Temperament i motywacja osiągnięć menedżerów

Irena Pufal-Struzik, Ryszarda Ewa Bernacka

Streszczenie w języku polskim


W artykule analizie poddano zagadnienie temperamentu i motywacji osiągnięć menedżerów w ujęciu personologicznym. Głównym celem badawczym była diagnoza stanu właściwości psychologicznych w kontekście takich zmiennych, jak: zajmowane stanowisko, lata pracy, płeć menedżera. W badaniach zastosowano Kwestionariusz Temperamentu PTS oraz Inwentarz Motywacji Osiągnięć LMI. Przeanalizowano wyniki 216-osobowej grupy menedżerów o średniej wieku 41 lat. Analiza statystyczna pozwala na sformułowanie następujących wniosków. Istnieje związek między temperamentem a motywacją osiągnięć menedżera. Temperament jest predyktorem motywacji osiągnięć menedżera. Prezes, dyrektor i kierownik nie różnią się od siebie temperamentem, ale kierownik jest mniej niezależny niż prezes. Wraz z długością ogólnego stażu zawodowego również na stanowisku menedżera zmniejsza się wysiłek kompensacyjny, dbanie o prestiż i wytrwałość. Im dłuższy staż pracy ogółem, tym mniejsza satysfakcja z osiągnięć i samokontrola menedżera. Menedżerki charakteryzuje w zakresie temperamentu istotnie statystycznie wyższy poziom ruchliwości procesów nerwowych, a w zakresie motywacji osiągnięć – wyższy zapał do nauki oraz ukierunkowanie na cel. Natomiast menedżerowie posiadają istotnie statystycznie wyższy poziom satysfakcji z osiągnięć oraz samokontroli. Wyniki badań można wykorzystać zarówno w selekcji, jak i do ukierunkowania rozwoju potencjału psychologicznego menedżerów i menedżerek.


Słowa kluczowe


temperament; motywacja osiągnięć; menedżer

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Brandstatter, H. (1997). Becoming an Entrepreneur – A Question of Personality Structure? Journal of Economic Psychology, 18(2–3), 157–177, DOI: https://doi.org/10.1016/S0167-4870(97)00003-2.

Domurat, A. (2006). O motywacji przedsiębiorczości i jej percepcji wśród przedsiębiorców. W: E. Aranowska, M. Goszczyńska (red.), Człowiek wobec wyzwań i dylematów współczesności. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Kozieleckiemu (s. 133–155). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Dymkowski, M., Nosal, C., Piskorz, Z. (1993). Psychologiczne kryteria doboru kadry kierowniczej. W: S. Witkowski (red.), Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu (s. 129–147). Wrocław: UW.

Franken, R.E. (2005). Psychologia motywacji. Gdańsk: GWP.

Jachnis, A. (1994). Temperament a predyspozycje do zawodu menedżera. W: S. Witkowski (red.), Psychologia sukcesu (s. 65–72). Warszawa: PWN.

Klinkosz, W., Sękowski, A. (2006). H. Schulera i M. Prochaski polska wersja Inwentarza Motywacji Osiągnięć – Leistungsmotivationsinventar (LMI). Czasopismo Psychologiczne, 7(2), 253–264.

Klinkosz, W., Sękowski, A.E. (2013). Inwentarz Motywacji Osiągnięć. Polska adaptacja LMI – Leistungs motivations inventar H. Schulera, G.C. Thorntona, A. Frintrupa i M. Prochaski. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Knight, F.H. (2012). Risk, Uncertainty and Profit. New York: Courier Corporation.

Kozielecki, J. (1997). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Łukaszewski, W., Doliński, D. (2000) Mechanizmy leżące u podstaw motywacji. W: J. Strelau (red.), Psychologia – podręcznik akademicki (T. 2: s. 441–468). Gdańsk: GWP.

Markman, G.D., Baron, R.A. (2003). Person-entrepreneur ship fit: Why some people are more successful as entrepreneurs than others. Human Resource Management Review, 13(2), 281–301, DOI: https://doi.org/10.1016/S1053-4822(03)00018-4.

McClelland, D.C. (1961). The Achievement Society. Princeton: Van Nostrand.

McClelland, D.C. (1962). Business drive and national achievement. Harvard Business Review, 40, 99–112.

Morawiecka, E. (2013). Podmiotowe komponenty przedsiębiorczości w ujęciu teoretycznym i empirycznym – próba psychologicznej syntezy. W: J. Wasilczuk (red.), Przedsiębiorczość w ośmiu odsłonach (s. 59–72). Gdańsk: Politechnika Gdańska.

Piskorz, Z., Piskorz, J. (2010). Przedsiębiorcy i kierownicy – podobni czy różni? Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (115), 596–605.

Schuler, H., Thornton, G.C., Frintrup, A., Mueller-Hanson, R. (2004). Achievement Motivation Inventory. Manual. Oxford: Hogrefe & Huber Publisher.

Shane, S., Locke, E.A., Collins, C.J. (2003). Entrepreneurial Motivation. Human Resource Management Review, 13(2), 257–279, DOI: https://doi.org/10.1016/S1053-4822(03)00017-2.

Shaver, K., Scott, L. (1991). Person, Process, Choice: The Psychology of New Venture Creation. Entrepreneurship Theory and Practice, 16(2), DOI: https://doi.org/10.1177/104225879201600204.

Stewart, W.H., Carland, J.C., Carland, J.W. (1998). Is risk taking an attribute of entrepreneurship? A comparative analysis of instrumentation. Proceedings of the Association for Small Business and Entrepreneurship, 51–56.

Strelau, J. (1998). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.

Strelau, J. (2001). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.

Strelau, J., Zawadzki, B. (1998). Kwestionariusz temperamentu PTS. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Strzałecki, A. (2003). Psychologia twórczości. Między tradycją a ponowoczesnością. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Strzałecki, A. (2005). Psychologiczne wymiary efektywności funkcjonowania polskich menedżerów w warunkach transformacji ustrojowej. W: A. Tokarz (red.), W poszukiwaniu zastosowań psychologii twórczości (s. 31–50). Kraków: Wydawnictwo UJ.

Strzałecki, A., Kusal, A. (2002). Osobowościowe i temperamentalne mechanizmy sprawnego zarządzania. Studia Psychologica, 3, 5–20.

Strzałecki, A., Tomaszewicz, B. (2004). Wyznaczniki efektywności funkcjonowania polskich menedżerów w warunkach zmian systemowych. Studia Psychologica UKSW, 5, 125–139.

Strzałecki, A., Czołak, D. (2005). Osobowościowe i temperamentalne czynniki warunkujące osiąganie sukcesu w przedsiębiorczości. Przegląd Psychologiczny, 48(2), 133–151.

Terelak, J. (1999). Psychologia menedżera. Warszawa: Difin.

Tyszka, T. (1997). Psychologia zachowań ekonomicznych. Warszawa: PWN.

Tyszka, T., Zaleśkiewicz, T. (2001). Racjonalność decyzji. Pewność i ryzyko. Warszawa: PWE.

Wärneryd, K.-E. (1988). The Psychology of Innovative Entrepreneurship. W: W.F. van Raaji, G.M. van Veldhoven, K.-E. Wärneryd (eds.), Handbook of Economic Psychology (s. 404–447). Dordrecht: Academic Publishers.

Wärneryd, K.-E. (2004). Psychologia i ekonomia. W: T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna (s. 7–38). Gdańsk: GWP.

Widerszal-Bazyl, M. (1979). Ukierunkowanie motywacji osiągnięć a poziom wykonania pracy. Wrocław: Ossolineum.

Witkowski, S.A. (2010). Rynek pracy a modyfikacja oczekiwanych kompetencji menedżera – dynamika zmian w organizacji. W: B. Kożusznik, M. Chrupała-Pniak (red.), Zastosowania psychologii w zarządzaniu (s. 177–190). Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Zawadzki, B., Strelau, J. (1997). Formalna charakterystyka zachowania – Kwestionariusz temperamentu (FCZ-KT). Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2019.32.4.197-215
Data publikacji: 2019-12-31 17:08:29
Data złożenia artykułu: 2019-05-18 01:57:43


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2266
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 968

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Irena Pufal-Struzik, Ryszarda Ewa Bernacka

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.