Postawy rolników Sandomierszczyzny wobec wybranych aspektów zmian ustrojowych w Polsce
Streszczenie w języku polskim
Zebrany materiał empiryczny (110 respondentów) pozwolił na analizę rozumienia przez rolników Sandomierszczyzny skutków transformacji systemowej po upływie 30 lat od jej zaistnienia. Celem analiz zamieszczonych w artykule jest przedstawienie uogólnionych interpretacji faktów związanych z minionym ustrojem i w ich kontekście ocen rezultatów przemian ustrojowych i gospodarczych w wymiarze społecznym i jednostkowym. Rolnicy czują się w większości beneficjentami zmian jako grupa zawodowa. Bardzo pozytywna jest diachroniczna ocena indywidualnej sytuacji finansowej i warunków funkcjonowania rolnictwa oraz gospodarki kraju. Mniejszość badanych ma poczucie zadowolenia z przystąpienia Polski do UE. Według rolników u progu transformacji w strategii działania liczyły się zasoby indywidualne oraz zasoby pozainstytucjonalne. Twierdzą oni, że obecnie nadal brak jest równości szans. Niemal połowa badanych docenia wprowadzenie systemu demokratycznego. Rolnicy są najbardziej niezadowoleni z przekształceń własnościowych w państwie, doceniają zaś sferę wolności indywidualnych. Dokonana waloryzacja wielorakich zjawisk toczących się w minionych trzech dekadach świadczy o zróżnicowanych oczekiwaniach i co za tym idzie zróżnicowanych postawach respondentów wobec transformacji. Dominują postawy zadowolenia ze zmian w wymiarze indywidualnym i makrostrukturalnym.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bourdieu, P., Wacquant, J. D. L. (2001). Zaproszenie do socjologii refleksyjnej (tłum. A. Sawiasz). Warszawa: Oficyna Naukowa.
CBOS. (2014). Czy warto było zmieniać ustrój. Ocena zmian ustrojowych po 25 latach. Komunikat z badań.
Crozier, M., Friedberg, E. (1982). Człowiek i system. Organizacja działania zespołowego. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Domański, H., Rychard, A. (1997). Wprowadzenie. Dekompozycja – chaos – procesy rekonstrukcji. W: H. Domański, A. Rychard (red.), Elementy nowego ładu (s. 7-33). Warszawa: Wydawnitwo IFiS PAN.
Domański, H. (2004).O ruchliwości społecznej w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Dybowski, G. (2005). Wprowadzenie. W: J. Beński, K. Błażejczyk, B. Gulbicka, T. Hunek, J. Kulawik, M. Kwasek, G. Dybowski (red.), Wpływ globalizacji na rozwój rolnictwa na świecie (s. 7-9). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy IERiGŻ.
Eyseneck, M. (1993). Cognitive Factors Generalized Anxiety Disorder. W: M. Vatriainen (red.) European Vievs in Psychology Acta Psychologica Fennica, XIII.
Fedorowicz, M. (2004). Różnorodność kapitalizmu. Warszawa: IFiS PAN
Gliński, P. ( 2008). Die Zivilgesellschaft in Polen: Genese, Entwicklung, Dilemmata’. Polen-Analysen, 25(8), 2-8.
GUS w Gdańsku. (2018). Analizy statystyczne. Kształcenie dorosłych 2016. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/ksztalcenie-doroslych-2016,3,3.html
Habermas, J. (1979). Communication and the evolution of Society. Toronto: Beacon Press.
Halamska, M. (2015). Specyfika rolnictwa rodzinnego w Polsce: ciężar przeszłości i obecne uwarunkowania. Wieś i Rolnictwo, (11), 107-127.
Janiszewski, J. (2014). Polska przestrzeń wolności po 1989 r. W: R. Sadowski SBD (red.), Młodzież w przestrzeni wolności. W poszukiwaniu odpowiedzi na zmiany ustrojowe po roku 1989 (s. 13-29).Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Frańciszka Salezego.
