Socjopedagogiczne konteksty ochrony praw dziecka na terenie szpitala psychiatrycznego

Błażej Kmieciak

Streszczenie w języku polskim


W polskiej debacie publicznej powraca regularnie dyskusja dotycząca praw dziecka. W kontekście tym najczęściej wskazuje się na relację, jaka istnieje pomiędzy dzieckiem oraz jego rodzicami. Równie często pojawia się do kwestia prawa dziecka do ochrony zdrowia. Obszar ten określić należy mianem unikalnego. Zarówno bowiem polska ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka, jak i powstała z polskiej inicjatywy Konwencja o prawach dziecka wskazują, iż dziecko w sposób szczególny winno mieć zagwarantowane prawo do ochrony zdrowia. W ujęciu tym wskazuje się również na unikalne zagadnienie, jakim jest zdrowie psychiczne dziecka. Analizując ten temat, dostrzec można istotne uwagi oraz refleksje. Obserwując bowiem codzienną rzeczywistość oddziałów psychiatrycznych przeznaczonych dla dzieci oraz młodzieży, uznać można, iż niejednokrotnie miejsca te przypominają placówki resocjalizacyjne. Badając sprawy małoletnich pacjentów, widać również praktyczne dylematy dotyczące ochrony praw dzieci w szpitalu psychiatrycznym. Zastanowić się zatem warto, czy w tego typu oddziałach mogą one liczyć na dodatkową opiekę pielęgnacyjną sprawowaną przez rodziców? Czym w podobnej sytuacji klinicznej będzie naruszenie godności młodych pacjentów? Czy zgodę na leczenie (terapię) winni wydawać jedynie ich rodzice? Czy dzieci mają prawo do informacji na temat leczenia? Czy mogą oczekiwać zachowania przez psychologa tajemnicy? W prezentowanym artykule podjęta zostanie próba udzielenia odpowiedzi na te pytania.

Słowa kluczowe


prawa pacjenta, prawo rodzinne, zdrowie psychiczne, socjologia prawa, społeczność terapeutyczna.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Andrzejewski, M. (1999). Prawna ochrona rodziny. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.

Bakula, P. (2012). Regulaminy ośrodków, a prawa człowieka. Terapia - uzależnienia i współuzależnienia, 5, 28-31.

Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Poznaniak, W., Toeplitz-Winiewska, M. (2017). Etyka zawodu psychologa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Bucoń, P. (2011). Prawa i obowiązki ojca w polskim prawodawstwie. Pedagogika Ojcowska, 2, 164-176.

Bołoz, W. (2006). Bioetyka i prawa człowieka. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Cekiera, Cz. (2009). Alkoholizm. W: A. Muszala (red.), Encyklopedia bioetyki (ss. 73-79.). Radom: Wydawnictwo Polwen.

Ciechanowski, J., Chmielewska, B., Czyż, E. (2010). Monitoring przestrzegania praw pacjentów i dostępu do stacjonarnego leczenia uzależnień od narkotyków. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Duda, J (2006). Komentarz do ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.

Dąbrowski, S., Pietrzykowski, J. (1997). Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Komentarz. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Depesza Polskiej Agencji Prasowej. (2017). Szpitale psychiatryczne zmuszają dzieci do sprzątania. Pobrane z: https://www.wprost.pl/335947/Szpitale-psychiatryczne-zmuszaja-dzieci-do-sprzatania

Głogowska, K. (2017). W psychiatryku jest jak w dziczy. Żeby przetrwać trzeba mieć głowę na karku. Onet-Zdrowie. Pobrane z: https://kobieta.onet.pl/zdrowie/psychologia/zdrowie-psychiczne/w-psychiatryku-jest-jak-w-dziczy-zeby-przetrwac-trzeba-miec-glowe-na-karku/yvxzetv

Goffman, E. (2011). Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Gmitrowicz, A., Kmieciak, B. (2012). Godność dziecka w szpitalu psychiatrycznym. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 4, 273-282.

Moczuk, E., Bajda, K. (2013). Polityka prawa Leona Petrażyckiego. W: D. Gil, Ł. Pikuła (red.), Prawo i nauka w poglądach L. Petrażyckiego (ss. 99-120). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Kodeks Etyczno-Zawodowy Psychologa. Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Pobrane z: http://www.ptp.org.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=29

Kodeks Zasad Etycznych Psychoterapeuty, Sekcja Naukowa Psychoterapii i Sekcja Naukowa terapii Rodzin, Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Pobrane z: http://psychiatria.org.pl/sekcja_naukowa_psychoterapii

Kodeksu Etyki Psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej, zgodnie z którym terapeuta nie musi uzyskiwać zgody dziecka na nawiązanie kontaktu z jego rodzicami zatroskanymi o przebieg terapii. http://psychodynamika.pl/

Kmieciak, B. (2014). Poszukując zdrowia przeszukano szafkę. Psychiatria, 4, 52- 54.

Kmieciak, B. (2015). Szpital psychiatryczny z dzieckiem w tle. Medycyna Praktyczna-Psychiatria, 3, 86-88.

Kmieciak, B. (2017). Prawa człowieka chorego psychicznie: dylematy, pytania i wyzwania. W: P. Dzieduszycki (red.), Naznaczeni wykluczani dyskryminowani w badaniach naukowych i praktyce wychowawczej, ujęcie interdyscyplinarne (ss. 136-156). Łódź: Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu.

Kojder, A. (2016). Zarys socjologii prawa. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Kwiecień, A. (2017). Prawa dziecka jako pacjenta w polskim systemie ochrony zdrowia. Łódź: Uniwersytet Medyczny w Łodzi.

Karkowska, D. (2004). Prawa pacjenta.Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.

Kmieciak, B. (2016). Prawa dziecka jako pacjenta. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

Jezierska, A. (2006). Prawa pacjenta, Medyczna encyklopedia prawa (wydanie elektroniczne). Warszawa: Wydawnictwo Infor S.A.

Michalak, M. (2016). Wystąpienie do Marszałków Województw. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.

Omyła-Rudzka, M. (2012). Stosunek do osób chorych psychicznie. Warszawa: Centrum Badań Opinii Społecznych.

Projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. (2017). Ministerstwo zdrowia. Warszawa.

Pieniążek, A., Stefaniuk, M. (2003). Socjologia prawa - zarys wykładu. Kraków: Centrum Badań Opinii Społecznych.

Perzanowska, A. (2004). Reprezentowanie interesów osób z trudnymi zachowaniami przyjętych do szpitali psychiatrycznych i zabieganie o realizację ich praw. W: A. Rojner, J. Wygnańska (red.), Rzecznictwo - jak skutecznie zabiegać o realizacje praw osób z autyzmem i innymi całościowymi zaburzeniami rozwojowymi (ss. 136-151). Warszawa: Fundacja SYNAPSIS.

Stadniczenko, S. L., Zamelski, P. (2016). Pedagogika prawa. Warszawa: Wyższa szkoła finansów i zarządzania.

Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89).

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z dnia 2 sierpnia 1997 r. z późn. zm.).

Walewski, P. (2015). Władza nad psyche – rozmowa z prof. Januszem Heitzmanem. W: Niezbędnik Inteligenta – Bioetyka: spory na życie i śmierć (Seria tygodnika „Polityka”, cz. 3, ss. 50-55).

Zielińska, E. (red.). (2008). Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Warszawa: Wydawnictwo ABC.

Żechowski, C. i in. (2010). Program leczenia zaburzeń odżywiania w oddziale psychiatrycznym dla młodzieży. Refleksje i dylematy po 20 latach doświadczeń. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 1, 25-30.



Data publikacji: 2020-10-23 11:35:32
Data złożenia artykułu: 2020-09-15 21:32:01


Statystyki


Widoczność abstraktów - 836
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 185

Wskaźniki


Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Błażej Kmieciak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.