Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Osobowościowe predyktory twórczości literackiej w okresie wczesnej dorosłości
Streszczenie w języku polskim
Celem niniejszej pracy jest odnalezienie osobowościowych predyktorów podejmowania twórczości literackiej w okresie wczesnej dorosłości. Do analizy włączono wyniki łącznie 357 osób. Około połowa z nich podejmuje aktywność literacką, czyli pisze wiersze, opowiadania, powieści. Do pomiaru cech osobowości potencjalnie związanych z osobowością twórczą wykorzystano dwa kwestionariusze osobowości (ACL, KANH-III). Aby odnaleźć osobowościowe predyktory podejmowania twórczości literackiej przeprowadzono regresję logistyczną. Zmienna zależna miała charakter binarny: aktywność literacka vs brak aktywności literackiej; zmiennymi niezależnymi były: Siła, Asertywność, Towarzyskość, Indywidualizm (ACL) oraz konformizm-nonkonformizm (KANH). Wyniki pokazały, że istotnymi predyktorami podejmowania twórczości literackiej przez kobiety jest wysoki poziom Nonkonformizmu oraz Indywidualizmu a także niski poziom Siły i Asertywności. Istotnymi predyktorami podejmowania twórczości literackiej przez mężczyzn jest wysoki poziom Konformizmu oraz wysoki poziom Asertywności.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Abraham A. (2016), Gender and creativity: an overview of psychological and neuroscientific literature, “Brain Imaging and Behavior”,10 (2), 609–618.
Abraham A., Thybusch K., Pieritz K., Hermann C. (2014), Gender differences in creative thinking: behavioral and fMRI findings, “Brain Imaging and Behavior”, 8 (1), 39–51.
Ashton M.C., Lee K. (2001), A theoretical basis for the major dimensions of personality, “European Journal of Personality”, 15 (5), 327–353.
Ashton M.C., Lee, K. (2005), Honesty-Humility, the Big Five, and the Five-Factor Model, “Journal of Personality”, 73 (5), 1321–1354.
Ashton M.C., Lee K. (2007), Empirical, theoretical, and practical advantages of the HEXACO model of personality structure, “Personality and Social Psychology Review”, 11 (2), 150–166.
Baer J., Kaufman J.C. (2008), Gender differences in creativity, “The Journal of Creative Behavior”, 42 (2), 75–105.
Baer J., Kaufman J., Sternberg R. (2010), Is creativity domain specific, [in:] J. Kaufman, R. Sternberg (eds.), The Cambridge Handbook of Creativity, New York: Cambridge University Press, 75–105.
Batey M., Chamorro-Premuzic T., Furnham A. (2009), Intelligence and personality as predictors of divergent thinking: The role of general, fluid and crystallised intelligence, “Thinking Skills and Creativity”, 4 (1), 60–69.
Batey M., Furnham A., Safiullina X. (2010), Intelligence, general knowledge and personality as predictors of creativity, “Learning and Individual Differences”, 20 (5), 532–535.
Bender S.W. Nibbelink B., Towner-Thyrum E., Vredenburg D. (2013), Defining characteristics of creative women, “Creativity Research Journal”, 25 (1), 38–47.
Bernacka R.E. (2009), KANH III Questionnaire of Creative Behaviour – presentation of the revised version, [in:] S. Popek, R.E. Bernacka., C. Domański, B. Gawda, D. Turska, A. Zawadzka (eds.), Psychologia twórczości. Nowehoryzonty. Psychology of creativity. New approaches, Lublin: UMCS, 169–175.
Brannon L. (2002), Psychologia rodzaju. Kobiety i mężczyźni: podobni czy różni, Gdańsk: GWP.
Chamorro-Premuzic T., Reichenbacher L. (2008), Effects of personality and threat of evaluation on divergent and convergent thinking, “Journal of Research in Personality”, 42 (4), 1095–1101.
Cheung P.C., Lau S. (2010), Gender differences in the creativity of Hong Kong school children: Comparison by using the new electronic Wallach–Kogan creativity tests, “Creativity Research Journal”, 22 (2), 194–199.
