Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Poziom lęku, akceptacja choroby i radzenie sobie ze stresem przez pacjentki onkologiczne
i nieonkologiczne
Streszczenie w języku polskim
Celem przeprowadzonego badania było zweryfikowanie związku między poziomem lęku (jako stanu i jako cechy) a akceptacją choroby i radzeniem sobie ze stresem przez pacjentki onkologiczne i nieonkologiczne. W badaniu wzięło udział 100 kobiet (po 50 w obu grupach) w wieku od 20 do 60 lat. Zastosowano następujące narzędzia badawcze: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS), Skalę Akceptacji Choroby (AIS), Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (STAI). Ustalono, iż pacjentki onkologiczne mają wyższy poziom lęku niż pacjentki nieonkologiczne. Pacjentki onkologiczne słabiej niż pacjentki nieonkologiczne akceptują swoją chorobę. Ponadto wśród pacjentek onkologicznych stwierdzono współwystępowanie wysokiego poziomu lęku z emocjonalną strategią radzenia sobie ze stresem i z niskim poziomem akceptacji własnej choroby.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Araszkiewicz A., Bartkowiak W., Starzec W. (2004), Zaburzenia lękowe w chorobie nowotworowej, „Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej”, nr 4.
Basińska B. (2001), Radzenie sobie z konfrontacją stresową a kontinuum zdrowie – choroba nowotworowa, „Psychoonkologia”, nr 8(1).
Baum S.K., Stewart R.B. Jr. (1990), Sources of meaning through the life-span, “Psychological Reports”, No. 67.
Bąk-Sosnowska M., Olszewska K., Skrzypulec-Plinta V. (2013), Adaptacja psychologiczna dojrzałych kobiet w pierwszych dobach po zabiegu mastektomii, „Przegląd Menopauzalny”, nr 2.
Dennison L., Moss-Morris R., Chalder T. (2009), A review of psychological correlates of adjustment in patients with multiple sclerosis, “Clinical Psychology Review”, No. 29.
Dębski A. (2015), Kancerofobia groźniejsza niż rak, www.medonet.pl/psyche/psychologia,kancerofobia-grozniejsza-niż-rak,artykul,1715533,3.html (dostęp: 18.11.2017).
Dońka K., Kanadys K., Lewicka M. (2005), Zapotrzebowanie na wsparcie ze strony personelu medycznego przez kobiety leczone z powodu nowotworu piersi, „Annales UMCS. Sectio D”, nr 60(16).
Heszen I. (2013), Psychologia stresu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hrynkiewicz J., Gałązka A., Kostrzewa Z., Kurkiewicz J., Kuropka I., Hut P., Potrykowska A., Sadowski P., Sobczak I., Szałtys D., Szukalski P. (2016), Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2015–2016, Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Jakubas J., Rycombel A., Lomper K. (2014), Wpływ akceptacji choroby na jakość życia kobiet z rakiem, „Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia”, nr 3(3).
Janiszewska J., Lichodziejewska-Niemierko M., Gołębiewska J., Majkowicz M., Rutkowski B. (2013), Determinants of anxiety in patients with advanced somatic disease: Differences and similarities between patients undergoing renal replacement therapies and patients suffering from cancer, “International Urology and Nephrology”, No. 45, DOI: https://doi.org/10.1007/s11255-012-0326-6.
Janowski K., Steuden S., Kuryłowicz J., Nieśpiałowska-Steuden M. (2009), The Disease-related appraisals scale: A tool to measure subjective perception of the disease situation, [w:] K. Janowski, S. Steuden (eds.), Biopsychosocial Aspects of Health and Disease, Lublin: CPPP Scientific Press.
Jarema M., Rabe-Jabłońska J. (2011), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Jassem J. (2014), Zwalczanie nowotworów w Polsce: potrzeba nowej strategii, [w:] A. Potrykowska, Z. Strzelecki, J. Szymborski, J. Witkowski (red.), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski, Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Jopson N.M., Moss-Morris R. (2003), The role of illness severity and illness representations in adjusting to multiple sclerosis, “Journal of Psychosomatic Research”, No. 54.
Juczyński Z. (2000), Radzenie sobie ze stresem spowodowanym chorobą nowotworową, [w:] K. de Walden-Gałuszko (red.), Psychoonkologia, Kraków: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
Juczyński Z. (2009), Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.
Kamińska M., Pawlak-Warszawska A., Baczewska B., Bronikowska A., Ferańska M. (2014), Wydolność pacjentów z chorobą nowotworową a akceptacja choroby, „Studia Medyczne”, nr 30(1).
Kim H.S., Yeom H.A., Seo Y.S., Kim N.C., Yoo Y.S. (2002), Stress and coping strategies of patients with cancer. A Korean study, “Cancer Nursing”, No. 25, DOI: https://doi.org/10.1097/00002820-200212000-00004.
Kopczyńska-Tyszko A. (1999), Reakcje emocjonalne chorujących na nowotwór, [w:] D. Kubacka-Jasiecka, W. Łosiak (red.), Zmagając się z chorobą nowotworową, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kozaka J. (2010), Radzenie sobie ze stresem choroby – współczesne koncepcje teoretyczne, „Psychoonkologia”, nr 2.
Kozieł P., Lomper K., Uchmanowicz B., Polański J. (2016), Związek akceptacji choroby oraz lęku i depresji z oceną jakości życia pacjentek z chorobą nowotworową gruczołu piersiowego, „Medycyna Paliatywna w Praktyce”, nr 10(1).
Król J., Szcześniak M., Koziarska D., Rzepa T. (2015), Akceptacja choroby i postrzeganie czasu u osób leczonych immunomodulacyjnie z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (RR-SM), „Psychiatria Polska”, nr 49(5).
