Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Kryzys autorytetu nauczyciela – konsekwencje i wyzwania wobec edukacji dla zrównoważonego rozwoju
Streszczenie w języku polskim
Aktualnie uznanie autorytetu podlega perspektywicznej i relatywnej ocenie. Oficjalnie mówi się o kryzysie autorytetu nauczyciela, ale i o jego braku. Dzisiejsza edukacja – być może bardziej niż kiedykolwiek – wymaga zatem pochylenia się nad teoretycznymi i praktycznymi aspektami autorytetu nauczyciela, który w dobie zmian społeczno-kulturowych i wyzwań edukacji dla zrównoważonego rozwoju staje przed zupełnie nowymi wymaganiami w podejściu do wiedzy i ucznia. Stąd też celem podjętych badań była próba poznania opinii i postaw uczniów ze szkół podstawowych i średnich na temat autorytetu współczesnego nauczyciela. Badaniami objęto 158 uczniów szkoły podstawowej (N = 87) i szkoły średniej (N = 71). Wyniki badań wykazały, że – mimo obserwowanego kryzysu autorytetów – zarówno dzieci, jak i młodzież potrzebują nauczycieli będących godnymi naśladowania wzorami osobowymi. Wobec celów i zadań, wynikających z idei edukacji dla zrównoważonego rozwoju, pojawia się więc oczywista potrzeba przywrócenia należnej rangi autorytetowi nauczyciela. Należy podkreślić, że autorytet, stanowiąc istotne źródło wpływu pedagogicznego, powinien stawać się nie celem, lecz sensem działań nauczyciela.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Adamski, F. (2007). Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: UJ.
Arendt, H. (1961). What Is Authority? In H. Arendt, Between Past and Future. Six Exercises in Political Thought, (pp. 91–143). New York: The Viking Press.
Barratt Hacking, E., Scott, W., Lee, E. (2010). Evidence of Impact of Sustainable Schools. Nottingham: Department for Children, Schools and Families (DCSF).
Bijker, W.E., Bal, R., Hendriks, R., (2009). The Paradox of Scientific Authority: The Role of Scientific Advice in Democracies. Cambridge: MIT Press.
Boeve-de Pauw, J., Gericke, N., Olsson, D., Berglund, T., (2015). The Effectiveness of Education for Sustainable Development. Sustainability, 7, 15693-15717. DOI: 10.3390/su71115693
Bourn, D. (2015). The Theory and Practice of Development Education: A Pedagogy for Global Social Justice. New York: Routledge.
Dąbrowski, S. (2008). Autorytet w edukacji. In M. Patalon (Ed.). Tolerancja a edukacja (pp. 78–91). Gdańsk: UG.
Dillard, J.P., Pfau, M.W. (2002). The Persuasion Handbook: Developments in Theory and Practice. Thousand Oaks: Sage Publishing.
Dorsey, D. (2016). The Limits of Moral Authority. Oxford: Oxford University Press.
Drzeżdżon, W. (2011). Pedagogiczne uwarunkowania autorytetu nauczyciela-wychowawcy. Język – Szkoła – Religia, 6, 113–124.
Ertesvåg, S.K. (2009). Classroom leadership: the effect of a school development programme. Educational Psychology, 29(5), 515–539. DOI: https://doi.org/10.1080/01443410903122194
Fromm, E. (2010). The Heart of Man: Its Genius for Good and Evil. New York: American Mental Health Foundation Books.
Gadamer H.G. (2004). Truth and Method. London – New Delhi – New York – Sydney: Bloomsbury.
Gerrard, J., Farrell, L. (2014). Remaking the professional teacher: Authority and curriculum reform. Journal of Curriculum Studies, 46(5), 634–655. DOI: https://doi.org/10.1080/00220272.2013.854410
Giddens, A. (1991). Modernity and Self-identity: Self and Society in the Late Modern Age. Palo Alto, California: Stanford University Press
Giroux H.A. (2018). Pedagogy and the Politics of Hope. Theory, Culture, and Schooling: A Critical Reader, Abingdon: Routledge Taylor & Francis Group.
Harjunen, E. (2009). How do teachers view their own pedagogical authority? Journal Teachers and Teaching theory and practice,15(1), 109–129. DOI: https://doi.org/10.1080/13540600802661345
Haugaard, M. (2010). Power: A ‘family resemblance concept’. European Journal of Cultural Studies, 13, 4419–4138. DOI: https://doi.org/10.1177/1367549410377152
Hughes, J.N., Gleason, K.A., Zhang, D. (2005). Relationship influences on teachers' perceptions of academic competencef in academically at-risk minority and majority first grade students. Journal of School Psychology, 43(4), 303-320. DOI:10.1016/j.jsp.2005.07.001
Kaplan, D.M. (2003). Ricoeur’s Critical Theory. Albany: State University of New York Press.
