Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole jako szansa na przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego
Streszczenie w języku polskim
Edukacja włączająca, postulowana w polskim systemie edukacyjnym, wymaga zapewnienia uczniom zagrożonym wykluczeniem (w tym uczniom wywodzącym się z odmiennych kręgów kulturowych) odpowiednich warunków do edukacji, włącznie z pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Pomoc ta powinna być udzielana w każdej szkole, a jej celem jest wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów. Przyjmuje ona postać zarówno działań interwencyjnych (kiedy problem już się pojawił), prewencyjnych (przed wystąpieniem problemu lub zapobiegających jego eskalacji), jak i optymalizujących (wspomaganie rozwoju jednostki). W artykule przyjrzano się możliwościom przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego i edukacyjnego poprzez działania szkoły w zakresie udzielania uczniom zagrożonym tym wykluczeniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bartnikowska, U., Wójcik, M. (2004). Zaniedbania w aspekcie triady: szkoła – rodzice – dziecko w kształceniu integracyjnym i masowym dzieci z wadą słuchu. W: Z. Gajdzica, D. Osik-Chudowolska (red.), Wątki zaniedbane, zaniechane, nieobecne w procesie edukacji i wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych (s. 287–295). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bąbka, J. (2014). W poszukiwaniu strategii edukacyjnej przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z niepełnosprawnością. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, (4), 87–104. DOI: https://doi.org/10.14746/ikps.2014.4.04.
Bielecka, E., Kozdrowicz, E. (2012). Uwierzyć w siebie. Wyrównywanie szans dzieci zagrożonych marginalizacją. Chowanna, 1(38), 45–54.
Buchnat, M. (2014). Kompetencje i oczekiwania nauczyciela do pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Komunikat z badań. Studia Edukacyjne, (31), 177–194. DOI: https://doi.org/10.14746/se.2014.31.10.
Cassady, J. (2011). Teachers’ attitudes toward the inclusion of students with autism and emotional behavioral disorder. Electronic Journal for Inclusive Education, 2(7), 8–9.
Cobb, S. (1976). Social support as a moderator of life stress. Psychosomatic Medicine, 38(5), 300–314. DOI: https://doi.org/10.1097/00006842-197609000-00003.
Cohen, S., Wills, T.A. (1985). Stress, social support and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310–357. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.98.2.310.
Deptuła, M. (2007). Dzieci odrzucane przez rówieśników – cz. I. Remedium, (4), 1–3.
Dołęga, Z. (2001). Wsparcie społeczne a poczucie samotności w okresie dorastania. W: R. Kwiecińska, M.J. Szymański (red.), Młodzież a dorośli. Napięcia między socjalizacją a wychowaniem (s. 541–550). Kraków: Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej im. KEN w Krakowie.
Farrell, P. (2001). Special education in the last twenty years: have things really got better? British Journal of Special Education, 28(1), 3–9. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8527.t01-1-00197.
Giddens, A. (2005). Socjologia. Warszawa: PWN.
Grotowska-Leder, J. (2005). Ekskluzja społeczna – aspekty teoretyczne i metodologiczne. W: J. Grotowska-Leder, K. Faliszek (red.), Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza – uwarunkowania – kierunki działań (s. 25–45). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Jarosz, M. (2008). Wstęp. Obszary wykluczenia w Polsce. W: M. Jarosz (red.), Wykluczenie. Wymiar społeczny, materialny i etniczny (s. 7–17). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
Kacperczyk, A. (2006). Wsparcie społeczne w instytucjach opieki paliatywnej i hospicyjnej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kanios, A. (2015). Wokół istoty wykluczenia społecznego – wymiar teoretyczny. W: B. Szluz (red.), Wielowymiarowość wykluczenia społecznego. Diagnoza i profilaktyka (s. 49–58). Spišská Nová Ves: Wydawnictwo Občianske združenie Spektrum-Východ.
Kawczyńska-Butrym, Z. (1996). Niepełnosprawność – specyfika pomocy społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Interart.
Kawula, S. (2001). Czynniki i sieć wsparcia społecznego w życiu człowieka. W: S. Kawula (red.), Pedagogika społeczna: dokonania – aktualność – perspektywy (s. 115–134). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kirenko, J. (2002). Nie jesteś sam. Wsparcie osób z niepełnosprawnością. Lublin: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej.
Kozarzewski, P. (2008). Wykluczenie edukacyjne. W: M. Jarosz (red.), Wykluczenie. Wymiar społeczny, materialny i etniczny (s. 137–176). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
Kwieciński, Z. (2005). Szkoła a wykluczenie. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej (s. 35–45). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Lewandowska-Kidoń, T., Witek, A. (2012). Szkoła miejscem inkluzji czy ekskluzji społecznej. W: M. Chodkowska, S. Byra (red.), Dystans społeczny w teorii i praktyce pedagogicznej (s. 233–251). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Lewandowska-Kidoń, T., Witek, A. (2014). Gotowość nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej do pracy z dzieckiem przewlekle chorym. W: W. Żłobicki (red.), Transgresje w edukacji (T. 1; s. 253–262). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Lewandowska-Kidoń, T., Witek, A. (2016). Rola edukacji w kreowaniu życia wartościowego. W: A. Gretkowski, A. Napotna, S. Kwiatkowska, T. Kruszewski (red.), Człowiek w obliczu zmiany. Konteksty zdrowotne, psychologiczne, edukacyjne i społeczne uczniów z chorobą przewlekłą (s. 177–188). Płock: Wydawca Marow.
Marynowicz-Hetka, E. (2006). Pedagogika społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Miłkowska, G. (2005). Od odrzucenia szkolnego do wykluczenia społecznego młodzieży. W: W. Kubik, B. Urban (red.), Uwarunkowania i wzory marginalizacji społecznej współczesnej młodzieży (s. 495–512). Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”.
Mittler, P. (2000). Working Towards Inclusive Education. London: David Fulton Publishers.
Modrzewski, J. (2010). Wsparcie społeczne jako czynnik wzorujący współczesne scenariusze biograficzne. W: M. Piorunek (red.), Pomoc – wsparcie społeczne – poradnictwo. Od teorii do praktyki (s. 15–49). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Musialska, K. (2011). Odrzucenie rówieśnicze w klasie szkolnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Nabors, L.A., Little, S.G., Akin-Little, A., Iobst, E.A. (2008). Teacher knowledge of and confidence in meeting the needs of children with chronic medical conditions: Pediatric psychology’s contribution to education. Psychology in the Schools, 45(3), 217–226. DOI: https://doi.org/10.1002/pits.20292.
Nowak, A. (2012). Pojęcie, istota, przyczyny, mechanizmy marginalizacji i wykluczenia społecznego. Chowanna, 1(38), 17–32.
Piorunek, M. (2010). O pomocy, wsparciu społecznym i poradnictwie – prolegomena do teoretycznych rozważań i praktycznych odniesień. W: M. Piorunek (red.), Pomoc – wsparcie społeczne – poradnictwo. Od teorii do praktyki (s. 7–14). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pommersbach, J. (1988). Wsparcie społeczne a choroba. Przegląd Psychologiczny, 31(2), 503–523.
Poprawa, R. (1996). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: G. Dolińska-Zygmunt (red.), Elementy psychologii zdrowia (s. 101–136). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Puślecki, W. (2006). Edukacyjne wspieranie rozwoju ucznia. Życie Szkoły, (10), 6–12.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2017, poz. 1591).
Schaffer, H.R. (2005). Psychologia dziecka. Warszawa: PWN.
Sęk, H., Cieślak, R. (2004). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia społecznego, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 11–28). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Skałbania, B. (2010). Szkolne formy wsparcia i pomocy uczniom ze specyficznymi trudnościami w nauce w świetle badań własnych. W: B. Witkowska, K. Bidziński, P. Kurtek (red.), Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w realizacji zadań rozwojowych (s. 273–285). Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego.
Skałbania, B., Lewandowska-Kidoń, T. (2017). Współpraca szkoły i środowiska lokalnego we wspomaganiu rozwoju uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – konteksty teoretyczne i praktyczne. Roczniki Teologiczne. Praca Socjalna, 1(64), 193–212. DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2017.64.1-11.
Szarfenberg, R. (2006). Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Wykłady. http://www.owes.info.pl/biblioteka/wyklad_wykluczenie_spoleczne.pdf (dostęp: 4.05.2015).
Szkoda, E. (2015). Diagnozowanie i wspomaganie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych – regulacje prawne a rzeczywistość szkolna. W: E. Smak, A. Włoch, M. Garbiec (red.), Diagnozowanie i terapia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (s. 137–149). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Sztompka, T. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Szymczak, M. (red.). (1992). Słownik Języka Polskiego (T. 2). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Włoch, A., Włoch, S. (2015). Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Diagnoza – działanie – efekty. W: E. Smak, A. Włoch, M. Grabiec (red.), Diagnozowanie i terapia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (s. 165–175). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2019.32.2.69-81
Data publikacji: 2019-10-31 17:20:13
Data złożenia artykułu: 2018-12-05 22:13:45
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Teresa Lewandowska-Kidoń
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.