Między nakazem a wyborem. Zapłodnienie pozaustrojowe metodą in vitro w opinii licealistów i studentów. Na podstawie własnych badań socjologicznych

Józef Baniak

Streszczenie w języku polskim


W artykule tym analizuję opinie i poglądy licealistów z Kalisza i studentów z Poznania dotyczące pozaustrojowego zapłodnienia metodą in vitro i stosowania jej w sytuacji małżeństw niepłodnych. Związek z tą metodą leczenia niepłodności małżeńskiej ma lekarska klauzula sumienia, która w praktycznym zastosowaniu uniemożliwia przeprowadzenie tej formy zapłodnienia i pozbawia małżonków niepłodnych możliwości zostania rodzicami własnego dziecka. Podstawę tej analizy stanowią moje badania socjologiczne zrealizowane na ten temat w 2011 roku wśród 456 licealistów w Kaliszu i wśród 426 studentów czterech kierunków studiów: socjologii, pedagogiki, informatyki i zarządzania w Poznaniu. Badania te wykazały, że dominująca większość respondentów (70,4%) akceptuje tę metodę leczenia niepłodności małżonków i jej stosowanie w praktyce. Zbliżony odsetek (69,8%) sprzeciwia się negatywnemu stanowisku Kościoła rzymskokatolickiego kwestionującego tę metodę leczenia niepłodności i zakazującego jej stosowania swoim wyznawcom. Podobnie większość licealistów i studentów (52,4%) odrzuca lekarską klauzulę sumienia, którą stosują lekarze katoliccy w odniesieniu do zapłodnienia metodą in vitro. Dominujący odsetek respondentów (68,8%) nie uznaje tej metody zapłodnienia za czynność złą moralnie czy za grzech ciężki. Przeciw tej metodzie zapłodnienia, a zarazem za zakazami moralnymi Kościoła dotyczącymi jej stosowania w sytuacji małżonków niepłodnych opowiada się zaledwie jedna czwarta licealistów i studentów (23,6%). 


Słowa kluczowe


metoda zapłodnienia in vitro; niepłodność małżonków; in vitro jako działanie niemoralne; naprotechnologia; lekarska klauzula sumienia; opinie; oceny moralne; licealiści; studenci

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Babbie, E. (1977). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: PWN.

Baniak, J. (2015). Od akceptacji do kontestacji. Moralność katolicka w krytycznym ujęciu i ocenie młodzieży polskiej. Warszawa: Difin.

Biszewska, J. (2015). In vitro. Szanse w procentach. Gazeta. Pl. e-Dziecko, 2, 1-2.

Blalock, H. M. (1977). Statystyka dla socjologów. Warszawa: PWN.

Boguszewski, R. (2012). Religijność i moralność w społeczeństwie polskim: zależność czy autonomia? Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Budrowska, B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Funna.

Czarnecki, P. (2002). Dylematy etyczne współczesności. Warszawa: Difin.

Głombik, K. (2009). Naprotechnologia – godziwa metoda leczenia niepłodności w małżeństwie. W: E. Lichtenberg- Kokoszka, E. Janik, J. Dzierżanowski (red.), Niepłodność. Zagadnienie interdyscyplinarne (s. 91-99). Kraków: Impuls.

Górska, M. (2005). Zagrożona męskość. Raport: Niepodległość. Żyjmy Dłużej, 1, 52-62.

Jan Paweł II. (1995). Evangelium Vitae. Encyklika o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego, Watykan.

Konarska, I. (2005). Przepraszam, czy tu leczą? Raport Niepodległość. Żyjmy Dłużej, 1, 135-144.

Miall, Ch. (1994). Community Constructs of Involuniary Childesness: Sympathy, Stigma and Social Support. The Canadian Review of Sociology and Anthropology, 4, 392-421.

Modzelewski, W. (2009). Jak się różnimy, jak się zmieniamy? Współczesny świat w sondażach międzynarodowych. Warszawa: Scholar.

Morzyniec, A. (2009). Moralne aspekty inżynierii genetycznej a zwłaszcza zapłodnienia In vitro. W: A. Maksymowicz (red.), Moralne dylematy Polaków w ponowoczesności (s. 122-133). Kraków: Nomos.

Przybył, I. (2012). Zostać rodzicem mimo wszystko: uwarunkowania działań prokreacyjnych małżonków niepłodnych. W: J. Baniak (red.), Między nakazem a wyborem. Moralne dylematy małżeństw i rodzin w Polsce (s. 127-141). Kraków: Nomos.

Roguska, B. (2010). Etyczne aspekty zapłodnienia in vitro. Komunikat z badań CBOS. BS/96/2010/, Warszawa.

Rostowski, J. (1993). Współczesne zmiany w postawach wobec dziecka. Problemy Rodziny, 1(5), 3-6.

Rostowski, J. (1993). Współczesne zmiany w postawach wobec dziecka. Część II: Uwarunkowania społeczno - rodzinne. Problemy Rodziny, 2(6), 3-17.

Sitkowski, M. (2005). Od magicznych kamieni do in vitro. Raport Niepodległość. Żyjmy Dłużej, 1, 126-131.

Szawarski, Z. (2014). Nie masz prawa. Gazeta Wyborcza, 177 (8209), 8.

Szeroczyńska, M. (2008). Czy istnieje prawo do posiadania dzieci? W: A. Kwak (red.), Rodzicielstwo między domem, prawem, służbami społecznymi (s. 89-112). Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.

Tomasik, K. (2010). Metoda in vitro w ustawodawstwie krajów Europy i pozaeuropejskich. Diakonia Życia, 3, 1-4; także: strona Katolickiej Agencji Informacyjnej: http://ekai.pl

Wojaczek. M. (2009). Naprotechnologia wyrazem troski o zdrowie. W: E. Lichtenberg-Kokoszka, E. Janik, J. Dzierżanowski (red.), Niepodległość. Zagadnienie interdyscyplinarne (s. 42-53). Kraków: Impuls.



Data publikacji: 2020-07-03 01:36:07
Data złożenia artykułu: 2020-06-28 22:34:27


Statystyki


Widoczność abstraktów - 619
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 233

Wskaźniki


Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Józef Baniak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.