Rozwój kompetencji osobowościowych jako istotny element rozwoju zawodowego nauczyciela

Magdalena Szumiec

Streszczenie w języku polskim


Ponieważ nasze oczekiwania wobec nauczycieli są o wiele wyższe niż przed laty, ich rola wyraźnie się zmieniła. Zmiany te są wynikiem otaczającej rzeczywistości, która wymusza konieczność ciągłego doskonalenia własnych kompetencji. Nieustanny rozwój zawodowy w tym zawodzie jest szczególnie ważny dla poprawy skuteczności kształcenia, ponieważ od wysokich kompetencji nauczycieli zależą osiągnięcia uczniów. Nie ma jednak rozwoju zawodowego bez rozwoju osobistego. Okazuje się, że jest on niezwykle ważnym obszarem rozwoju profesjonalnego. W artykule zamieszczono przegląd wybranych koncepcji odnoszących się do rozwoju osobowego. Omówiono czynniki determinujące rozwój zawodowy nauczyciela i podkreślono znaczenie dojrzałej osobowości dla pomyślnego przebiegu tego procesu. W wyniku przeprowadzonych analiz teoretycznych zaprezentowano kilka konkluzji. Najważniejszą z nich jest stwierdzenie, że o nauczycielskim profesjonalizmie świadczą nie tylko argumenty poznawcze, lecz także osobowościowe, obejmujące świat wartości i uczuć. To one właśnie warunkują świadome, refleksyjne i odpowiedzialne odgrywanie przez nauczycieli roli zawodowej. Aby osiągnąć ten pożądany stan, konieczne jest wspieranie nauczycieli na drodze ich profesjonalnego rozwoju. Punktem wyjścia jest rozpoznanie fazy rozwoju, w jakiej znajduje się nauczyciel oraz stosowanie odpowiednich metod stymulacji. Jest to kluczowy element warunkujący przechodzenie przez kolejne etapy, prowadzący do usprawnienia procesu stawania się nauczycielem.


Słowa kluczowe


nauczyciel; rozwój zawodowy; kompetencje

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Borkowski, J. (2010). Sukces edukacyjny. W: M. Dyrda, A.W. Świderski (red.), Rozwój osobowy a system wartości ucznia (s. 139–145). Siedlce: Mazowieckie Samorządowe Centrum Kształcenia Nauczycieli.

Burke, C.M., Elliot, R.G., Lucas, K.B., Steward, D.E. (1997). Lessons for Sustainable Professional Development: A Model from a Teacher Education Project in Papua New Guinea. Canberra: Australian Agency for International Development.

Chlewiński, Z. (1991). Dojrzałość, osobowość, sumienie, religijność. Poznań: W drodze.

Czarnecki, K. (1985). Rozwój zawodowy człowieka. Warszawa: IWZZ.

Czudnowskij, W.E. (1985). Psychologiczne badania nad stałością osobowości. W: J. Reykowski, O.W. Owczynnikowa, K. Obuchowski (red.), Studia z psychologii emocji, motywacji i osobowości (s. 133–152).Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Day, Ch. (2008). Od teorii do praktyki. Rozwój zawodowy nauczyciela. Gdańsk: GWP.

Gałdowa, A. (1990). Rozwój i kryteria dojrzałości osobowej. Przegląd Psychologiczny, 33(1), 13–27.

Gasiul, H. (2006). Psychologia osobowości. Nurty, teorie, koncepcje. Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin.

Gaś, Z. (2001). Doskonalący się nauczyciel. Psychologiczne aspekty rozwoju profesjonalnego nauczycieli. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Łobocki, M. (2005). Teoria wychowania w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Matczak, A. (2003). Zarys psychologii rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Mróz, A. (2008). Rozwój osobowy człowieka. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Nowosad, I. (2003). Perspektywy rozwoju szkoły. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Palka, S. (2005). Wzrastanie w zawodzie nauczyciela akademickiego. W: H. Moroz (red.), Rozwój zawodowy nauczyciela (s. 219–225). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Przygońska, E. (2010). Etapy rozwoju zawodowego nauczyciela. W: E. Przygońska (red.), Nauczyciel. Rozwój zawodowy i kompetencje (s. 121–154). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Szempruch, J. (2006). Kompetencje i zadania nauczyciela w procesie przekształcania szkoły. W: B. Muchacka (red.), Szkoła w nauce i praktyce edukacyjnej (s. 223–238). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Szempruch, J. (2011). Szkoła i nauczyciel wobec przemian społeczno-kulturowych. W: J. Szempruch, M.J. Szymański (red.), W trosce o nauki pedagogiczne i rozwój polskiej edukacji (s. 169–182). Lublin–Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji.

Szempruch, J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Śnieżyński, M. (1992). Efektywność kształcenia. Kraków: Wydział Katechezy Kurii Metropolitalnej w Krakowie.

Witek, S. (1990). Rozwój zawodowy początkujących nauczycieli. Warszawa: Centrum Doskonalenia Nauczycieli.

Zellma, A. (2013). Profesjonalny rozwój nauczyciela religii. Olsztyn: Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Zjaziun, I.A. (red.). (2005). Mistrzostwo pedagogiczne. Warszawa–Radom: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji.

NETOGRAFIA

Bielecki, J. (2010). Integralny rozwój osobowy i jego uwarunkowania. Pobrane z: www.fidesetratio.org.pl/files/plikipdf/bielecki5.pdf (dostęp: 15.02.2013).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.1.9-23
Data publikacji: 2021-04-27 15:37:51
Data złożenia artykułu: 2018-12-31 17:11:34


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2827
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 8192

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Magdalena Szumiec

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.