Accession referenda in the fifth EU enlargement

Maria Marczewska-Rytko

Abstract


The aim of the article is to analyze accession referenda in the fifth EU enlargement. The article consists of four parts: the European enlargements; legal grounds for referenda in the candidate countries for EU membership in 2003; information and pre-referendum campaigns; the character, voter turnout and results of accession referenda. During the process of accession of individual countries to the European Communities/European Union accession referenda were held only in some of the states. The referendum was used in the first enlargement. The accession referendum was not invoked in the second enlargement. The institution of the referendum was not employed in the third enlargement. The fourth enlargement invoked the institution of the referendum. The fifth enlargement took place in 2004. Accession negotiations concerned two groups of states: the Luxembourg and the Helsinki group. In the fifth enlargement, the referenda for accession to the EU were held in nine countries: Malta, Slovenia, Hungary, Lithuania, Slovakia, Poland, the Czech Republic, Estonia and Latvia. The political elites in the candidate countries were in favor of accession. Euroskeptical movements were essentially marginal. In some countries which used the referendum in the process of accession there were requirements concerning a minimum voter turnout necessary for referendum results to be valid and binding. Some of the countries arranged a two-day voting.

Keywords


referendum; accession referenda; Central and Eastern Europe; the European Union enlargement

Full Text:

PDF

References


Act C 1997 on Electoral procedure, http://www.mkogy.hu/parl_en.htm

Assumption for an information campaign before the European referendum “Poland in the European Union”: (document approved by the Council of Ministers on 4 January 2003), “Yearbook of Polish European Studies” 2003, vol. 7.

Buka, S., Daukscht, K. 2005. Referendum akcesyjne do Unii Europejskiej na Łotwie, “Przegląd Europejski”, no. 1.

Cini, M. Referendum Briefing No 2. The Maltese EU Accession Referendum 8 March 2003, http://www. sussex.ac.uk/sei/documents/maltese2.pdf

Dubicka, A. 2004. Uwagi o ustawie z dnia 14 marca 2003 roku o referendum ogólnokrajowym w świetle prac nad jej projektem, “Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji”, vol. 63.

Dziewulski, R., Otachel, B. 2003. Referenda akcesyjne na Litwie, Słowacji, Czechach, Estonii i Łotwie, “Biuletyn Analiz UKIE”, no. 13.

Gacki, G. Na 5 minut przed referendum, http://wiadomosci.polska.pl/specdlapolski/article.htm?id=39916

Grabowska, M. 2003. Polska ustawa o referendum ogólnokrajowym (referenda akcesyjne), “Studia Europejskie”, no. 1.

Gwałtownie zmalała większość zwolenników członkostwa w UE, 2003. “Kronika Sejmowa”, no. 30.

Halbersztat, J. Demokracja bezpośrednia – referenda akcesyjne w krajach Unii Europejskiej, http://www. opoka.org.pl/biblioteka/X/XU/demokracjab_referenda.html

Jasiewicz, K. 2003. Eurosceptycyzm, euroentuzjazm, euroapatia – postawy społeczne przed referendum akcesyjnym, [in:] Przed referendum europejskim – absencja, sprzeciw, poparcie, (ed.) L. Kolarska-Bobińska, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.

Jonczek, J., Kempisty, M. 2003/2004. Socjotechniki wyborcze – przypadek polskiej kampanii referendalnej w kwestii przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, “Problemy Humanistyki”, no. 8/9.

Kampania referendalna, http://old.euro.pap.pl/cgi-bin/europap.pl?grupa=21&ID=227

Konstytucja Malty, http://www.gov.mt/frame.asp?l=2&url=http://www2.justice.gov.mt/lom/home.asp? langid=m&pubid=lg&psb=p

Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku. 1994. Translation and introduction M. Kruk, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Konstytucja Republiki Estonii z dnia 18 czerwca 1992 roku, http://www.president.ee/en/estonia/constitution.php

Konstytucja Republiki Litewskiej przyjęta przez obywateli Republiki Litewskiej w referendum przeprowadzonym 25 października 1992 roku. 1994. Translation H. Wisner, introduction A. B. Zakrzewski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Konstytucja Republiki Łotwy, http://www.saeima.lv/Likumdosana_eng/likumdosana_satversme.html

Konstytucja Republiki Słowackiej. 1993. Translation and introduction K. Skotnicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Konstytucja Republiki Słowenii z 23 grudnia 1991 roku, http://www.up-rs.si/up-rs/uprs-ang.nsf/dokumentiweb/063E5907BE5B679CC1256FB20037658C?OpenDocument

Konstytucja Republiki Węgierskiej z 1949 roku, http://net.jogtar.hu/jr/gen/getdoc.cgi?docid=94900020.tv&dbnum=62

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, http://www.prezydent.pl/x.node?id=4

Kuciński, J. 2004. Referendum w polskim prawie konstytucyjnym – aspekty ustrojowe, “Zeszyty Naukowe/Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie”, special issue.

