulturowej tożsamości Petersburga i jego rola w historii powszechnej, red. F. Apanowicz i Z. Opacki, Wydawnictwo Uniwersy- tetu Gdańskiego, Gdańsk 2006;

Bohun M., Fiodor Dostojewski i idea upadku cywilizacji europejskiej, „Śląsk”, Katowice 1996;

Bohun M., Szkic o narodzinach rosyjskiej filozofii dziejów, [w:] Dawna a nowa Rosja (z doświadczeń transformacji ustrojowej). Studia ofiarowane Profesorowi Janowi Sobczakowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. R. Jurkowski i N. Kasparek, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2002;

Berlin I., Odchylona gałąź: o rozwoju nacjonalizmu, [w:] tenże, Pokrzywione drzewo człowieczeństwa, tłum. M. Pietrzyk-Merta, Prószyński i S-ka, Warszawa 2004;

Berlin I., Rabindranath Tagore i świadomość narodowa, [w:] tenże, Zmysł rzeczywistości. Studia z historii idei, tłum. M. Filipczuk, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2002;

Buruma I., Margalit A., Okcydentalizm. Zachód w oczach wrogów, tłum. Lipszyc, Universitas, Kraków 2005;

Fłorowski G., Puti russkogo bogosłowija, YMCA-PRESS, Pariż 1937

Jedlicki J., Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2000;

Kucharzewski J., Od białego caratu do czerwonego, t. I: Epoka Mikołajewowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998;

Mannheim K., Myśl konserwatywna, tłum. S. Magala, Kolegium Otryckie, Warszawa 1986;

Rossi P., Zatonięcie bez świadka. Idea postępu, tłum.. A. Dudzińska- Facca, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998;

Scruton R., Zachód i cała reszta. Globalizacja a zagrożenie terrorystyczne, tłum. T. Bieroń, Zysk i S-ka, Poznań 2003;

Stiepun F., Niemiecki romantyzm i rosyjskie słowianofilstwo, [w:] tenże, Życie a twórczość, tłum. W. Sawicki, przekład przejrzał i poprawił S. Mazurek, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1999;

Walicki A., W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002;

Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno - filozoficznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2014.10.45
Date of publication: 2015-04-20 21:29:27
Date of submission: 2015-04-20 15:06:21


Statistiken


Sichtbarkeit von Abstracts - 1481
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indikatoren



Refbacks

  • Im Moment gibt es keine Refbacks


Copyright (c) 2015 Michał Bohun

Lizenz-URL: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl