Narracja tożsamościowa a zjawiska internetowe na przykładzie narracji doomerów

Piotr Klimczyk

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badania jakościowego dotyczącego narracji związanych z przyjmowaniem tożsamości na bazie internetowego memu doomera. Ramę teoretyczną dla przedstawionego badania stanowią postulaty psychologii narracyjnej, głównie koncepcja tożsamości narracyjnej Dana P. McAdamsa. W myśl tej koncepcji tożsamość człowieka kształtowana jest poprzez narracje, które dotyczą jego życia, zatem aby odkryć, jaki człowiek jest, należy poznać historie, które snuje na swój temat. W zaprezentowanym badaniu udział wzięły 82 osoby w wieku od 14 do 31 lat (M = 19; SD = 3,71). Najwięcej badanych pochodziło z Polski (26,58%) i Stanów Zjednoczonych (24%). Do badania wykorzystano kwestionariusz zbudowany z pytań otwartych, dzięki czemu uzyskane dane mają charakter narracji. Analiza uzyskanego materiału odbyła się w oparciu o zasady metody hermeneutycznej zaproponowanej przez Magdalenę Żurko oraz metody analizy hermeneutycznej Ewy Kruchowskiej. Z przytoczonych danych wynika, że osoba utożsamiająca się z doomerem to osoba o pesymistycznym poglądzie na współczesny świat, ludzi i życie. W historii badanych pojawiały się momenty krytyczne, które zaważyły na przyjęciu tej tożsamości, np. utrata bliskich lub niepowodzenia życiowe.


Słowa kluczowe


narracja tożsamościowa; mem; narracje; badania jakościowe; psychologia narracyjna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Baiden, P., Stewart, L.S., Fallon, B. (2018). Rola negatywnych doświadczeń w dzieciństwie jako uwarunkowań samookaleczeń bez intencji samobójczych wśród dzieci i młodzieży. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(3), 103–137.

Baker, D., Fortune, S. (2008). Understanding self-harm and suicide websites: A qualitative interview study of young adult website users. Crisis. The Journal of Crisis Intervention and Suicide Prevention, 29(3), 118–122. DOI: https://doi.org/10.1027/0227-5910.29.3.118

Baszczak, B. (2011). Tożsamość człowieka a pojęcie narracji. Analiza i Egzystencja, 14, 123–140.

Boroch, R. (2019). Memetyka – tożsamość naukowa dyscypliny. Teksty z ulicy. Zeszyt memetyczny, 20, 99–125. DOI: https://doi.org/10.31261/tzu.2019.20.05

Burnell, K., George, M.J., Vollet, J.W., Ehrenreich, S.E., Underwood, M.K. (2019). Passive social networking site use and well-being: The mediating roles of social comparison and the fear of missing out. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 13(3), artykuł 5. DOI: https://doi.org/10.5817/CP2019-3-5

Classen, B., Wood, J.K., Davies, P. (2020). Social network sites, fear of missing out, and psychosocial correlates. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 14(3), artykuł 4. DOI: https://doi.org/10.5817/CP2020-3-4

Davidson, P. (2012). The language of internet memes. W: M. Mandiberg (ed.), The Social Media Reader (s. 120–134). New York: New York University Press.

Dawkins, R. (2007). Samolubny gen. Poznań: Prószyński i S-ka.

Dryll, M.E. (2008). Narracje o duszach opiekuńczych. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Narracja. Teoria i praktyka (s. 425–441). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Erikson, E.H. (2014). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka.

Gandhi, A., Luyckx, K., Molenberghs, G., Baetens, I., Goossens, L., Maitra, S., Claes, L. (2019). Maternal and peer attachment, identity formation, and non-suicidal self-injury: A longitudinal mediation study. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 13, artykuł 7. DOI: https://doi.org/10.1186/s13034-019-0267-2

Gil-Or, O., Levi-Belz, Y., Turel, O. (2015). The “Facebook-self”: Characteristics and psychological predictors of false self-presentation on Facebook. Frontiers in Psychology, 6, artykuł 99. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.00099

Gliniecka, M. (2017). Profil na facebooku – awatar, wirtualna maska czy obraz siebie? O konstruowaniu tożsamości internetowej. Zarządzanie Mediami, 5(2), 89–103. DOI: https://doi.org/10.4467/23540214ZM.17.007.7296

Jespersen, K., Kroger, J., Martinussen, M. (2013). Identity status and ego development: A meta-analysis. Identity: An International Journal of Theory and Research, 13, 228–241. DOI: https://doi.org/10.1080/15283488.2013.799433

Kruchowska, E. (2010). Metoda wielostopniowej analizy i interpretacji hermeneutycznej materiału empirycznego. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.), Badania narracyjne w psychologii. Warszawa: Eneteia.

Lenkiewicz, K., Racicka, E., Bryńska, A. (2017). Samouszkodzenia – miejsce w klasyfikacjach zaburzeń psychicznych, czynniki ryzyka i mechanizmy kształtujące. Przegląd badań. Psychiatria Polska, 51(2), 323–334. DOI: https://doi.org/10.12740/PP/62655

Luyckx, K., Soenens, B., Berzonsky, D.M., Smits, I., Goossens, L., Vansteenkiste, M. (2007). Information-oriented identity processing, identity consolidation, and well-being: The moderating role of autonomy, self-reflection, and self-rumination. Personality and Individual Differences, 43, 1099–1111. DOI: https://doi.org/10.1016/j.paid.2007.03.003

Marcia, E.J. (1966). Development and validation of ego-identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3(5), 551–558. DOI: https://doi.org/10.1037/h0023281

Marcia, E.J. (1980). Identity in Adolescent. W: J. Adelson (ed.), Handbook of Adolescent Psychology (s. 109–137). New York: Wiley.

