Prawo do właściwego wyżywienia jako przykład współzależności praw człowieka

Monika A. Szkarłat

Streszczenie w języku polskim


Deklaracja wiedeńska i Program Działania Światowej Konferencji Praw Człowieka z 1993 roku stanowią, że wszystkie prawa człowieka są uniwersalne, niezbywalne, współzależne i powiązane. Prawo do właściwego wyżywienia, jako składowa prawa do odpowiedniego poziomu życia (art. 11 MPPGSK), jest nierozerwalnie związane z godnością jednostki oraz jej fizycznym przetrwaniem. Współzależność praw człowieka wymusza stosowanie holistycznego podejścia w ich analizie, ale przede wszystkim realizacji. W odniesieniu do prawa do właściwego wyżywienia warunkiem minimum jest wolność od głodu. Z drugiej strony, prawo do właściwego wyżywienia to znacznie szersza konstrukcja prawna i ontologiczna niż tylko wymóg walki z głodem. Należyte wypełnianie tego prawa opiera się na wielu warunkach, odnoszących się do materii przedmiotowej prawa do zdrowia, pracy, edukacji, praw kobiet, dzieci, praw własności, korzystania z osiągnięć postępu naukowego i jego zastosowań, prawa do informacji czy wolności wyboru. Odpowiednie zdefiniowanie pojęcia „właściwe wyżywienie” jest też istotną wskazówką dla podmiotów odpowiedzialnych za realizację praw człowieka.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Additional Protocol to the American Convention on Human Rights in the Area of Economic, Social and Cultural Rights “Protocol of San Salvador”, Adopted in San Salvador on November 17, 1988, http://www.oas.org/dil/1988%20Additional%20Protocol%20to%20the%20American%20Convention% 20on%20Human%20Rights%20in%20the%20Area%20of%20Economic,%20Social%20 and%20Cultural%20Rights%20(Protocol%20of%20San%20Salvador).pdf

African Charter of Human and Peoples’ Rights, Adopted 27 June 1981, OAU Doc. CAB/LEG/67/3 rev. 5, 21 I.L.M. 58 (1982), entered into force 21 October 1986, http://www.africa-union.org/Official_ documents/Treaties_%20Conventions_%20Protocols/Banjul%20Charter.pdf

Balcerzak, M., Gronowska, B., Jasudowicz, T., Lubiszewski, M., Mizerski, R. 2010. Prawa człowieka i ich ochrona, TNOIK, Toruń.

Bellows, A. C., Scherbaum, V., Lemke, S., Jenderedjian, A. and Do Socorro Gonçalves, Viana, R. October 2011. Gender-Specific Risks and Accountability: Women, Nutrition and the Right to Food, Claiming Human Rights. The Accountability Challenge, http://www.rtfn-watch.org/fileadmin/ media/rtfn-watch.org/ENGLISH/pdf/Watch_2011/Watch_2011_ENG.pdf Bollyky, T. J. May/June 2012. Developing Symptoms, „Foreign Affairs”, vol. 91, Issue 3.

Carney, M. 2010. Women and the Human Right to Food: Examining Rights-based Approaches to the Gendered Cost of Food in the U.S., „Thinking Gender Papers” UCLA Center for the Study of Women, UC Los Angeles, http://escholarship.org/uc/item/12t2v8h5.

Cotula, L. 2008. The Right to Food and Resource Access. Conceptual Links, [w:] The Right to Food and Access to Natural Resources. Using Human Rights Arguments and Mechanisms to Improve Resource Access for the Rural Poor, L. Cotula (red.), Right to Food Studies, FAO, Rome.

Damman, S., Eide, W. B., Kuhnlein, H. V. April 2008. Indigenous Peoples’ Nutrition Transition in a Right to Food Perspective, „Food Policy”, vol. 33, Issue 2.

Declaration of World Food Summit: Five Years Later. 2006. Part One, FAO Corporate Document Repository, ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/meeting/005/y7106e.pdf

General Comment No. 06: The right to life (art. 6). April 30, 1982. Sixteenth Session of the Human Rights Committee.

General Comment No. 15: The right to water (arts. 11 and 12 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). November 2002. Committee on Economic, Social and Cultural Rights Twenty-ninth session, Geneva, E/C.12/2002/11. Global Health Risks. Mortality and Burden of Disease Attributable to Selected Major Risks. 2009.

World Health Organization, http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/GlobalHealthRisks_ report_full.pdf

Haugen, H. M. 2005. The Right to Food, the Right to Benefit From Science and the TRIPS Agreement, [w:] Food and Human Rights in Development. Legal and Institutional Dimensions and Selected Topics, Volume I, W. B. Eide, U. Kracht (red.), Intersential: Antwerp–Oxford.