Kaszubska, P. (2013). Autorytet nauczyciela w percepcji licealistów. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 1(7), 53–58.
Landemore, H. (2011). Political Authority. In D.K. Chatterjee (Ed.), Encyclopedia of Global Justice. Dordrecht: Springer. DOI: https://doi.org/ 10.1007/978-1-4020-9160-5_349
Magier, P. (2015). Autorytety religijne w pedagogice. Uwagi metateoretyczne. Paedagogia Christiana, 1(35), 161–179. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2015.009
Mazurek, M. (2014). Kryzys autorytetów a społeczeństwo konsumpcyjne. In J. Zimny (Ed.), Autorytet: wczoraj dziś i jutro (pp. 245–261). Stalowa Wola: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
Milgram, S. (1963). Behavioral Study of Obedience. Journal of Abnormal and Social Psychology, 67(4), 371–378.
Olubiński, A. (2012). Autorytet. Czy potrzebny w procesie edukacji? Toruń: Akapit.
Omer, H., Schlippe, A., (2016). Autorität durch Beziehung: Die Praxis des gewaltlosen Widerstands in der Erziehung. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Paszkiewicz, A. (2014). Skuteczna praca wychowawcza nauczyciela z uczniami. Warszawa: Difin.
Polok, G. (2010). Erosion of Respect Towards Academics – Can the Visible Trend be Changed? Annales. Ethics in Economic Life, 13(2), 25–33.
Raz, J. (2009). The Authority of Law. Second Edition. Oxford: Oxford University Press.
Rogers, C.R. (1983). Freedom to Learn of the 80s. Columbus, Ohio: Charles E. Merrill Publishing
Tilbury, D. (2011). Education for Sustainable Development. An Expert Review of Processes and Learning, DESD Global Monitoring and Evaluation, Paris: Designed and printed at UNESCO.
Townsend, T. (2002). The Impact of Radical intervention on the attitude and achievement of school refusers. Melbourne: Myer Foundation.
Wagner, I. (2005). Stałość czy zmienność autorytetów. Kraków: Impuls.
Wasylewicz, M. (2016). Media authorities – encounter or support (?) of real figures. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 35(1), 99–109. DOI: 10.17951/lrp.2016.35.1.99
Weber, M. (2013). Economy and Society: An Outline of Interpretive Sociology. Berkeley: University of California Press.
Więckowska, E. (2009). Czym jest autorytet? In M. Bednarska (Ed.), O autorytecie w wychowaniu i nauczaniu (pp. 11–19). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Witkowski, L. (2011). Historie autorytetu wobec kultury i edukacji. Kraków: Impuls.
Wolska-Długosz, M. (2012). Rola autorytetu w życiu gimnazjalisty. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, 21, 145–162.
Yariv, E. (2011). Deterioration in teachers' performance: Causes and some remedies. World Journal of Education, 1(1), 81–91. DOI: https://doi.org/10.5430/wje.v1n1p
ONLINE SOURCES
CBOS (Centrum Badania Opinii Społecznej). (2013). Prestiż zawodów. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, BS/164/2013. Retrieved from: www.cbos.pl (access: 17.12.2020).
Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do 2025 roku. Warszawa: Ministerstwo Środowiska. Retrieved from: http://www.access.zgwrp.org.pl/materialy/dokumenty/StrategiaZrownowazonegoRozwojuPolski/index.html (access: 10.11.2020).
UNECE. (2005). Strategy for Education for Sustainable Development, adopted at a high-level meeting of representatives of the Ministries of Environment and Education, Vilnius, 17–18 March 2005, CEP/AC.13/2005/3/Rev.1. Retrieved from: https://unece.org/DAM/env/esd/strategytext/strategyinPolish.pdf (access: 17.12.2020).
UNGA. (2007). The UN Decade of Education for Sustainable Development (DESD 2005–2014). The First Two Years. France. Retrieved from: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000154093 (access: 10.11.2020).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2022.35.2.125-138
Data publikacji: 2022-09-05 09:50:58
Data złożenia artykułu: 2021-10-05 09:30:09
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Alicja Antas-Jaszczuk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.