„Pomarańczowa rewolucja” na Ukrainie w kontekście historyczno-kulturowym

Streszczenie w języku polskim

Wyniki wyborów prezydenckich na Ukrainie w 2004r. i rezultaty badań opinii publicznej wskazują wyraźnie na ogromną rolę, jaką odegrał w czasie "pomarańczowej rewolucji" kontekst historyczno­ kulturowy. Społeczeństwo ukraińskie podzieliło się niemal po równo na dwa obozy: "pomarańczowych" - zwolenników rewolucji i "niebieskich" - zwolenników kontrrewolucji. Ten podział miał w dużej mierze charakter terytorialny. Zachód i centrum kraju głosowały w większości na Wiktora Juszczenkę, zaś wschód i południe na Wiktora Janukowycza. Postawy i zachowania zwolenników rewolucji i ich przeciwników były zdeterminowane przez następujące czynniki: tożsamość narodową, język, wyznanie, identyfikację ojczyzny, tradycję i pamięć historyczną. W rzeczywistości Ukraina pod względem historycznym i kulturowym dzieli się na trzy regiony: 1) Zachód pozostający do 1939 r. pod dużym wpływem cywilizacji łacińskiej; 2) Centrum, które uległo częściowej rusyfikacji, ale zachowało narodowy charakter; 3) Wschód i Południe - obszar zasiedlony dopiero w XIX w. z dużym udziałem Rosjan i pozbawiony własnej tradycji historycznej. Na podstawie danych sondażowych można postawić tezę, iż społeczeństwo ukraińskie pod względem cywilizacyjno-kulturowym i politycznym stanowią faktycznie trzy grupy: 1) świadomi Ukraińcy (około 40%), mówiący na co dzień po ukraińsku, wierni Patriarchatu Kijowskiego lub grekokatolicy,opowiadający się za zbliżeniem z Unią Europejską i NATO oraz demokratyzacją; 2) Rosjanie i Ukrainorusy (około 40%), mówiący po rosyjsku, ateiści lub wierni Patriarchatu Moskiewskiego, tęskniący za Związkiem Sowieckim, opowiadający się za ścisłą współpracą z Rosją i Białorusią; 3) "wahający się" (około 20%), przeważnie Ukraińcy dwujęzyczni lub rosyjskojęzyczni, rozdarci kulturowo między Wschodem i Zachodem.