Poglądy studentów pielęgniarstwa na temat stanów, zachowań i naturalnych procesów biologicznych poddawanych medykalizacji

Renata Bogusz, Michał Nowakowski

Streszczenie w języku polskim


Artykuł jest efektem pierwszych analiz wyników badań nad stopniem zmedykalizowania poglądów studentów pielęgniarstwa wobec wybranych stanów, zachowań i naturalnych procesów biologicznych poddawanych współcześnie medykalizacji. Badana grupa wydała się nam interesująca, ponieważ składa się z osób zarówno poddawanych szkoleniu medycznemu, jak i kształtowanych w duchu holistycznego paradygmatu opieki pielęgniarskiej, który powinien skłaniać ich ku myśleniu o człowieku i jego problemach zarówno w kategoriach medycznych, psychologicznych, jak i społecznych. Na podstawie sześciu współcześnie medykalizowanych stanów, zachowań i naturalnych procesów biologicznych (depresji, zakupoholizmu, zaburzeń erekcji, porodów, osteoporozy i otyłości) dokonaliśmy oceny stopnia zmedykalizowania postaw respondentów. W zależności od przykładu medykalizowanego problemu, wyniki są bardzo różne. Studenci pielęgniarstwa z jednej strony patrzą w bardzo zmedykalizowany sposób na osteoporozę (ponad 60% uważa ją za chorobę), a z drugiej strony rzadko w ten sposób definiują depresję (depresję jako chorobę neurologiczną rozumiało jedynie 17% z nich). Ponadto, porównując odpowiedzi studentów I roku studiów I stopnia i II roku studiów II stopnia, uznaliśmy, że studia pielęgniarskie raczej sprzyjają medykalizacji postaw badanych. Jednocześnie doszliśmy do wniosku, że opieranie się na pytaniach zamkniętych nie daje zadowalających wyników, ponieważ są one niejednoznaczne i nie da się na ich podstawie wyjaśnić wewnętrznych sprzeczności w odpowiedziach badanych.


Słowa kluczowe


medykalizacja; pielęgniarstwo; depresja; zakupoholizm; zaburzenia erekcji; porody; osteoporoza; otyłość

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Conrad P., Medicalization and social control, “Annual Review of Sociology” 1992, Vol. 18, DOI: http://10.1146/annurev.so.18.080192.001233.

Conrad P., The discovery of hyperkinesis: Notes on the medicalization of deviant behavior, “Social Problems” 1975, Vol. 23 (1), DOI: http://dx.doi.org/10.2307/799624.

Conrad P., The Medicalization of Society: On the Transformation of Human Conditions into Treatable Disorders, Baltimore 2007.

Conrad P., Types of medical social control, “Sociology of Health and Illness” 1979, Vol. 1 (1), DOI: http://10.1111/j.1467-9566.1979.tb00175.x.

Davis J.E., How medicalization lost its way, “Society” 2006, Vol. 43 (6), DOI: http://10.1007/bf02698486.

Erol M., Melting bones: The social construction of postmenopausal osteoporosis in Turkey, “Social Science & Medicine” 2011, Vol. 73 (10), DOI: http://10.1016/j.socscimed.2011.08.033.

Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Warszawa 1998.

Freidson E., Profession of Medicine: A Study of the Sociology of Applied Knowledge, New York 1970.

Furedi F., The end of professional dominance, “Society” 2006, Vol. 43 (6), DOI: http://10.1007/BF02698479.

Goffman E., Asylums: Essays on the Social Situation of Mental Patients and Other Inmates, Doubleday (New York City) 1961.

Hadler N.M., Worried Sick: A Prescription for Health in an Overtreated America, Chapel Hill 2008.

Horwitz A.V., Wakefield J.C., The medicalization of sadness: How psychiatry transformed a natural emotion into a mental disorder, [w:] The Medicalization of Life, eds. A. Maturo, P. Conrad, “Salute e Societa” 2009, Vol. 8 (2), DOI: http://10.3280/SES2009-EN2005.

Illich I., Medical Nemesis. The Expropriation of Health, New York 1976.

Kaufert P., Gilbert P., Women, menopause, and medicalization, “Culture, Medicine and Psychiatry” 1986, Vol. 10 (1), DOI: http://10.1007/BF00053260.

Lelonek-Kuleta B., Uzależnienia behawioralne na tle współczesnej wiedzy o uzależnieniach, „Studia Społeczne” 2015, nr 12 (1).

Leo J., Lacasse J.R., The media and the chemical imbalance theory of depression, “Society” 2007, No. 45.

Lothian J.E., 6 zasad wspierających przebieg normalnego porodu. Zasada Czwarta – unikaj interwencji nieuzasadnionych medycznie, www.rodzicpoludzku.pl/images/stories/publikacje/zasady/zasada_czwarta.pdf [dostęp: 26.07.2016].

Moynihan R., Heath I., Henry D., Selling sickness: The pharmaceutical industry and disease mongering, “British Medical Journal” 2002, Vol. 324 (7342), DOI: http://dx.doi.org/10.1136/bmj.324.7342.886.

Nowakowski M., Medykalizacja seksualności człowieka – konstruowanie zaburzeń w nadziei na zysk, [w:] Zdrowie i choroba w badaniach socjologicznych prowadzonych na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie 1995–2013, red. W. Piątkowski, Lublin 2013.

Sadler J.Z., Jotterand F., Lee S.C., Inrig S., Can medicalization be good? Situating medicalization within bioethics, “Theoretical Medicine and Bioethics” 2009, Vol. 30 (6), DOI: http://10.1007/s11017-009-9122-4.

Szasz T., The myth of mental illness, “American Psychologist” 1960, No. 15, DOI: http://dx.doi.org/10.1037/h0046535.

WHO Scientific Group on the Assessment of Osteoporosis at Primary Health Care Level Summary Meeting Report, Brussels, Belgium, 5–7 May 2004, www.who.int/chp/topics/Osteoporosis.pdf [dostep: 25.07.2016].

Worcester N., Hormone Replacement Therapy (HRT): Getting to the heart of the politics of women’s health?, “National Women’s Studies Journal” 2004, Vol. 16 (6), DOI: http://10.2979/NWS.2004.16.3.56.

Wright J., Marketing disease: Is osteoporosis an example of ‘disease mongering’?, “British Journal of Nursing” 2009, Vol. 18 (17), DOI: http://10.12968/bjon.2009.18.17.44163.

Zola I.K., Medicine as an institution of social control, “Sociological Review” 1970, Vol. 20, DOI: http://10.1111/j.1467-954X.1972.tb00220.x.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/i.2016.41.2.61
Data publikacji: 2017-07-28 10:56:04
Data złożenia artykułu: 2016-07-29 15:04:16


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1218
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Renata Bogusz, Michał Nowakowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.