Human Development Report 2006. Beyond Scarcity: Power, Poverty and the Global Water Crises, Published for the UNDP, New York, http://hdr.undp.org/en/media/HDR06-complete.pdf

Kent, G. 2005. Freedom from Want. The Human Right to Adequate Food, Georgetown University Press.

Kent, G. 2008. Preface, [w:] Global Obligations for the Right to Food, G. Kent (red.), Rowman & Littlefield Publishers, INC, Lanham, Boulder, New York, Toronto, Plymouth, UK.

Knuth, L., Vidar, M. 2001. Constitutional and Legal Protection of the Right to Food around the World, Right to Food Studies, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, http:// www.fao.org/righttofood/publi11/constitutional_2011.pdf

Konwencje o ochronie ofiar wojny, podpisane w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 roku, Dz. U. z 1956 roku, nr 38, poz. 171, t. 1, Konwencja genewska o ochronie osób cywilnych podczas wojny (IV Konwencja genewska), Genewa, 12 sierpnia 1949 roku, Dz. U. z 1956 roku, nr 38, poz. 171, załącznik.

Konwencja o pomocy żywnościowej, sporządzona w Londynie dnia 13 kwietnia 1999 roku, Dz. U. z 2007 roku, nr 118, poz. 813, t. 1.

Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz. U. z 1991 roku, nr 120, poz. 526.

Konwencja o traktowaniu jeńców wojennych (III Konwencja genewska), Genewa, 12 sierpnia 1949 roku, Dz. U. z 1956 roku, nr 38, poz. 175, załącznik.

Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 18 grudnia 1979 r., Dz. U. z 1982 roku, nr 10, poz. 71.

Lawrence, G., Lyons, K., Wallington, T. 2010. Introduction: Food Security, Nutrition and Sustainability in a Globalized World, [w:] Food Security, Nutrition and Sustainability, G. Lawrence, K. Lyons, T. Wallington (red.), Earthscan Publishing for a Sustainable Future, London.

Mechlem, K. September 2004. Food Security and the Right to Food in the Discourse of the United Nations, „European Law Journal”, vol. 10, No. 5.

Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., Dz. U. z 1977 roku, nr 38, poz. 169, t. 1.

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., Dz. U. z 1977 roku, nr 38, poz. 167.

Osiatyński, W. 2011. Prawa człowieka i ich granice, SIW Znak, Kraków. Protokół dodatkowy do konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych, Genewa, 8 czerwca 1977 roku, Dz. U. z 1992 roku, nr 41, poz. 175, załącznik.

Protokół dodatkowy do konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 r. dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (protokół I), Genewa, 8 czerwca 1977 roku, Dz. U. z 1992 roku, nr 41, poz. 175, załącznik.

Rae, I. 2008. Women and the Right to Food. International Law and State Practice, Right to Food Studies, FAO, Rome, http://www.fao.org/righttofood/publi08/01_GENDERpublication.pdf

Rome Declaration on World Food Security and World Food Summit Plan of Action, Adopted at 13 November 1996 in Rome, http://www.fao.org/docrep/003/w3613e/w3613e00.htm

Study of the Human Rights Council Advisory Committee on Discrimination in the Context of the Right to Food, Human Rights Council sixteenth session, 16 February 2011, A/HRC/16/40.

U. N. Economic and Social Council, Committee on Economic, Social and Cultural Rights, General Comment 12, The Right to Adequate Food (Art. 11): 1999-05-12 (U. N. Doc. E/C. 12/1999/5).

UNICEF/WHO. 2004. Meeting the MDG Drinking Water and Sanitation Target. A Mid-Term Assessment of Progress, WHO and UNICEF, http://www.unicef.org/publications/files/who_unicef_watsan_ midterm_rev.pdf

Vandenbogaerde, A. 2009. Right to Food in the Context of HIV/AIDS, Right to Food Studies, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, http://www.fao.org/righttofood/ publi09/hiv_aids.pdf

Van Esterik, P. 1999. Right to Food; Right to Feed, Right to Be Fed. The Intersection of Women’s Rights and the Right to Food, „Agriculture and Human Values”, vol. 16, No. 2.

Voluntary Guidelines to Support the Progressive Realization of the Right to Adequate Food in the Context of National Food Security. 2005. Adopted by the 127th Session of the FAO Council, November 2004, published by FAO Rome, ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/meeting/009/y9825e/y9825e00.pdf




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2014.21.2.65
Data publikacji: 2015-05-21 17:26:30
Data złożenia artykułu: 2015-05-21 11:36:05


Statystyki


Widoczność abstraktów - 802
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 532

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Monika A. Szkarłat

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.