Criminal Responsibility of the Authors of Fake News That Arouse a Sense of Threat in the Public Opinion in the Light of Article 224A of the Criminal Code

Marcin Niedbała

Abstract


The SARS-CoV-2 virus epidemic in 2020 was accompanied by the spreading of false and misleading information, the so-called fake news, on a growing scale. This was done primarily through the Internet with the use of social media, instant messaging, but also websites, including those imitating Internet portals widely recognized as reliable. The disinformation carried out in the manner described above, combined with the growing number of people infected with the SARS-CoV-2 virus and deceased as a result of it, constituted no less than the virus itself a threat to society, arousing its anxiety and sometimes even panic. In response to this new threat, the authorities of individual countries have made efforts to counter it with the use of existing and new criminal laws. In the case of Poland, representatives of some public institutions informed about the possibility of holding the authors of fake news criminally liable under art. 224a of the Criminal Code. The author of the article attempts to answer the question whether the indicated penal provision can in fact be used to counteract the more and more frequent dissemination of misleading information. For the above purpose, he analyzes selected cases of fake news in terms of the possibility of their authors fulfilling the criteria of a prohibited act under Art. 224a of the Criminal Code. 


Keywords


fake news; criminal code; disinformation

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Barczak-Oplustil, A., Iwański M. (2017). Komentarz do art. 224a. W: W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II. Komentarz do art. art. 212–277d (s. 180–187). Wolters Kluwer.

Ceynowa, A. (2019). Od prawdy do fake newsów, czyli od cenzury do „teflonu”. W: M. Łosiewcz, B. Czechowska-Derkacz (red.), Pani Redaktor. W kręgu mediów, kultury i polityki. Księga jubileuszowa dedykowana Alinie Kietrys (s. 228–238). Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego.

Ciarka, M. (2020, 13 marca). Uwaga na #FakeNews!, Policja.pl. https://www.policja.pl/pol/aktualnosci/186420,Uwaga-na-FakeNews.html

CyberDefence24. (2020, 30 października). Krótki przewodnik po fake newsach o koronawirusie [Aktualizacja 30.10.2020]. https://www.cyberdefence24.pl/krotki-przewodnik-po-aktualnych-fake-newsach-o-koronawirusie

Czapul, K. (2020, 11 lutego). Straszyli nas koronawirusem, ścigać ich będzie prokuratura! Starosta Kranc chce ukarania winnych. To samo rozważają władze Gołańczy, Okno na Wągrowiec. https://oknonawagrowiec.pl/straszyli-nas-koronawirusem-scigac-ich-bedzie-prokuratura-starosta-kranc-chce-ukarania-winnych-to-samo-rozwazaja-wladze-golanczy/

Dziuma, M. (2020, 26 lutego). Koronawirus w szpitalu w Wągrowcu? Ten fake news wywołał zamieszanie. Jak tłumaczą się twórcy artykułu?, Głos Wielkopolski. https://plus.gloswielkopolski.pl/koronawirus-w-szpitalu-w-wagrowcu-ten-fake-news-wywolal-zamieszanie-jak-tlumacza-sie-tworcy-artykulu/ar/c14-14811752

Forrest, A. (2020, 28 kwietnia). Coronavirus: 700 dead in Iran after drinking toxic methanol alcohol to ‘cure Covid-19’, Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/coronavirus-iran-deaths-toxic-methanol-alcohol-fake-news-rumours-a9487801.html

Funke, D., Flamini, D. (2020, 13 sierpnia). A guide to anti-misinformation actions around the world, Poynter. https://www.poynter.org/ifcn/anti-misinformation-actions/

Gelfert, A. (2018). Fake news: A definition, Informal Logic, 38(1), 84–117. https://doi.org/10.22329/il.v38i1.5068

Giezek, J. (2014). Komentarz do art. 224a. W: J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz (s. 707–712). Wolters Kluwer.

Goban-Klas, T. (2005). Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu. PWN.

Golec, M. (2020, 16 marca). Szerzenie nieprawdziwych informacji nt. koronawirusa będzie ścigane - ostrzega policja, Radio Kraków. https://www.radiokrakow.pl/wiadomosci/tarnow/szerzenie-nieprawdziwych-informacji-nt-koronawirusa-bedzie-scigane-ostrzega-policja/

Hałas, R. (2019a). Komentarz do art. 224a. W: A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz (s. 1197–1198). C. H. Beck.

Hałas, R. (2019b). Komentarz do rozdziału XXIX. W: A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz (s. 1190–1193). C. H. Beck.

