Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Rodzina i jej doświadczenie emigracyjne w kontekście wielokulturowości. Wybrane zagadnienia
Streszczenie w języku polskim
W artykule podjęto kwestie związane z migracją/emigracją osób indywidualnych i ich rodzin oraz zwrócono uwagę na specyfikę i rozmiar współczesnej emigracji, podkreślając znaczenie wyjątkowego kontekstu historycznego współczesnej relokacji osób, zarówno propagacji pandemii COVID-19, jak i olbrzymiej fali uchodźców z dotkniętej wojną Ukrainy. Celem było omówienie wybranych, ważnych dla współczesnej migracji/emigracji korelatów kształtujących tożsamość rodziny i jej członków przebywających w środowisku zróżnicowanym kulturowo. Wielokulturowość jako wartość sama w sobie zasadniczo współcześnie nie jest kwestionowana, niemniej praktyka życia codziennego wskazuje, że dla wielu osób stanowi realne praktyczne wyzwanie. W związku z tym wyróżniono podmiotowe i społeczne determinanty uczenia się i asymilowania kultury oraz budowania tożsamości rodzinnej i indywidualnej. Podkreślono również wartość procesu edukacji i wychowania rodzinnego jako czynnika wspierającego proces adaptacji do warunków emigracji respektującej wielokulturowość.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Aboim, S., Vasconcelos, P. (2019). Reassessing (De)Standardization: Life Course Trajectories across Three Generations. Portuguese Journal of Social Science, 18(3), 299–318. DOI: 10.1386/pjss_00012_1
Adamski, F. (2002). Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bera, R. (2008). Emigranci polscy w nowym środowisku pracy. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bernard, A., Kalemba, S. (2022). Internal Migration and the De-Standardization of the Life Course: A Sequence Analysis of Reasons for Migrating. Demographic Research, 46, 337–354. DOI: 10.4054/DemRes.2022.46.12
Błasiak, A., Dybowska, E. (2010). Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Bojar, H. (2006). Rodzina w sytuacji wielokulturowości. W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu (s. 164–179). Warszawa: IFiS PAN.
Brückner, H., Mayer, K.U. (2005). De-Standardization of the Life Course: What It Might Mean? And If It Means Anything, Whether It Actually Took Place? Advances in Life Course Research, 9, 27–53. DOI: 10.1016/S1040-2608(04)09002-1
Bulandra, A., Kościółek, J., Majcher-Legawiec, U., Romanowska, J. (2022). Życie w wielokulturowym środowisku szkolnym. Podręcznik dla nauczycielek i nauczycieli. Kraków: Interkulturalni.pl.
Burdzik, T. (2012). Przestrzeń jako składnik tożsamości w świecie globalizacji. Kultura – Historia – Globalizacja, (11), 13–27.
Dąbrowska, A. (2016). Rodzina migracyjna w przestrzeni życiowej dorastających. Holistyczny model wsparcia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Geertz, C. (2005). Interpretacja kultury. Wybrane eseje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Giddens, A. (2004). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Golka, M. (2017). Międzykulturowe wyzwania i wyznania. Relacje Międzykulturowe / Intercultural Relations, 1(1), 11–26. DOI: 10.12797/RM.01.2017.01.02
Handlin, O. (2002). The Uprooted: The Epic Story of the Great Migrations that Made the American People. Philadelphia: The University of Pennsylvania Press.
Hańderek, J. (2015). Pojęcia i definicje kultury. W: P. Mróz (red.), Filozofia kultury (s. 23–42). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kaczuba, A. (2021). Razem czy osobno? Emigracja zarobkowa a wczesne nieadaptacyjne schematy młodych dorosłych. Psychologia Wychowawcza, (19), 57–74.
Kawczyńska-Butrym, Z. (2008). Migracja – szansa czy zagrożenie rodziny. W: W. Muszyński, E. Sikora (red.), Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności (s. 113–120). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kempny, M., Kapciak, A., Łodziński, S. (red.). (1997). U progu wielokulturowości. Nowe oblicza społeczeństwa polskiego. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Leary, M.R., Tangney, J.P. (2003). Handbook of Self and Identity. New York: Guilford Press.
