Prawo, wartości i państwo: fundamenty teorii derywacyjnych

Streszczenie w języku polskim

Celem artykułu jest przedyskutowanie materialnych uwarunkowań systemów prawa i wartości we współczesnych społeczeństwach. Opierając się zarówno na analizie Pashukanisa, jak i Althussera, krytykuję pozytywistyczne teorie Kelsena i Harta – ze względu na jałowość tego, co ci ostatni autorzy postulują jako fundamenty systemów prawnych. Wbrew temu, czego bronili autorzy pozytywistyczni, twierdzę, że normy to drugorzędny aspekt prawa, charakteryzowanego przede wszystkim przez relacje, jakie ustala ono pomiędzy podmiotami prawnymi, powstające w ekonomii produkcji i wymiany wartości pomiędzy formalnie wolnymi i równymi podmiotami. W ten sposób podmiotowość prawna odzwierciedla formę towarową, ponieważ jest logicznie konieczne, by umowy były zawierane z woli stron. W przeciwnym razie chodziłoby jedynie o sytuację narzucania siły. W ostatniej części artykułu omawiam ideologiczne pochodzenie woli i uznawanych przez ludzi wartości.