Perfekcjonizm i style przywiązaniowe a sposoby wchodzenia w relacje interpersonalne
Streszczenie w języku polskim
Celem prezentowanego badania było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy różne typy wchodzenia w relacje interpersonalne są wyjaśniane przez różne typy perfekcjonizmu i style przywiązania. Badaniami objęto 169 dorosłych, w tym 96 kobiet i 73 mężczyzn. Podstawowym narzędziem badawczym były Interpersonalne Skale Przymiotnikowe (IAS-R) Wigginsa, będące metodą samoopisową składającą się z 64 przymiotników. Ponadto wykorzystano Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych Plopy, który służy do badania relacji przywiązaniowych i składa się z 24 itemów, a także Skalę Perfekcjonizmu (BTPS) Smitha i in. złożoną z 45 itemów, znajdującą się aktualnie w procesie adaptacji do warunków polskich. Założono, że różne typy wchodzenia w relacje są wyjaśniane przez różne typy perfekcjonizmu oraz style przywiązania. Wyniki badań pokazały, że różne typy wchodzenia w relacje interpersonalne są determinowane przez różne wymiary perfekcjonizmu. Perfekcjonizm wyjaśnia 18–30% zmienności wyników w zakresie wchodzenia w relacje interpersonalne. Dowiedziono również, że żaden z pozabezpiecznych stylów przywiązania nie wiąże się z mniej adaptacyjnymi sposobami wchodzenia w relacje.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Adkins, K., Parker, W. (1996). Perfectionism and Suicidal Preoccupation. Journal of Personality, 64(2), 529–543. DOI: 10.1111/j.1467-6494.1996.tb00520.x
Ainsworth, M.D.S., Blehar, M.C., Waters, E., Wall, S. (1978). Patterns of Attachment: A Psychological Study of the Strange Situation. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Akin, A. (2009). Self-Compassion and Submissive Behavior. Ted Eğitim ve Bilim, 34(152), 138–174.
Amirkhan, J.H., Risinger, R.T., Swickert, R.J. (1995). Extraversion: A “Hidden” Personality Factor in Coping? Journal of Personality, 63(2), 189–212. DOI: 10.1111/j.1467-6494.1995.tb00807.x
Bosson, J.K., Lakey, C.E., Campbell, W.K., Zeigler‐Hill, V., Jordan, C.H., Kernis, M.H. (2008). Untangling the Links Between Narcissism and Self‐Esteem: A Theoretical and Empirical Review. Social and Personality Psychology Compass, 2(3), 1415–1439. DOI: 10.1111/j.1751-9004.2008.00089.x
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: PWN.
Brudek, P., Bieda, K. (2013). Poczucie alienacji a typy relacji interpersonalnych u małoletnich matek. W: M. Baranowska-Szczepańska, M. Gołaszewski (red.), Relacje interpersonalne w badaniach młodych naukowców (s. 19–33). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlu i Usług.
Brummelman, E., Thomaes, S. (2018). Parents’ Socialization of Narcissism in Children. W: A. Hermann, A. Brunell, J. Foster (Eds.), Handbook of Trait Narcissism (s. 143–148). Cham: Springer. DOI: 10.1007/978-3-319-92171-6_15
Butcher, J., Hooley, J., Mineka, S. (2017). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GPW.
Dimaggio, G., Lysaker, P.H., Calarco, T., Pedone, R., Marsigli, N., … Paviglianiti, A. (2015). Perfectionism and Personality Disorders as Predictors of Symptoms and Interpersonal Problems. American Journal of Psychotherapy, 69(3), 317–330. DOI: 10.1176/appi.psychotherapy.2015.69.3.317
Feng, L., Zhang, L., Zhong, H. (2021). Perceived Parenting Styles and Mental Health: The Multiple Mediation Effect of Perfectionism and Altruistic Behavior. Psychology Research and Behavior Management, 1157–1170. DOI: 10.2147/PRBM.S318446
Flett, G.L., Sherry, S.B., Hewitt, P.L., Nepon, T. (2014). Understanding the Narcissistic Perfectionists among Us: Grandiosity, Vulnerability, and the Quest for the Perfect Self. W: A. Besser (Ed.), Handbook of Psychology of Narcissism: Diverse Perspectives (s. 43–66) New York: Nova Science Publishers.
Frei, J.R., Shaver, P.R. (2002). Respect in Close Relationships: Prototype Definition, Self-Report Assessment, and Initial Correlates. Personal Relationships, 9(2), 121–139. DOI: 10.1111/1475-6811.00008
Frost, R., Marten, P., Lahart, C., Rosenblate, R. (1990). The Dimensions of Perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449–468. DOI: 10.1007/BF01172967
Gallo, L.C., Smith, T.W., Ruiz, J.M. (2003). An Interpersonal Analysis of Adult Attachment Style: Circumplex Descriptions, Recalled Developmental Experiences, Self-Representations, and Interpersonal Functioning in Adulthood. Journal of Personality, 71(2), 141–182. DOI: 10.1111/1467-6494.7102003
Gawda, B., Czubak, K. (2012). Style przywiązania a cechy zaburzeń osobowości. Studia Psychologica, 12(2), 37–54.