Lumsden, C.J., Wilson, E.O. (1981). Genes, Mind, and Culture: The Coevolutionary Process. Cambridge: Harvard University Press.
Mazurkiewicz, P. (2020). Wielokulturowość a multikulturalizm. Chrześcijaństwo, świat, polityka. Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła, (24), 242–264.
McAuliffe, M., Triandafyllidou, A. (Eds.). (2021). World Migration Report 2022. Geneva: International Organization for Migration.
McLaren, P. (Ed.). (1995). Multicultural Education, Critical Pedagogy, and the Politics of Difference. Albany: State University of New York Press.
Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Trans Humana.
Nikitorowicz, J. (2014). Wielokulturowość – pogranicze – człowiek pogranicza. Ku paradygmatowi współistnienia, zachowania i kreowania pokoju. Drohiczyński Przegląd Naukowy. Wielokulturowe Studia Drohiczyńskiego Towarzystwa Naukowego, (6), 171–189.
Ogrodzka-Mazur, E. (2010). Współczesna rodzina migracyjna w przestrzeni społecznej, (wielo)kulturowej i edukacyjnej. W: E. Syrek, (red.), Czas społeczny akademickiego uczestnictwa w rozwoju i doskonaleniu civil society. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Radziewiczowi-Winnickiemu w 65. rocznicę urodzin (s. 445–461). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Olechnicki, K., Załęcki, P. (red.). (1977). Słownik socjologiczny. Toruń: Wydawnictwo Graffiti BC.
Rembowski, J. (1972). Więzi uczuciowe w rodzinie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sadowski, A. (2016). Wielokulturowość jako czynnik zrównoważonego i inteligentnego rozwoju Polski. Optimum. Studia Ekonomiczne, (4), 69–82.
Scheffer, P. (2010). Druga ojczyzna. Imigranci w społeczeństwie otwartym. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Sordyl-Lipnicka, B., Pufal-Struzik, I. (2019). Praca zawodowa rodziców poza granicami kraju a poziom spójności rodziny. W: T. Rostowska, A. Lewandowska-Walter (red.), Psychospołeczne konteksty relacji rodzinnych (s. 170–185). Warszawa: Difin.
Szacka, B. (2008). Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Szczepański, J. (1972). Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Szczurek-Boruta, A. (2013). Doświadczenia społeczne w przygotowaniu przyszłych nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Śliz, A., Szczepański, M.S. (2011). Wielokulturowość i jej socjologiczny sens. Festival Caravan czy wielokulturowe Street Party? Studia Socjologiczne, (4), 7–25.
Turska, E. (2017). Dom rodzinny jako przestrzeń kształtowania tożsamości. W: A. Ładyżyński, M. Piotrowska, M. Kasprzak (red.), Dom rodzinny w doświadczeniu (auto)biograficznym (s. 19–30). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
Tyszka, Z. (1974). Socjologia rodziny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wilson, E.O. (2002). Konsiliencja. Poznań: Zysk i S-ka.
Wilson, T. (2010). Model Migration Schedules Incorporating Student Migration Peaks. Demographic Research, 23(8), 191–222. DOI: 10.4054/DemRes.2010.23.8
Ziemska, M. (1975). Rodzina a osobowość. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Znaniecki, F. (1971). Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
NETOGRAFIA
Główny Urząd Statystyczny. (2021). Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004–2020. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/informacja-o-rozmiarach-i-kierunkach-czasowej-emigracji-z-polski-w-latach-2004-2020,2,14.html?pdf=1
UN Refugee Agency (UNHCR). (2023). Ukraine Emergency. Pobrane z: https://www.unhcr.org/ukraine-emergency.html
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.1.81-92
Data publikacji: 2023-06-13 12:02:05
Data złożenia artykułu: 2022-11-29 15:37:04
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Mariusz Gajewski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.