Kużelewska, E. 2003. Referendum voting behaviour: Polish referendum on membership in the EU, “Polish Political Science”, vol. 32.

Lewanowicz, C. 2003. Następny etap, “Tygodnik Powszechny”, no. 24.

Mniej niż połowa Łotyszy chce do Unii Europejskiej. 2003. “Kronika Sejmowa”, no. 29.

Musiał-Karg, M. 2005. Referenda akcesyjne w krajach postkomunistycznych na przykładzie Węgier, Słowacji, Polski i Czech, “Przegląd Politologiczny”, no. 1.

Nikolski, L. 2005. Tak, głosuję: moja droga do referendum europejskiego, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa.

Owczarek, L. 2004. Referendum w systemie prawnoustrojowym, “Rocznik Politologiczny”, no. 2.

Parlament wyznaczył referendum akcesyjne na 14 września. 2003. “Kronika Sejmowa”, no. 28.

Piasecki, A. K. 2004. Referendum akcesyjne z 2003 r.: próba bilansu, “Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica”, no. 2.

Piłat, M. 2004. Referendum ogólnokrajowe w procesie integracji Polski z Unią Europejską, “Studia Iuridica Lublinensia”, vol. 3.

“Polska w Unii Europejskiej” – założenia kampanii informacyjnej przed Referendum Europejskim, http:// www.kprm.gov.pl/3585_8309.htm

Referenda Act (1973 as amended 2002), http://www.legislationline.org/topics/subtopic/20/topic/6/country15

Referenda akcesyjne na Malcie, w Słowenii i na Węgrzech, http://www.biuletyn.ukie.gov.pl/HLP/banal.nsf/0/9CC10625D6A5F031C1256E9200388DE1?Open

Referendum akcesyjne 12 kwietnia 2003. 2002. “Kronika Sejmowa”, no. 27.

Referendum o wejściu do Unii Europejskiej, ‘Nie’ dla instytucji referendum. 2002. “Kronika Sejmowa”, no. 21.

Referendum w sprawie przystąpienia do UE. 2003. “Kronika Sejmowa”, no. 28.

Senat przyjął ustawę o referendum w sprawie UE. 2002. “Kronika Sejmowa”, no.25.

Serwis prasowy UKIE, http://www.ukie.gov.pl/www/serwispr.nsf/0/AD0811A2FD8C6ECFC125746D00451662?open

Słowacja: kampania referendalna ruszyła, http://www.sld.org.pl/index.php?view=1&art_id=495&pid=47&ret_id=58&rsid=0

Tak dla Polski: referendum akcesyjne. 2004. Biuro Integracji Europejskiej Kancelarii Prezydenta RP, Warszawa.

Traktat o Unii Europejskiej, http://www.polskiejutro.com/pdf/Traktat_Mastricht.doc

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 kwietnia 2003 r. o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (Dz. U. z dnia 17 kwietnia 2003).

Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (Dziennik Ustaw nr 57, poz. 507), Warszawa 2003.

Uziębło, P. 2004. Prawna regulacja instytucji referendum ogólnokrajowego w Polsce: (wybrane zagadnienia), “Studia Europejskie (Gdynia)”, vol. 13.

Węgry chcą modyfikacji konstytucji i referendum w sprawie UE. 2002. “Kronika Sejmowa”, no. 21.

Żukowska, D. 2004. Malta – pierwsze referendum akcesyjne, “Polskie Jutro – Tygodnik Internetowy”, no. 90–91.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2015.22.1.73
Date of publication: 2016-04-18 13:29:45
Date of submission: 2016-04-15 13:23:26


Statistics


Total abstract view - 1071
Downloads (from 2020-06-17) - PDF - 802

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2016

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.