Danieluk B. (2010), Zastosowanie regresji logistycznej w badaniach eksperymentalnych, “Psychologia Społeczna”, 2–3 (14), 199–217.
DeYoung C.G., Peterson J.B., Higgins D.M. (2002), Higher-order factors of the Big Five predict conformity: Are there neuroses of health?, “Personality and Individual Differences”, 33 (4), 533–552.
Digman J.M. (1997), Higher-order factors of the Big Five, “Journal of Personality and Social Psychology”, 73 (6), 1246–1256.
Eysenck H.J. (1994), Creativity and personality: Word association, origence, and psychoticism, “Creativity Research Journal”, 7 (2), 209–216.
Furnham A., Bachtiar V. (2008), Personality and intelligence as predictors of creativity, “Personality and Individual Differences”, 45 (7), 613–617.
Furnham A., Crump J., Batey M., Chamorro-Premuzic T. (2009), Personality and ability predictors of the “consequences” test of divergent thinking in a large non-student sample, “Personality and Individual Differences”, 46 (4), 536–540.
Greengross G., Miller G.F. (2009), The Big Five personality traits of professional comedians compared to amateur comedians, comedy writers, and college students, “Personality and Individual Differences”, 47 (2), 79–83.
Han K.S., Marvin C. (2002), Multiple Creativities? Investigating Domain-Specificity of Creativity in Young Children, “Gifted Child Quarterly”, 46 (2), 98–109.
He W., Wong W. (2011), Gender differences in creative thinking revisited: Findings from analysis of variability, “Personality and Individual Differences”, 51 (7), 807–811.
Jamison K.R. (1996), Touched with Fire: Manic-Depressive Illness and the Artistic Temperament, New York: Simon and Schuster.
Kaufman J.C. (2000), Genius, lunatics and poets: Mental illness in prize-winning authors, “Imagination, Cognition and Personality”, 20 (4), 305–314.
Kaufman J.C. (2001), The Sylvia Plath effect: Mental illness in eminent creative writers, “The Journal of Creative Behavior”, 35 (1), 37–50.
Kaufman J.C. (2002), Narrative and Paradigmatic Thinking Styles in Creative Writing and Journalism Students, “Journal of Creative Behavior”, 36 (3), 201–220.
Kaufman J.C. (2003), The cost of the muse; poets die young, “Death Studies”, 27 (9), 813–821.
Kaufman J.C. (2012), Counting the muses: Development of the Kaufman Domains of Creativity Scale (K-DOCS), “Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts”, 6 (4), 298–308.
Kaufman J.C., Baer J. (2002), I bask in dreams of suicide: Mental illness, poetry, and women, “Review of General Psychology”, 6 (3), 271–286.
Kaufman J.C., Sexton J.D. (2006), Why doesn’t the writing cure help poets?, “Review of General Psychology”, 10 (3), 268–292.
Kaufman S.B., Quilty L.C., Grazioplene R.G., Hirsh J.B., Gray J.R., Peterson J.B., DeYoung C G. (2015), Openness to experience and intellect differentially predict creative achievement in the arts and sciences, “Journal of Personality”, 82, 248–258.
Kohanyi A. (2005), Four factors that may predict the emergence of creative writing: A proposed model, “Creativity Research Journal”, 17 (2–3), 195–205.
Lee K., Ashton M.C. (2004), Psychometric properties of the HEXACO personality inventory, “Multivariate Behavioral Research”, 39 (2), 329–358.
Ludwig A.M. (1994), Mental illness and creative activity in female writers, “American Journal of Psychiatry”, 151 (11), 1650–1656.
Ludwig A.M. (1995), The price of greatness: Resolving the creativity and madness controversy, New York: Guilford Press.
Martowska K. (2012), Lista przymiotnikowa ACL: Harrison G. Gough, Alfred B. Heilbrun, Jr. Polska normalizacja, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
McCrae R.R., Costa P.T. (2008), Empirical and theoretical status of the five-factor model of personality traits, [in:] G.J. Boyle, G. Matthews, D.H. Saklofske (eds.), The SAGE Handbook of Personality Theory and Assessment, 1, Thousand Oaks, CA: SAGE Publications Ltd, 273–294.
