Dawno, dawno temu… O roli baśni w wychowaniu i edukacji

Anna Tychmanowicz

Streszczenie w języku polskim


Baśnie ludowe stanowią istotny element kultury większości społeczeństw. Odwołują się do uniwersalnych ludzkich doświadczeń, w sposób metaforyczny ukazują przebieg i sens życia. Ze względu na prostotę fabuły, jednoznaczność zachowań bohaterów oraz wyraziście ukazane dobro i zło są one chętnie stosowane w oddziaływaniach wychowawczych i edukacyjnych, szczególnie w pracy dydaktycznej z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W niniejszym artykule ukazano znaczenie baśni w wychowaniu i edukacji. Zaprezentowano także pewne zastrzeżenia formułowane wobec baśni, dotyczące m.in. archaiczności czy brutalności baśniowego przekazu.


Słowa kluczowe


baśń ludowa; bajka; wychowanie; edukacja; rozwój

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baluch A. (1993), Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław: Wydawnictwo W. Bagińscy i Synowie.

Baluch A. (2005), Książka jest światem. O literaturze dla dzieci małych oraz dla dzieci starszych i nastolatków, Kraków: Universitas.

Bednarska G. (2017), Praca z bajką w procesie wychowania dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym: zagadnienia terminologiczne i metodyczne, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica”, nr 10.

Bettelheim B. (1976/2010), Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa: WAB.

Borecka I. (2004), Z motylem w tle. O baśni w biblioterapii i terapii pedagogicznej, Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu.

Brett D. (2016), Bajki, które leczą, Sopot: GWP.

Czerepaniak-Walczak M. (2003), Pułapki izonomii rozwojowej w baśniowym świecie. O potrzebie krytycznej refleksji nad bajkami jako środkiem wychowania, [w:] U. Chęcińska (red.), Barwy świata baśni, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Gała A. (1999), Wychowywać przez baśń, [w:] B. Lachowska, M. Grygielski (red.), W świecie dziecka, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Kaschak E. (2001), Nowa psychologia kobiety. Podejście feministyczne, Gdańsk: GWP.

Kielar-Turska M. (1992), Wartości baśni odkrywane przez dzieci i dorosłych, [w:] M. Kielar-Turska, M. Przetacznik-Gierowska (red.), Dziecko jako odbiorca literatury, Warszawa–Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Molicka M. (2002), Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Poznań: Media Rodzina.

Molicka M. (2003), Bajki terapeutyczne, Poznań: Media Rodzina.

Muchacka B. (2014), Zabawa w poznawczym rozwoju dziecka, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, nr 2.

Pertler C., Pertler R. (2012), Baśnie w przedszkolu. Bajkoterapia w pracy z dziećmi, Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Pilawska R. (2017), Magiczne odbicia rzeczywistości, czyli o znaczeniu baśni w edukacji dziecka, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, nr 5.

Ratyńska H. (1982), Rola książki i czasopisma w wychowaniu przedszkolnym, [w:] S. Frycie, I. Kaniowska-Lewańska (red). Kultura literacka w przedszkolu, Warszawa: WSiP.

Rutka W. (2012), Wartości baśni w pracy z dziećmi przedszkolnymi, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, nr 24(2).

Skorupska-Raczyńska E. (2003), Barwy w językowej kreacji świata baśni (na wybranych przykładach), [w:] U. Chęcińska (red.), Barwy świata baśni, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Szuman S. (1928/2008), Wpływ bajki na psychikę dziecka, „Szkoła Powszechna”, nr 1–2 (przedruk: S. Szuman, Wybór pism estetycznych, Kraków: Universitas).

Śmiałowicz K. (2013), Baśnie i odtwarzanie asymetrycznych relacji płciowych, „Studia Edukacyjne”, nr 27.

Tychmanowicz A. (2009), Baśnie w wychowaniu i terapii dziecka, [w:] K. Kusiak, I. Nowakowska-Buryła, R. Stawinoga (red.), Edukacyjne konteksty rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Tyszkowa M. (1978), Baśń i jej recepcja przez dzieci, [w:] H. Skrobiszewska (red.), Baśń i dziecko, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Zawadzka E., Rawa-Kochanowska A. (2015), Magiczny świat baśni i bajek. Metafory i symbole w procesie wspomagania dziecka w rozwoju, Warszawa: Difin.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.3.101-111
Data publikacji: 2019-02-26 17:52:11
Data złożenia artykułu: 2018-12-04 14:07:47


Statystyki


Widoczność abstraktów - 6169
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 4422

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Anna Tychmanowicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.