Jarosz, M. (2004). Władza, przywileje, korupcja. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Krasnodębski, Z. (2005, 30 czerwiec). Państwo cieni, cień państwa. Katalog błędów założycielskich Trzeciej Rzeczypospolitej. Fakt, dodatek Europa, (13). Pobrane z: https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/1141/A.%20Zybertowicz
Krzemiński, J. (1989). Czy Polska po „Solidarności”. Treści świadomości społecznej i postawy ludzi. Warszawa: Instytut Socjologii UW.
Lipset, S. M. (1959). Economic Development and Political Legitymacy. Bobbs-Merrill.
Marody, M. (2007). Pojęcie „kultury ekonomicznej” w wyjaśnianiu polskich przemian. W: J. Kochanowicz, S. Mandes, M Marody (red.), Kulturowe aspekty transformacji ekonomicznej (s. 13-42). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Marody, M., Kochanowicz, J., Mandes, S. (2007). Kulturowe aspekty transformacji ekonomicznej. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych.
Marshall, G., Swift, A. (1997). Meritocratic Equality of Opportunity: Economic Efficiency, Social Justice, or Both? Policy Studies, 18(1), 35-48. doi: 10.1080/01442879708423720
Morawski, W. (1991). Społeczna wizja gospodarki rynkowej w Polsce. W: W. Kozek, W. Morawski (red.), Społeczeństwo wobec wyzwań gospodarki rynkowej (s. 75-101). Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Rychard, A. (1993). Społeczeństwo w transformacji. Ekspertyzy i studia.Warszawa: IFiS PAN.
Sartori, G. (1994). Teorie demokracji (tłum. P. Amsterdamski, D. Grynberg). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Słomczyński, K., Janicka, K. (2008). Dychotomie w strukturze klasy. O efekcie św. Mateusza i pogłębiających się nierównościach społecznych W: J. Mucha, E. Narkiewicz-Niedbalec, M. Zielińska (red.), Co nas łączy co nas dzieli? (s. 123-138). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Staniszkis, J. (1991). The Dynamics of Breakthrough in Eastern Europe. Berkeley: University of California Press.
Staniszkis J. (1994). Dylematy okresu przejściowego. W: W. Morawski (red.), Zmierzch socjalizmu państwowego: szkice z socjologii ekonomicznej. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Staniszkis, J. (2018). Kapitalizm polityczny i jego dynamika. Pobrane z https://www.econbiz.de/Record/kapitalizm-polityczny-i-jego-dynamika-staniszkis-jadwiga/10001236370
Szafraniec, K. ( 2014). Chłopi i rolnicy w procesie przekształceń ustrojowych. Analiza dynamiki grupowej. W: W. Adamski (red.), Fenomen „Solidarności i zmian ustroju: Polacy 1980-2011 (s. 503-535). Warszawa: IFiS PAN.
Wnuk-Lipiński, E. (1994). Fundamentalizm a pragmatyzm: dwa typy reakcji na radykalną zmianę społeczną. Kultura i Społeczeństwo, 38(1), 3-12.
Wnuk-Lipiński, E. (1991). Rozpad połowiczny: szkice z socjologii radykalnej zmiany społecznej. Warszawa: ISP PAN.
Zegar, J. (2015). Rolnictwo polskie w okresie dwóch przełomów - transformacji ustrojowej i integracji europejskiej. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, (1), 148-160.
Zybertowicz, A. (2005). Antyrozwojowe grupy interesu. Zarys analizy. W: W. Wesołowski, J. Włodarek (red.), Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, świat (s. 299-324). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Ziółkowski, M. (2000). Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie, tendencję, interpretacje. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Żuk, P. (2010). Modernizacja imitacyjna w warunkach społeczeństwa półperyferyjnego – refleksje socjologiczne o przemianach systemowych w Polsce. Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, (12), 91-100.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ks.2019.7.1.42-61
Data publikacji: 2020-01-18 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2020-06-17 00:13:53
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Urszula Bąk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.