Nęcka E. (2012), Psychologia twórczości, Gdańsk: GWP.
Nettle D. (2006), Schizotypy and mental health amongst poets, visual artists, and mathematicians, “Journal of Research in Personality”, 40 (6), 876–890.
Nusbaum E.C., Silvia P.J. (2011), Are openness and intellect distinct aspects of openness to experience? A test of the O/I model, “Personality and Individual Differences”, 51 (5), 571–574.
Pagnani A.R. (2011), Gender differences, [in:] M.A. Runco, S.R. Pritzker (eds.), Encyclopedia of Creativity, San Diego: Academic, 551–557.
Park G., Lubinski D., Benbow C.P. (2007), Contrasting intellectual patterns predict creativity in the arts and sciences tracking intellectually precocious youth over 25 years, “Psychological Science”, 18 (11), 948–952.
Piirto J. (1998), Themes in the lives of successful contemporary U.S. women creative writers, “Roeper Review: A Journal on Gifted Education”, 21 (1), 60–70.
Piirto J. (2002), My teeming brain: Understanding creative writers, Cresskill: Hampton Press.
Piirto J. (2004), Understanding Creativity, Scottsdale, Arizona: Great Potential Press.
Piirto J. (2010), 21 years with the Dabrowski theory: An autoethnography, “Advanced Development Journal”, 12, 68–90.
Plucker J.A. (1999), Reanalyses of student responses to creativity checklists: Evidence of content generality, “The Journal of Creative Behavior”, 33 (2), 126–137.
Popek S. (2001), Człowiek jako jednostkatwórcza, Lublin: UMCS.
Popek S. (2010), Psychologia twórczości plastycznej, Kraków: Impuls.
Preti A., Miotto P. (1999), Suicide among eminent artists, “Psychological Reports”, 84 (1), 291–301.
Silvia P.J., Kaufman J.C. (2010), Creativity and mental illness, [in:] J.C. Kaufman, R.J. Sternberg (eds.), The Cambridge Handbook of Creativity, New York: Cambridge University Press, 381–394.
Silvia P.J., Kaufman J.C., Pretz J.E. (2009), Is creativity domain-specific? Latent class models of creative accomplishments and creative self-descriptions, “Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts”, 3 (3), 139–148.
Silvia P.J., Kaufman J.C., Reiter-Palmon R., Wigert B. (2011), Cantankerous creativity: Honesty–Humility, Agreeableness, and the HEXACO structure of creative achievement, “Personality and Individual Differences”, 51 (5), 687–689.
Silvia P.J., Nusbaum E C., Berg C., Martin C., O’Connor A. (2009), Openness to experience, plasticity, and creativity: Exploring lower-order, high-order, and interactive effects, “Journal of Research in Personality”, 43 (6), 1087–1090.
Strus W., Cieciuch J. (2014), Poza Wielką Piątkę – przegląd nowych modeli struktury osobowości, “Polskie Forum Psychologiczne”, 19 (1), 17–49.
Strzałecki A. (2003), Psychologia twórczości: między tradycją a ponowoczesnością, Warszawa: UKSW.
Strzałecki A. (2011), Styl Twórczego Zachowania. Model i jego walidacja, [in:] W. Zeidler (ed.), Kwestionariusze w psychologii. Postępy, zastosowania, problemy, Warszawa: Wydawnictwo Vizja Press & IT, 190–244.
Strzałecki A. (2012), Sprawność osobowości. Kontrowersje wokół ogólnego czynnika osobowości twórczej, “Zagadnienia Naukoznawstwa”, 2 (48), 85–109.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2016.29.3.119
Data publikacji: 2017-06-28 11:17:26
Data złożenia artykułu: 2016-03-30 22:43:12
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Kalina Maria Łukasiewicz, Barbara Gawda
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.