Pluralismus der Werte angesichts der polarisierten Identitäten. Bemerkungen im Kontext von Kulturkämpfen

Łukasz Rozwadowski

Abstract


Die in dem Artikel zum Ausdruck gebrachte Auffassung steht dem Ansatz der Breslauer Kulturwissenschaften nahe: Werte sind kein einfacher Ausdruck der Identität eines sozialen Subjekts und sollten nicht auf einen sozialen Kontext reduziert werden. Die „Soziologisierung“ der Werte ist charakteristisch für sogenannte Kulturkriege und führt zu einer starken Polarisation in der Öffentlichkeit, wenn beispielsweise „liberale Werte“ „konservativen Werten“ gegenübergestellt werden. Die Geistes- und Sozialwissenschaften „soziologisieren“ jedoch auch Werte, wenn sie Phänomene in der menschlichen Welt durch das Prisma bestimmter Schemata analysieren, die sich auf die soziale Ordnung beziehen, wie z.B. das Vertraute – das Fremde. Ziel der vorgestellten Arbeit ist es, die kulturelle Sphäre (als Axiosphäre) von der sozialen zu unterscheiden. Das ermöglicht, über die in den Kulturkriegen verfestigte Identitäten hinauszugehen.


Schlagworte


Werte; Axiologie; Identität; Kulturkriege

Literaturhinweise


Agamben, Giorgio. Czas, który zostaje. Komentarz do Listu do Rzymian. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Sic!, 2009.

Ars Educandi, t. XI, cz. II: Panika moralna wokół gender – rekonstrukcje, red. Hussein Bougsiaa, Lucyna Kopciewicz, Marcin Welenc. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2014.

Barbaruk, Magdalena. Długi cień Don Kichota. Kraków: Universitas, 2015.

Bartmiński, Jerzy. „Wartości i ich profile medialne”. W: Ideologie w słowach i obrazach, red. Irena Kamińska-Szmaj, Tomasz Piekot, Marcin Poprawa, 23–41. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008.

Burszta, Wojciech J. Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2013.

Florkowski, Robert. „Gender non grata”. W: Genderowe filtry, red. Dorota Majka-Rostek, Ewa Banaszak, Paweł Czajkowski, 133–149. Wrocław: Wydawnictwo Instytutu Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.

Hunter, James D. Culture Wars. The Struggle to Define America. New York: Basic Books, 1991.

Jamrozowicz, Barbara. „O podręcznikowej (homo)seksualności w kontekście polskim – od paniki moralnej do wojny kulturowej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J. Paedagogia-Psychologia 2019, nr 32: 97–114. DOI:10.17951/j.2019.32.3.97-114.

Jawor, Anna. Intymność cenzurowana. Panika moralna wokół rodziny na przykładzie rodzin nieheteronormatywnych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2018.

Kloska, Gerhard. Pojęcia, teorie i badania wartości w naukach społecznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.

Łagowski, Bronisław. Symbole pożarły rzeczywistość. Kraków: Universitas, 2011

.

Markowski, Michał P. Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu. Kraków: Karakter, 2019.

Mikołajczyk, Magdalena. „Wyobrażone, przedstawione, postrzegane. Polityczny kicz

i jego polskie przykłady”. Studia Politologiczne 2018, nr 50: 137–155.

Mouffe, Chantal. Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie. Tłum. Barbara Szelewa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2015.

Orlik, Piotr. Fenomenologia świadomości aksjologicznej (Max Scheler – Dietrich von Hilde-brand). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, 1995.

Polkowska, Laura. Wartości i antywartości w tygodnikach opinii. Komparatywna analiza dyskursu z elementami lingwistyki kwantytatywnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2018.

Rozwadowski, Łukasz. „Inność w sporze o gender. Analiza kulturoznawcza”. Stan Rzeczy 2021, nr 20: 111–136. DOI:10.51196/srz.20.5.

Sennett, Richard. Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy. Tłum. Jan Dzierzgowski. Warszawa: Muza, 2013.

Scheler, Max. „Dobra a wartości”. W: Max Scheler. Z fenomenologii wartości. Tłum. Włodzimierz Galewicz, 46–59. Kraków: Papieska Akademia Teologiczna, 1988.

Scheler, Max. Formalism in Ethics and Non-Formal Ethics of Values. A New Attempt toward the Foundation of Values. Tłum. Manfred S. Frings, Robert L. Funk, Evanston: Northwestern University Press, 1973.

Scheler, Max. „Ordo amoris”. Tłum. Adam Węgrzecki. W: O miłości. Antologia, red. Marian Grabowski, 13–48. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1998.

Scheler, Max. Zmiany etosu. Tłum. Adam Węgrzecki. W: Adam Węgrzecki, Scheler, 180–188. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1975.

Szostak, Michał. Kicz: nasza ochrona przed rzeczywistością, https://wiez.pl/2021/01/12/kicz-nasza-ochrona-przed-rzeczywistoscia/ (dostęp: 28.02.2022).

Turner, Victor. Od rytuału do teatru. Powaga zabawy. Tłum. Jacek Dziekan, Magdalena Dziekan. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2005.

Wolska, Dorota. „Wstyd i bezwstyd. Przyczynek do badań nad kulturą i PRL-em”. W: Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL-u, red. Stefan Bednarek, 62–73. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997.

Zielińska, Iwona. Panika moralna. Homoseksualność w dyskursach medialnych. Kraków: Nomos, 2015.

https://sjp.pwn.pl/sjp/wartosc;2534732.html (dostęp 28.02.2022).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2022.33.115-134
Date of publication: 2022-07-31 23:21:37
Date of submission: 2022-04-21 17:36:28


Statistiken


Sichtbarkeit von Abstracts - 1225
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indikatoren



Refbacks

  • Im Moment gibt es keine Refbacks


Copyright (c) 2022 Łukasz Rozwadowski

Lizenz-URL: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl