Konstytucyjny obowiązek zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku przez władze publiczne

Agnieszka Wołoszyn-Cichocka

Streszczenie w języku polskim


Obowiązująca Konstytucja RP nakłada na władze publiczne obowiązki w zakresie ochrony zdrowia. Najważniejszym z nich jest konieczność zapewnienia obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Innym obowiązkiem władz publicznych w zakresie ochrony zdrowia jest zapewnienie szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym oraz osobom starszym, a także zwalczanie chorób epidemicznych i zapobieganie negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Ponadto państwo powinno wspierać rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Rozważania podjęte w artykule dotyczą głównie realizacji obowiązku zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym i osobom starszym. Niestety, analiza obowiązujących aktów normatywnych, aktualnych programów zdrowotnych oraz sprawozdań Rzecznika Praw Pacjenta prowadzi do wniosku, że państwo nie wywiązuje się z niego w sposób zadowalający.


Słowa kluczowe


ochrona zdrowia; szczególna opieka zdrowotna; prawa pacjenta

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.

Bosek L., Komentarz do art. 68 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.

Byk C., Prawo do zdrowia jako prawo konstytucyjne, „Państwo i Prawo” 2000, z. 9.

Dercz M., Konstytucyjne podstawy praw dziecka do ochrony zdrowia i zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia ich dostępności, [w:] M. Dercz, H. Izdebski, T. Rek, Dziecko – pacjent i świadczeniobiorca. Poradnik prawny, Warszawa 2015.

Garlicki L., Uwagi do rozdziału II Konstytucji „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 3, Warszawa 2003.

Gawrońska M., Prawo do ochrony zdrowia na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014, nr 2.

Jarosz-Żukowska S., Prawo do ochrony zdrowia i dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.

Jończyk J., Ochrona zdrowia, „Państwo i Prawo” 2007, z. 2.

Kobak M., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia a klauzula sumienia lekarza, [w:] Odpowiedzialność administracji i w administracji, red. Z. Duniewska, M. Stahl, Warszawa 2013.

Lach D.E., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Warszawa 2011.

Magnuszewska-Otulak G., Wybrane problemy polityki zdrowotnej w Polsce, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2013, nr 21.

Michalska-Badziak M., Prawo ochrony zdrowia, [w:] Materialne prawo administracyjne. Pojęcie, instytucje, zasady, red. M. Stahl, Warszawa 2005.

Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2017 r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.Urz. Min. Zdr. z 2017 r., poz. 17).

Oniszczuk J., Prawo do szczególnej opieki zdrowotnej (art. 68), [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.

Oniszczuk J., Równość – najpierwsza z zasad i orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2004.

Orzeczenie TK z dnia 6 kwietnia 1993 r., K 7/92, OTK ZU 1993, nr 1, poz. 7.

Ostrzyżek A., Prawo do ochrony zdrowia w świetle art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, „Prawo i Medycyna” 2005, nr 4.

Pieprzyk M., Pieprzyk P., Osoby starsze w systemie ochrony zdrowia, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2012, nr 3.

Postanowienie TK z dnia 12 listopada 2003 r., Ts 11/03, OTK ZU 2003, nr 4B, poz. 258.

Preisner A., Prawo do ochrony życia i do zachowania naturalnej integralności psychofizycznej człowieka, [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, red. L. Wiśniewski, Warszawa 2006.

Prokop K., Prawo do ochrony zdrowia w świetle art. 68 Konstytucji RP, [w:] Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i socjologiczne funkcjonowania wybranych systemów ochrony zdrowia, red. T. Mróz, Białystok 2011.

Przybyłka A., Świadczenia dla osób starszych i niepełnosprawnych w ramach systemów ochrony zdrowia i pomocy społecznej (wybrane zagadnienia), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2013, nr 297.

Przychodaj E., Ochrona osób niepełnosprawnych w Polsce. Stan i perspektywy, „Zamojskie Studia i Materiały” 2012, z. 1.

Raport o korespondencji i kontaktach między Rzecznikiem Praw Obywatelskich i Ministrem Zdrowia w sprawie przestrzegania praw obywateli do ochrony zdrowia w okresie od 14 lutego 2006 do 30 kwietnia 2009. Biała Księga, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich” 2009, nr 4.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz.U. z 2012 r., poz. 1100).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie określenia priorytetowych dziedzin medycyny (Dz.U. z 2012 r., poz. 1489).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2007).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie standardów postępowania medycznego w łagodzeniu bólu porodowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 1997).

Rzecznik Praw Pacjenta, Sprawozdanie dotyczące przestrzegania praw pacjenta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (obejmuje okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.), www.bpp.gov.pl/sprawozdania-roczne [dostęp: 23.03.2017].

Sarnecki P., Normy programowe w konstytucji i odpowiadające im wolności obywatelskie, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.

Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.

Sokołowski M., Znieczulenie po porodzie w świetle świadczeń gwarantowanych, „Prawo i Medycyna” 2012, nr 2(47).

Trzciński J., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia na tle art. 35 Karty Podstawowych Praw Unii Europejskiej, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.

Uchwała Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020 (M.P. z 2014 r., poz. 118).

Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. nr 17, poz. 78 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1793 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1536 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 652).

Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. z 2016 r., poz. 1860).

Więckiewicz K., Czy w Polsce istnieje prawo kobiety do badań prenatalnych?, „Prawo i Medycyna” 2011, nr 4(45).

Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2008.

Wyrok NSA z dnia 20 listopada 2008 r., II OSK 1408/07, LEX nr 562845.

Wyrok SN z dnia 26 stycznia 2005 r., IV CK 414/04, LEX nr 177267.

Wyrok SN z dnia 10 listopada 2006 r., I CSK 229/06, LEX nr 398443.

Wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 125/07, LEX nr 333609.

Wyrok TK z dnia 5 listopada 1997 r., K 22/97, OTK ZU 1997, nr 3–4, poz. 41.

Wyrok TK z dnia 23 marca 1999 r., K 2/98, OTK ZU 1999, nr 3, poz. 38.

Wyrok TK z dnia 18 stycznia 2000 r., K 17/99, OTK ZU 2000, nr 1, poz. 4.

Wyrok TK z dnia 7 stycznia 2004 r., K 14/03, OTK ZU 2004, nr 1A, poz. 1.

Wyrok TK z dnia 23 października 2007 r., P 10/07, OTK ZU 2007, nr 9A, poz. 107.

Wyrok TK z dnia 22 lipca 2008 r., K 24/07, OTK ZU 2008, nr 6, poz. 110.

Wyrok TK z dnia 4 listopada 2014 r., SK 55/13, OTK ZU 2014, nr 10A, poz. 111.

Zięba-Załucka H., Pojęcie prawa do ochrony zdrowia, [w:] Zasada równości w prawie, red. H. Zięba-Załucka, M. Kijowski, Rzeszów 2004.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2017.64.1.225
Data publikacji: 2017-11-25 19:51:38
Data złożenia artykułu: 2017-03-31 01:10:14


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2273
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 11676

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Agnieszka Wołoszyn-Cichocka

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.