Wyślij tekst przez e-mail 
Istota prawa do ochrony zdrowia w świetle art. 68 Konstytucji RP ze szczególnym uwzględnieniem art. 68 ust. 1. Dylematy i kontrowersje
Streszczenie w języku polskim
Artykuł dotyczy problematyki o wyjątkowym znaczeniu. Podstawową tezą jest założenie, że art. 68 Konstytucji RP (zwłaszcza art. 68 ust. 1) ma charakter normatywny oraz jest prawem podmiotowym i osobistym. Prawo do ochrony zdrowia związane jest bowiem z egzystencją człowieka w sensie biologicznym, aksjologicznym, metafizycznym itd. I w takiej perspektywie należałoby widzieć jego konstytucyjną legitymację. Celem pracy jest udzielenie odpowiedzi na szereg pytań, w tym też – jak należałoby rozumieć w sensie aksjologicznym i normatywnym relację prawo do ochrony zdrowia a prawo do ochrony życia – o godność człowieka. Jaka jest w związku z tym istota prawa z art. 68 ust. 1? Pytania te rodzą szereg wyzwań i dylematów prawnych i aksjologicznych. Odpowiedź utrudnia zróżnicowane podejście do Konstytucji RP oraz teza o nadmiernej relatywizacji prawa. W związku z tym wyżej wskazane wartości należałoby widzieć w tej samej aksjologicznej perspektywie. W artykule wykorzystana została głównie metoda formalno-dogmatyczna.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Boć J. (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
Bosek L., Gwarancje godności ludzkiej i ich wpływ na polskie prawo cywilne, Warszawa 2012.
Ciemniewski J., Konstytucyjne podstawy praw pacjenta. Materiały konferencji „Godność człowieka podstawą praw chorego i pacjenta”, VIII Światowy Dzień Chorego (maszynopis powielony).
Complak K., Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej konstytucji, „Przegląd Sejmowy” 1998, nr 5.
Dudek D., Zasada przyrodzonej godności człowieka, [w:] Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, red. D. Dudek, Warszawa 2009.
Grabowska S., Urbaniak M., Prawne podstawy realizacji prawa do ochrony zdrowia w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 5, DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2014.05.05.
Lis W., Konstytucyjne gwarancje ochrony zdrowia i dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, [w:] Prawne aspekty cywilizacyjnych zagrożeń zdrowia, red. J. Pacian, Warszawa 2016.
Lis W., Sadowska M. (red.), Bezpieczeństwo zdrowotne w praktyce medycznej, Warszawa 2022.
Nesterowicz M., Prawo medyczne, Warszawa 2016.
Nesterowicz M., Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych, Warszawa 2022.
Onimus J., Próby odpowiedzi, Warszawa 1972.
Piechowiak M., Pojęcie praw człowieka, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. L. Wiśniewski, Warszawa 1997.
Ryś K., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia i prawo do szczególnej opieki zdrowotnej, „Roczniki Nauk Prawnych” 2014, vol. 24(3).
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP, t. 1: Komentarz art. 1–86, Warszawa 2016.
Safjan M., Bosek L. (red.), System Prawa Medycznego, t. 1: Instytucje prawa medycznego, Warszawa 2018.
Trzciński J., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia na tle art. 35 Karty Podstawowych Praw Unii Europejskiej, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
Urbaniak M. (red.), Organizacyjne i prawne aspekty systemów ochrony zdrowia wybranych państw, Warszawa 2019.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008.
Zamorska K., Szarfenberg R., Prawo socjalne, [w:] Prawa człowieka w systemie prawa krajowego, red. A. Florczak, B. Bolechów, Toruń 2006.
Zdyb M., Aksjologiczne podstawy ochrony zdrowia, [w:] Prawna ochrona zdrowia pacjenta, red. J. Pacian, Warszawa 2017.
Zdyb M., Dobro wspólne w perspektywie art. 1 Konstytucji RP, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, Warszawa 2001.
Zdyb M., Godność człowieka w świetle art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Normatywny wymiar godności człowieka, red. W. Lis, A. Balicki, Lublin 2012.
Zdyb M., Systemowe obowiązki Państwa w zakresie poszukiwania optymalnego modelu odpowiedzialności związanej z ochroną zdrowia. Zagadnienia podstawowe, [w:] Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, red. M. Zdyb, E. Kruk, G. Lubeńczuk, Warszawa 2018.
Zdyb M., Współczesne aksjologiczne dylematy realizacji prawa do ochrony zdrowia przez władze publiczne i odpowiedzialności z tym związanej, [w:] Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, red. M. Zdyb, E. Kruk, G, Lubeńczuk, Warszawa 2018.
Zięba-Załucka H., Pojęcie prawa do ochrony zdrowia, [w:] Zasada równości w prawie, red. H. Zięba-Załucka, M. Kijowski, Rzeszów 2004.
Zoll A., Problemy służby zdrowia w świetle doświadczeń RPO, „Prawo i Medycyna” 2000, nr 8.
AKTY PRAWNE
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.).
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977, nr 38, poz. 169).
Ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. 2003, nr 45, poz. 391).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2770).
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2705).
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2705).
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. 2022, poz. 974).
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. 2022, poz. 974).
ORZECZNICTWO
Orzeczenie TK z dnia 19 listopada 1996 r., K 7/95, OTK ZU 1996, nr 6, poz. 49.
Orzeczenie TK z dnia 28 maja 1997 r., K 26/96, OTK 1997, nr 2, poz. 19.
Postanowienie TK z dnia 20 lutego 2002 r., Ts 171/01, OTK ZU 2002, nr 2B, poz. 168.
Wyrok NSA z dnia 18 lutego 2015 r., II GSK 2331/1319, LEX nr 1657729.
Wyrok SN z dnia 17 lutego 1989 r., IV KR 15/89, OSNKW 1989, nr 5–6, poz. 42.
Wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 125/07, LEX nr 333609.
Wyrok TK z dnia 23 marca 1999 r., K 2/98, OTK ZU 1999, nr 3, poz. 38.
Wyrok TK z dnia 7 stycznia 2004 r., K 14/03, OTK ZU 2004, nr 1A, poz. 1.
Wyrok TK z dnia 18 kwietnia 2004 r., K 12/03, OTK ZU 2004, nr 2A, poz. 8.
Wyrok TK z dnia 7 listopada 2005 r., P 20/04, OTK ZU 2005, nr 10A, poz. 111.
Wyrok TK z dnia 22 września 2006 r., U 4/06, OTK ZU 2006, nr 8A, poz. 109.
Wyrok TK z dnia 15 stycznia 2009 r., K 45/07, OTK ZU 2009, nr 1A, poz. 3.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.1.173-192
Data publikacji: 2024-05-10 12:10:33
Data złożenia artykułu: 2023-12-21 12:59:34
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Marian Zdyb
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.