Gilbert, P. (2000). The Relationship of Shame, Social Anxiety and Depression: The Role of the Evaluation of Social Rank. Clinical Psychology and Psychotherapy: An International Journal of Theory and Practice, 7(3), 174–189. DOI: 10.1002/1099-0879(200007)7:3<174::AID-CPP236>3.0.CO;2-U
Hewitt, P., Flett, G., Sherry, S., Habke, M., Parkin, M., … Stein, M. (2003). The Interpersonal Expression of Perfection: Perfectionistic Self-Presentation and Psychological Distress. Journal of Personality and Social Psychology, 84(6), 1303–1325. DOI: 10.1037/0022-3514.84.6.1303
Hill, R.W., Zrull, M.C., Turlington, S. (1997). Perfectionism and Interpersonal Problems. Journal of Personality Assessment, 69(1), 81–103. DOI: 10.1207/s15327752jpa6901_5
Idrees, M., Malik, F. (2022). Attachment Styles and Interpersonal Problems in University Students Living in Hostels: Mediating Role of Emotional Reactivity and Cutoff. European Journal of Educational Research, 11(3), 1595–1605. DOI: 10.12973/eu-jer.11.3.1595
Jezierska-Geburczyk, D. (2020). Zawodowy obraz siebie a obraz współczesnego narcyzmu. Rozwój zagadnienia vocational self-concept jako inspiracja do rozważań nad kulturą narcystyczną i jej krytyką. Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka, 108(1), 168–182.
Martínez-Otero, V., Gaeta, M.L. (2022). Educational Prevention of Antisocial and Delinquent Behavior in Brazilian Adolescents. Psicothema, 34(4), 544–552. DOI: 10.7334/psicothema2022.118
Oleś, P.K. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Pishva, N., Besharat, M.A. (2011). Relationship Attachment Styles with Positive and Negative Perfectionism. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 30, 402–406. DOI: 10.1016/j.sbspro.2011.10.079
Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Sherry, S.B., Law, A., Hewitt, P.L., Flett, G.L., Besser, A. (2008). Social Support as a Mediator of the Relationship Between Perfectionism and Depression: A Preliminary Test of the Social Disconnection Model. Personality and Individual Differences, 45(5), 339–344. DOI: 10.1016/j.paid.2008.05.001
Slaney, R., Pincus, A., Uliaszek, A., Wang, K. (2006). Conceptions of Perfectionism and Interpersonal Problems: Evaluating Groups Using the Structural Summary Method for Circumplex Data. Assessment, 13(2), 138–153. DOI: 10.1177/1073191105284878
Smith, M.M., Saklofske, D.H., Stoeber, J., Sherry, S.B. (2016). The Big Three Perfectionism Scale: A New Measure of Perfectionism. Journal of Psychoeducational Assessment, 34(7), 670–687. DOI: 10.1177/0734282916651539
Stoeber, J., Smith, M.M., Saklofske, D.H., Sherry, S.B. (2021). Perfectionism and Interpersonal Problems Revisited. Personality and Individual Differences, 169. DOI: 10.1016/j.paid.2020.110106
Sullivan, H.S. (Ed.). (1953). The Interpersonal Theory of Psychiatry. London: Routledge. DOI: 10.4324/9781315014029
Wang, Y., Chen, J., Zhang, X., Lin, X., Sun, Y., … Luo, F. (2022). The Relationship Between Perfectionism and Social Anxiety: A Moderated Mediation Model. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(19). DOI: 10.3390/ijerph191912934
Weimer, B.L., Kerns, K.A., Oldenburg, C.M. (2004). Adolescents’ Interactions with a Best Friend: Associations with Attachment Style. Journal of Experimental Child Psychology, 88(1), 102–120. DOI: 10.1016/j.jecp.2004.01.003
White, D., Szabo, M., Tiliopoulos, N. (2018). Exploring the Relationship Between Narcissism and Extreme Altruism. American Journal of Psychology, 131(1), 65–80. DOI: 10.5406/amerjpsyc.131.1.0065
Wiggins, J. (1995). Interpersonalne Skale Przymiotnikowe. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
With, J. de, Korver-Nieberg, N., Haan, L. de, Schirmbeck, F. (2023). The Association Between Attachment Style and Social Functioning in Patients with Non-Affective Psychotic Disorders, Unaffected Siblings and Healthy Controls. Schizophrenia Research, 252, 96–102. DOI: 10.1016/j.schres.2022.12.038
Włodarczyk, E. (2016). Znaczenie wczesnodziecięcego przywiązania w diadzie matka/opiekun–dziecko. Studia Edukacyjne, (39), 377–394.
Xue, W., Zhao, S. (2011). The Analysis of Attachment Styles through Interpersonal Circumplex Description. Psychology, 2(7), 665–668. DOI: 10.4236/psych.2011.27101
Żemojtel-Piotrowska, M., Piotrowski, J., Baran, T. (2014). Roszczeniowość a satysfakcja ze związku intymnego. Studia Psychologiczne, 52(1), 21–32.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.4.243-259
Data publikacji: 2024-03-14 10:37:26
Data złożenia artykułu: 2023-06-16 23:08:40
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Wiktoria Gałązka, Martyna Gorczyca
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.