Wsparcie społeczne osób starszych na przykładzie programu „Korpus Wsparcia Seniorów” realizowanego w gminie Chorzów

Piotr Gierek

Streszczenie w języku polskim


W artykule opisano problem wparcia społecznego, a szczególnie jego wybrane aspekty (wsparcie seniora w rodzinie), w ocenie seniorów – uczestników programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej pn. „Korpus Wsparcia Seniorów” (polegającego m.in. na zaangażowaniu wolontariuszy świadczących pomoc osobom potrzebującym), realizowanego w gminie Chorzów w 2022 r. Problem ten stał się inspiracją do przeprowadzenia badań jakościowych za pomocą kwestionariusza wywiadu częściowo ustrukturyzowanego, w którym wzięło udział 14 seniorów. Celem była ocena wybranych aspektów wsparcia w ramach programu „Korpus Wsparcia Seniorów”. Główny problem badawczy sformułowano w następujący sposób: Jaka jest ocena otrzymywanego wsparcia w ramach omawianego programu realizowanego w gminie Chorzów przez jego uczestników? Pytania badawcze: Jakie rodzaje wsparcia są preferowane wśród badanych osób starszych oraz jak badani oceniają poszczególne rodzaje wsparcia w ramach programu „Korpus Wsparcia Seniorów”? Jak badani oceniają pracę wolontariuszy w ramach programu „Korpus Wsparcia Seniorów”? Jak badani zapatrują się na kontynuowanie działań w ramach programu „Korpus Wsparcia Seniorów” w kolejnych latach? Z badań wynika, że osoby starsze zmagały się wcześniej z samotnością, poczuciem alienacji i brakiem kontaktów interpersonalnych. Dzięki pomocy i obecności wolontariuszy seniorzy mogli spędzać czas w sposób aktywny, na rozmowach, spacerach czy wspólnej integracji. Nie bez znaczenia było także udzielanie seniorom wsparcia i pomocy w czynnościach dnia codziennego oraz ułatwienie im dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej. Udział osób badanych w programie spowodował, że ich aktywność zdecydowanie wzrosła, odzyskali pewność siebie i stali się otwarci na drugiego człowieka. Seniorzy bardzo wysoko ocenili usługi świadczone przez wolontariuszy i zgodnie stwierdzili, że program w kolejnych latach powinien być kontynuowany, gdyż zapobiega izolacji społecznej i promuje ideę aktywnego starzenia się.


Słowa kluczowe


wsparcie społeczne; osoby starsze; wsparcie seniora w rodzinie; wolontariusze

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Becelewska, D. (2005). Wsparcie emocjonalne w pracy socjalnej. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.

Chabior, A. (2014a). Aktywność i aktywizacja społeczna osób starszych. W: A. Chabior, A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak (red.), Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej (s. 80–85). Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

Chabior, A. (2014b). Wsparcie społeczne i jego rodzaje. W: A. Chabior, A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak (red.), Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej (s. 125–133). Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

Cisek, S. (2014). Analiza danych jakościowych we współczesnej informatologii. W: B. Sosińska-Kalata (red.), Nauka o informacji w okresie zmian (s. 79–88). Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

Creswell, J.W. (2013). Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gibbs, G. (2011). Analiza danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Gierek, P. (2022). Aktywizacja seniorów w ramach programu Senior+ na przykładzie Klubu Senior+ w Chorzowie. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, (2), 125–135.

Główny Urząd Statystyczny (2015). Prognoza ludności na lata 2014–2050. Aneks. Warszawa.

Gudkova, S. (2012). Wywiad w badaniach jakościowych. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. T. 2: Metody i narzędzia (s. 111–129). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kubinowski, D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (2022). Program „Korpus Wsparcia Seniorów” na rok 2022. Warszawa.

Mirczak, A. (2014). Determinanty wsparcia społecznego wśród starszych mieszkańców wsi. Labor et Educatio, (2), 189–203.

Niezabitowski, M. (2010). Relacje sąsiedzkie i wsparcie społeczne osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd Socjologiczny, (4), 61–82.

Olejniczak, P. (2013). Wsparcie społeczne i jego znaczenie dla osób starszych. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, (3), 183–188.

Patton, M.Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods. Newbury Park–London–New Delhi: Sage Publications.

Pikuła, N.G. (2012). Zdrowie i aktywność społeczna jako determinanty jakości życia osób starszych. W: A.A. Zych (red.), Poznać, zrozumieć i zaakceptować starość (s. 313–324). Łask: Progres.

Pommersbach, J. (1988). Wsparcie społeczne a choroba. Przegląd Psychologiczny, 31(2), 503–525.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Sęk, H., Cieślak, R. (2004). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 11–28). Warszawa: PWN.

Szarota, Z. (2013). Wsparcie społeczne i polityka społeczna wobec późnej dorosłości i starości. W: R.J. Kijak, Z Szarota (red.), Starość. Między diagnozą a działaniem (s. 23–40). Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

Szatur-Jaworska, B. (2017). Cele wsparcia społecznego i jego ramy instytucjonalne w Polsce. W: B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski (red.), System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd sytuacji, propozycja modelu. Synteza (s. 12–13). Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Szatur-Jaworska, B., Błędowski, P. (red.). (2017). System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd sytuacji, propozycja modelu. Synteza. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Szweda-Lewandowska, Z. (2018). Nowoczesne technologie w opiece nad niesamodzielnymi osobami starszymi. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka, (3), 83–96.

Szymańska, J., Sienkiewicz, J. (2011). Wsparcie społeczne. Current Problem of Psychiatry, 12(4), 550–553.

Trafiałek, E. (2006). Starzenie się i starość. Wybór tekstów z gerontologii społecznej. Kielce: Wszechnica Świętokrzyska.

Uchwała (2022). Uchwała nr XLVII/795/2022 Rady Miasta z dnia 31 marca 2022 r. w sprawie przyjęcia Chorzowskiego Programu Osłonowego „Korpus Wsparcia Seniorów” na rok 2022.

Ustawa (2004). Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593 z późn. zm.).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2024.37.1.89-105
Data publikacji: 2024-06-27 07:56:31
Data złożenia artykułu: 2023-09-25 09:40:37


Statystyki


Widoczność abstraktów - 332
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 167

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Gierek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.