Kupcewicz E., Wołosewicz I., Szypulska A., Fischer B. (2013), Wpływ stresu na poziom satysfakcji z życia u chorych na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, nr 14(10).
Kurowska K., Jenczewska A. (2013), Wpływ poziomu poczucia koherencji na wybór stylu radzenia sobie ze stresem u kobiet z rozpoznaniem nowotworu narządów rodnych, „Current Gynecologic Oncology”, nr 11(4).
Kübler-Ross E. (2001), Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań: Media Rodzina.
Lazarus R., Folkman S. (1984), Stress, Appraisal and Coping, New York: Springer.
Lifton R., Olson E. (1987), Ludzki wymiar kataklizmu, „Nowiny Psychologiczne”, nr 5.
Lipowski Z.J. (1975), Psychosomatic medicine today, „Psychiatria Polska”, nr 4.
Łuczyk M., Pietraszek A., Łuczyk R., Stanisławek A., Szadowska-Szlachetka Z., Charzyńska-Gula M. (2015), Akceptacja choroby w grupie kobiet leczonych chirurgicznie z powodu nowotworu piersi, „Journal of Education, Health and Sport”, nr 5(9).
Majkowicz M., Afeltowicz Z., Dębska-Slizień A., Lichodziejewska-Niemierko M., Rutkowski B. (1999), Jakość życia chorych hemodializowanych, dializowanych otrzewnowo oraz pacjentów onkologicznych, „Psychoonkologia”, nr 4.
Meder J. (2014), Rak głównym zabójcą ludzi w XXI wieku, [w:] A. Potrykowska, Z. Strzelecki, J. Szymborski, J. Witkowski (red.), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski, Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Nowicki A., Krzemkowska E., Rhone P. (2015), Acceptance of illness after surgery in patients with breast cancer in the early postoperative period, „Polski Przegląd Chirurgiczny”, nr 87(11).
Ogińska-Bulik N. (2011), Rola prężności psychicznej w przystosowaniu się kobiet do choroby nowotworowej, „Psychoonkologia”, nr 1.
Osińska K. (1990), Refleksje nad etyką lekarską, Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
Pawlik M., Karczmarek-Borowska B. (2013), Akceptacja choroby nowotworowej u kobiet po mastektomii, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków”, nr 2.
Pawłowska B., Międlar K., Biały-Międlar K., Dziurzyńska E. (2012), Niepokój a postawy wobec choroby u pacjentek z guzami jajnika i mięśniakami macicy, „Current Problems of Psychiatry”, nr 13(3).
Popielski K. (2005), Psychologiczne aspekty doświadczania chorób reumatycznych, „Reumatologia”, nr 43(3).
Porębiak M.I. (2012), Zaburzenia i problemy psychiczne pacjentów onkologicznych, http://psychiatria.mp.pl/choroby/70085,zaburzenia-i-problemy-psychiczne-pacjentow-onkologicznych (dostęp: 28.05.2017).
Religioni U., Czerw A., Deptała A. (2015), Acceptance of cancer in patients diagnosed with lung, breast, coloretal and prostate carcinoma, “Iran Journal Public Health”, No. 44(8).
Sesiuk A., Rzepiela L. (2016), Wybrane zaburzenia psychiczne w przebiegu chorób nowotworowych, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna”, nr 16(1).
Stanišić M.G., Rzepa T. (2012), Attitude towards one’s illness vs. attitude towards a surgical operation, displayed by patients diagnosed with asymptomatic abdominal aortic aneurysm and asymptomatic internal carotid artery stenosis, “International Angiology”, No. 31(4).
Steuden S. (2002), Z psychologicznej problematyki zdrowia i choroby, [w:] P. Oleś, S. Steuden, J. Toczołowski (red.), Jak świata mniej widzę. Zaburzenia widzenia a jakość życia, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Stanton A.L., Danoff-Burg S., Cameron C.L., Bishop M., Collins C.A., Kirk S.B., Sworowski L.A., Twillman R. (2000), Emotionally expressive coping predicts psychological and physical adjustment to breast cancer, “Journal of Consulting Clinical Psychology”, No. 68.
Stępień R., Wrońska I. (2008), Lęk i depresja jako emocjonalne uwarunkowania możliwości funkcjonalnych kobiet po radykalnym leczeniu raka piersi, „Studia Medyczne”, nr 10.
Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P. (2005), Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik do polskiej normalizacji, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Suominen S., Helenius H., Blomberg H., Uutela A., Koskenvuo M. (2001), Sense of coherence as a predictor of subjective state of health, results of 4 years of follow-up of adults, “Journal Psychosomatic Research”, No. 50.
Szwat B., Słupski W., Krzyżanowski D. (2011), Sposoby radzenia sobie z chorobą nowotworową a poczucie depresji i nasilenie bólu u chorych objętych opieką paliatywną, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, nr 1(1).
Telford K., Kralik D., Koch T. (2006), Acceptance and denial: Implications for people adapting to chronic illness. Literature review, “Journal of Advanced Nursing”, No. 55(4).
Walden-Gałuszko K. de (2000), Psychoonkologia, Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej.
Wrześniewski K., Sosnowski T., Jaworowska A., Fecenec D. (2011), STAI – Inwentarz Stanu i Cechy Lęku. Polska adaptacja STAI, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Ziarko M. (2014), Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych.
Zielazny P., Zarzeczna-Baran M., Wojtecka A. (2013), System rodzinny a nowotwór – wybrane zagadnienia, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, nr 19(4).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.1.7-21
Data publikacji: 2018-07-05 08:06:05
Data złożenia artykułu: 2018-01-08 11:42:18
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Malwina Dryhinicz, Teresa Nella Rzepa
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.