On methodology of divisions and classifications of parliamentary systems

Michał Wallner

Abstract


Parliamentary system was adopted by the most of the modern democracies. It occurs where the principle of government’s responsibility to parliament is respected. This principle is the basis of parliamentary government and a common feature of the largest group of democratic countries. In comparing these countries, one should also pay attention to the differences between them. They concern both constitutional norms and political practice. This implies that there is no single model of parliamentarism; on the contrary, there are many variations of it. In this situation, there is an objective need to organize a set of parliamentary systems. The paper presents examples of different analytical procedures such as dichotomy, classification and typology. The author concludes that the most useful of these instruments is the typology, and it can arise only on the basis of extensive classification of parliamentary systems. The creation of such a classification would require broad historical-comparative research.

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Ajdukiewicz, K. 1965. Logika pragmatyczna, PWN, Warszawa. Antoszewski, A. 2012. Parlamentaryzm jako przestrzeń rywalizacji międzypartyjnej, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.

Antoszewski, A., Herbut, R. 2001. Systemy polityczne współczesnego świata, Arche, Gdańsk.

Bahro, H., Veser, E. 1995. Das semipräsidentielle System – „Bastard” oder Regierungsform sui generis, „Zeitschrift für Parlamentsfragen”, nr 3.

Banaszak, B. 2007. Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.

Bankowicz, M. 2006. Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Baszkiewicz, J. 1999. Władza, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Beyme, von K. 2005. Współczesne teorie polityczne, Scholar, Warszawa. Biskuski, K. 1964. Ustrój polityczny Belgii. Studium o różnicach między ustrojem konstytucyjnym a rzeczywistością, Towarzystwo Naukowe, Toruń. Bokszczanin, I. 2010. Pozycja ustrojowa rządu w V Republice w świetle reformy konstytucyjnej z 2008 r., „Prawo i Polityka”, nr 1.

Borkowski, T. 1997. System rządów w nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo”, nr 11–12.

Bożek, M. 2007. Systemy rządów – płaszczyzna instytucjonalna, „Zeszyty Naukowe Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej im. Wojciecha Korfantego”, nr 32.

Brodziński, W. 1997. System parlamentarno-gabinetowy – wykorzystanie modelu rządów parlamentarno- gabinetowych w projekcie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Konstytucyjne systemy rządów, M. Domagała (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Cheibub, J. A. 2007. Presidentialism, Parliamentarism, and Democracy, Cambridge University Press, New York.

Chodubski, A. J. 2008. Wstęp do badań politologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. C

Colliard, J.-C. 1978. Les régimes parlementaires contemporains, Presses de la Fondation nationale des sciences politiques, Paris (za: J. Szymanek, „Premierowska” odmiana systemu parlamentarnego, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz [red.], Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012).

Duverger, M. 1951. Les partis politiques, Librairie Armand Collin, Paris (za: W. Sokół, Partie polityczne na arenie wyborczej i gabinetowej, [w:] Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, W. Sokół, M. Żmigrodzki [red.], Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003).

Duverger, M. 1980. A New Political System Model: Semi-presidential Government, „European Journal of Political Research”, nr 8.

Epstein, L. D. 1968. Parliamentary Government, [w:] International Encyclopedia of the Social Sciences, D. L. Sills (red.), Free Press, New York.

Gebethner, S. 1997. System rządów parlamentarno-gabinetowych, system rządów prezydenckich oraz rozwiązania pośrednie, [w:] Konstytucyjne systemy rządów, M. Domagała (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Grzybowski, M. 2006. System rządów (Sejm – Prezydent – Rada Ministrów), [w:] System rządów Rzeczypospolitej Polskiej. Założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, M. Grzybowski (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Gulczyński, M., Iwiński, T., Lamentowicz, W. 1978. Instytucje polityczne współczesnego kapitalizmu, PWN, Warszawa.

Hajduk, Z. 2007. Ogólna metodologia nauk, Wydawnictwo KUL, Lublin.

Hochfeld, J. 1982. Marksizm a socjologia stosunków politycznych, [w:] J. Hochfeld, Marksizm, socjologia, socjalizm: wybór pism, wyboru dokonał, wstępem i komentarzem opatrzył J. J. Wiatr, PWN, Warszawa.

Jarentowski, M. G. 2009. System rządów Polski a modele systemów rządów, [w:] Władza wykonawcza w Polsce i Europie, M. Drzonek, A. Wołek (red.), Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków–Nowy Sącz.

Jarentowski, M. G. 2012. Mieszany system rządów – definicje, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Kalleberg, A. L. 1966. The Logic of Comparison: A Methodological Note on the Comparative Study of Political Systems, „World Politics”, nr 1.

Karolczak, K. 1999. System konstytucyjny Japonii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Kiełmiński, Z. 1984. Koalicje rządzące w systemie parlamentarnym, Universitas, Warszawa.