Hauser, A. (2020, 4 czerwca). Seven Moments in Spring: Covid-19, financial markets and the Bank of England’s balance sheet operations. Bank of England. https://www.bankofengland.co.uk/-/media/boe/files/speech/2020/seven-moments-in-spring-covid-19-speech-by-andrew-hauser.pdf?la=en&hash=43D022917D76095F1 E79CBDD5D42FCD96497EA5F

Hunt, J. (2017, 2 grudnia). 'Fake news' named Collins Dictionary's official Word of the Year for 2017. Independent. https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/fake-news-word-of-the-year-2017-collins-dictionary-donald-trump-kellyanne-conway-antifa-corbynmania-a8032751.html

Jabłonowski, K., (2020, 20 marca). „Warszawa czerwoną strefą?” Nie siej paniki. Konkret24. https://konkret24.tvn24.pl/polska,108/warszawa-czerwona-strefa-nie-siej-paniki,1009769.html

Miasto i gmina Gołańcz (2020, 8 lutego). Koronawirus z Chin już w Polsce – pierwszy zarażony w wągrowieckim szpitalu! https://golancz.com.pl/koronawirus-z-chin-juz-w-polsce-pierwszy-zarazony-w-wagrowieckim-szpitalu/

Kulik, M. (2020). Komentarz do art. 224a. W: M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany. Wolters Kluwer.

Lach, A. (2018). Komentarz do art. 224a. W: V. Konarska-Wrzosek, Kodeks karny. Komentarz (s. 1114–1115). Wolters Kluwer.

Lachowski, J. (2017). Komentarz do art. 224a. W: M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz: art. 222–316 (s. 49–58). C. H. Beck.

Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie (2020). Koronawirus: odpowiedzialność. Apel Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie i Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie. http://www.malopolska.uw.gov.pl/PressArticlePage.aspx?id=11947

Mamak, K. (2020). Karalność medycznych fake newsów. Filozofia w Praktyce, 6(2020). http://filozofiawpraktyce.pl/karalnosc-medycznych-fake-newsow/

McKeever, A. (2020, 17 marca). Coronavirus is spreading panic. Here’s the science behind why. National Geographic. https://www.nationalgeographic.com/history/reference/modern-history/why-we-evolved-to-feel-panic-anxiety/

Nierenberg, B. (2014). Dziennikarstwo w XXI wieku – między potrzebami społecznymi a wymogami rynku. Zeszyty Naukowe KUL, 227(3), 33–43.

Podlecki, M. (2017). Fake news jako zjawisko (nie tylko) medialne – część I, Biuletyn Edukacji Medialnej, 2, 125–135.

Polska Policja. [PolskaPolicja]. (2020, 16 marca). UWAGA‼ Kolejny #FakeNews – nie są zamykane granice województw [Tweet]. https://twitter.com/PolskaPolicja/status/1239579282990682112

Powiat Wągrowiecki (2020). W wągrowieckim szpitalu nie ma koronawirusa!. https://www.wagrowiec.pl/541,aktualnosci?tresc=11718

Projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, a także o zapewnieniu bezpieczeństwa w związku z organizacją Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012 z projektami aktów wykonawczych, druk nr 4281, Sejm VI Kadencji.

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny, Dz.U. 1932 Nr 60, poz. 571.

Stefańska, B. (2020). Komentarz do art. 224a. W: R. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz (s. 1597–1599). C. H. Beck.

TVN24 (2020, 2 marca). „Ponad 400 przeprowadzonych testów”, żaden nie wykazał koronawirusa. „Mamy epidemię paniki”. https://tvn24.pl/polska/koronawirus-sytuacja-w-polsce-rzecznik-ministerstwa-zdrowia-nie-wykupujmy-lekow-na-zapas-4295399.

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, Dz.U. 1971 Nr 12, poz. 114 tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 821.

Ustawa z dnia 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2011 Nr 217, poz. 1280.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny, Dz.U. 1997 Nr 88, poz. 553 tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1950.

Waszak, M. (2017). Postprawda i fake news czy weryfikacja treści i źródeł informacji? Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM, 16, 173–188.

Woźniak-Zapór, M. (2017). Fake news – niebezpieczeństwo w mediach, Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, 29(4), 99–106.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ks.2020.8.2.160-178
Date of publication: 2021-05-18 13:49:28
Date of submission: 2021-05-18 11:43:24


Statistics


Total abstract view - 782
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1119

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Marcin Niedbała

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.