Marcia, E.J. (2002). Identity and Psychosocial Development in Adulthood. Identity: An International Journal of Theory and Research, 2(1), 7–28. DOI: https://doi.org/10.1207/S1532706XID0201_02

Mascheroni, G., Vincent, J., Jimenez, E. (2015). “Girls are addicted to likes so they post semi-naked selfies”: Peer mediation, normativity and the construction of identity online. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 9(1), artykuł 5. DOI: https://doi.org/10.5817/CP2015-1-5

McAdams, P.D. (1995). What Do We Know When We Know a Person? Journal of Personality, 63(3), 365–396. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1995.tb00500.x

McAdams, P.D. (1996). Personality, Modernity, and the Storied Self: A Contemporary Framework for Studying Persons. Psychological Inquiry: An International Journal for the Advancement of Psychological Theory, 7(4), 295–321. DOI: https://doi.org/10.1207/s15327965pli0704_1

McAdams, P.D. (2001). The Psychology of Life Stories. Review of General Psychology, 5(2), 100–122. DOI: https://doi.org/10.1037/1089-2680.5.2.100

McAdams, P.D., McLean, C.K. (2013). Narrative Identity. Current Directions in Psychological Science, 22(3), 233–238. DOI: https://doi.org/10.1177/0963721413475622

Ogonowska, A. (2018a). Cyberpsychologia. Nowe perspektywy badania mediów i ich użytkowników. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia De Cultura, 10(4), 5–18. DOI: https://doi.org/10.24917/20837275.10.4.1

Ogonowska, A. (2018b). Edukacja medialna w kontekście cyberpsychologii: nowe perspektywy badania mediów i ich użytkowników we współczesnej cywilizacji medialnej. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 23, 93–109. DOI: https://doi.org/10.14746/ikps.2018.23.05

O’Keefle, S.G., Clarke-Pearson, K. (2011). The impact of social media on children, adolescents, and families. Council on Communications and media Pediatrics, 127(4), 800–804. DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2011-0054

Oleś, P. (2008). Autonarracyjna aktywność człowieka. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Narracja. Teoria i praktyka (s. 37–52). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Oleś, P. (2013). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Pantic, I., Damjanovic, A., Todorovic, J., Topalovic, D., Bojovic-Jovic, D., Ristic, S., Pantic, S. (2012). Association between online social networking and depression in high school students: behavioral physiology viewpoint. Psychiatria Danubina, 24(1), 90–93.

Pikul, M., Tokarz, A. (2011). Narracje osób zaangażowanych w hippikę Próba określenia funkcji aktywności hippicznych. W: E. Dryll, A. Cierpka (red.), Psychologia narracyjna. Tożsamość, dialogowość, pogranicza (s. 253–263). Warszawa: Eneteia.

Steijn, W.M. (2014). A developmental perspective regarding the behaviour of adolescents, young adults, and adults on social network sites. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 8(2), artykuł 5. DOI: https://doi.org/10.5817/CP2014-2-5

Stemplewska-Żakowicz, K. (2002). Koncepcje narracyjnej tożsamości. Od historii życia do dialogowego „ja”. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 82–113). Gdańsk: GWP.

Stemplewska-Żakowicz, K. (2008). Obiektywność i inne metodologiczne cnoty z perspektywy postmodernistycznej wrażliwości badawczej. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Narracja. Teoria i praktyka (s. 75–103). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Straś-Romanowska, M. (2010). Psychologia wobec małych i wielkich narracji. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.), Psychologia małych i wielkich narracji (s. 21–40). Warszawa: Eneteia.

Thomas, A. (2000). Textual constructions of children’s online identities. CyberPsychology & Behavior, 3(4), 665–672. DOI: https://doi.org/10.1089/109493100420250

Trusewicz-Pasikowska, M. (2018). Tożsamość wirtualna – droga do wyzwolenia czy zniewolenia? W: A. Kampka, K. Masłowska, A. Pawłowska (red.), Co nas wyzwala, co nas zniewala? Młodzi o wolności (s. 171–185). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.

Trzebiński, J. (2002). Autonarracje nadają kształt życia człowieka. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 43–80). Gdańsk: GWP.

Trzebiński, J. (2008). Problematyka narracji we współczesnej psychologii. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Narracja. Teoria i praktyka (s. 9–17). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Verduyn, P., Ybarra, O., Résibois, M., Jonides, J., Kross, E. (2017). Do Social Network Sites Enhance or Undermine Subjective Well-Being? A Critical Review. Social Issues and Policy Review, 11(1), 274–302. DOI: https://doi.org/10.1111/sipr.12033

Young, R., Sproeber, N., Groschwitz, C.R., Preiss, M., Plener, L.P. (2014). Why alternative teenagers self-harm: Exploring the link between non-suicidal self-injury, attempted suicide and adolescent identity. BMC Psychiatry, 14, 137. DOI: https://doi.org/10.1186/1471-244X-14-137

Żurko, M. (2008). Wybrane metody analizy i interpretacji narracji autobiograficznej w ujęciu hermeneutycznym. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Narracja. Teoria i praktyka (s. 37–52). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

NETOGRAFIA

Brown, N.E. (2013). Meme Origins: Where ‘That Feeling When…’ Got Its’ Start. Pobrane z: www.bustle.com/articles/6152-meme-origins-where-that-feeling-when-got-its-start (dostęp: 3.09.2021).

Finkelstein, R. (2008). A memetics compendium. Pobrane z: https://robotictechnologyinc.com/images/upload/file/Memetics%20Compendium%205%20February%2009.pdf (dostęp: 3.09.2021).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.3.95-117
Data publikacji: 2021-12-23 22:21:09
Data złożenia artykułu: 2021-05-04 23:58:00


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2195
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1405

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Piotr Klimczyk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.