Konstytucja Japonii, tłum. T. Suzuki, P. Winczorek, wstęp A. i L. Garliccy, 1990, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Kruk, M. 2012. Wprowadzenie do problematyki parlamentarnego systemu rządów, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz [red.], Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Lane, J.-E., Ersson, S. 1999. Politics and Society in Western Europe, Thousand Oaks, London.

Leroy, P. 2001. Les régimes politiques du monde contepmorain, t. 1, Presses Universitaires de Grenoble, Grenoble (za: J. Szymanek, „Premierowska” odmiana systemu parlamentarnego, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012).

Lijphart, A. 1968. Typologies of Democratic Systems, „Comparative Political Studies”, nr 1.

Lijphart, A. 1984. Democracies. Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty-One Countries, Yale University Press, New Haven–London.

Lijphart, A. 1992. Introduction, [w:] Parliamentary versus Presidential Government, A. Lijphart (red.), Oxford University Press, Oxford.

Mojak, R. 1995. Instytucja Prezydenta RP w okresie przekształceń ustrojowych, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Pułło, A. 1983. O jedno rozumienie podziału władz w nauce prawa konstytucyjnego, „Państwo i Prawo”, nr 6.

Pułło, A. 2007. Ustroje państw współczesnych, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa.

Redelbach, A., Wronkowska, S., Ziembiński, Z. 1993. Zarys teorii państwa i prawa, PWN, Warszawa.

Sarnecki, P. 2008. Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.

Sartori, G. 2000. Ingegneria constituzionale comparata. Strutture, incentivi ed esiti, Il Mulino, Bologna (za: M. Bankowicz, Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006).

Shugart, M. S. 2006. Comparative Executive-Legislative Relations, [w:] Political Institutions, R. A. W. Rhodes, S. Binder, B. A. Rockman (red.), Oxford University Press, Oxford.

Siaroff, A. 2003. Comparative Presidencies: the Inadequacy of the Presidential, Semi-presidential and Parliamentary Distinction, „European Journal of Political Research”, nr 3.

Siaroff, A. 2008. Comparing Political Regimes, University of Toronto Press, Toronto.

Siemieński, F. 1996. System rządów w przyszłej konstytucji, „Dziś”, nr 5.

Słomka, T. 2003, Prezydentura w Europie Środkowo-Wschodniej, [w:] Zagadnienia konstytucjonalizmu krajów Europy Środkowo-Wschodniej, T. Mołdawa (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Sobolewski, M. 1969. Zasady demokracji burżuazyjnej i ich zastosowanie, PWN, Warszawa.

Steffani, W. 1983. Zur Unterscheidung parlamentarischer und präsidentieller Regierungssysteme, „Zeitschrift für Parlamentsfragen”, nr 3 (za: M. Bożek, Systemy rządów – płaszczyzna instytucjonalna, „Zeszyty Naukowe Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej im. Wojciecha Korfantego” 2007, nr 32).

Stepan, A., Skach, C. 1994. Modele konstytucyjne a umacnianie demokracji (Parlamentaryzm – system prezydencki), „Państwo i Prawo”, nr 4.

Szymanek, J. 2005. Modele systemów rządów (wstęp do analizy porównawczej), „Studia Prawnicze”, nr 3.

Szymanek, J. 2007. Racjonalizacja parlamentarnego systemu rządów, „Przegląd Sejmowy”, nr 1.

Szymanek, J. 2009. Arbitraż polityczny głowy państwa, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Verney, D. V. 1992. Parliamentary Government and Presidential Government, [w:] Parliamentary versus Presidential Government, A. Lijphart (red.), Oxford University Press, Oxford.

Wallner, M. 2014. Koncepcje teoretyczne systemu rządów: źródła, założenia, krytyka, [w:] Systemy rządów w perspektywie porównawczej, J. Szymanek (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Wojtaszczyk, K. A. 2000. Współczesne systemy polityczne, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa

Wyrzykowski, M. 1999. Osiem tez w sprawie systemu rządów premierowskich, [w:] Administracja publiczna w państwie prawa. Księga jubileuszowa dla Prof. Jana Jendrośki w osiemdziesiątą rocznicę urodzin i pięćdziesięciolecie pracy naukowej, B. Adamiak i in. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Żebrowski, W. 2006. Klasyczny model prezydencjalizmu. Geneza i kształt współczesny, „Szkice Humanistyczne”, nr 1–2.

Żebrowski, W. 2007. Ślady prezydencjalizmu w Europie – system polityczny Republiki Cypryjskiej, „Szkice Humanistyczne”, nr 1–2.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2014.21.2.85
Date of publication: 2015-05-21 17:26:31
Date of submission: 2015-05-21 11:50:34


Statistics


Total abstract view - 1158
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 31554

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2015 Michał Wallner

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.