Wyślij tekst przez e-mail 
Służba w obcym wojsku i związane z nią przestępstwa w czechosłowackim prawie karnym okresu międzywojennego
Streszczenie w języku polskim
Tematem artykułu jest służba w obcej armii i związane z nią podstawy faktyczne przestępstw werbowania do wojska i służby w armii wroga (zdrada wojskowa). Przestępstwa te zostały uregulowane w czechosłowackim prawie międzywojennym przez prawo recypowane z Austro-Węgier. W artykule przedstawiono problematykę z perspektywy prawa obowiązującego na obszarze współczesnej Republiki Czeskiej, a więc regulacji prawnej recypowanej z regionu Przedlitawia. Wymienione przestępstwa były regulowane zarówno przez prawo karne wojskowe, jak i przez prawo karne cywilne. Recypowana regulacja prawna była stopniowo uzupełniana i zmieniana oraz częściowo została ujednolicona przepisami czechosłowackimi, w szczególności ustawą o ochronie republiki z 1923 r. i ustawą poborową z 1927 r. Na końcu artykułu poruszono zagadnienie związanych z nią powojennych amnestii oraz ścigania osób w związku z ich służbą w hiszpańskiej wojnie domowej lub organizacją wyjazdów na taką służbę.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
ARCHIVAL PRIMARY SOURCES
Chamber of Deputies Parliament of the Czech Republic, Digital Repository, Joint Czecho-slovak Digital Parliamentary Library, Czechoslovak National Assembly 1918–1920, Chamber of Deputies, Explanatory Report on the Outline of the Czechoslovak Conscription Act, print no. 2176, https://www.psp.cz/eknih/1918ns/ps/tisky/t2176_03.htm (access: 15.09.2023).
Chamber of Deputies Parliament of the Czech Republic, Digital Repository, Joint Czecho-slovak Digital Parliamentary Library, Czechoslovak National Assembly 1920–1925, Chamber of Deputies, Report of the Constitutional-Legal Committee on the Government Bill (Print 3996) on the Protection of the Republic, print no. 4021, https://www.psp.cz/eknih/1920ns/ps/tisky/t4021_03.htm (access: 16.09.2023).
LITERATURE
Černý J., Valášek M., České státní občanství. Ucelený výklad právních předpisů upravujících státní občanství České republiky v návaznosti na státní občanství ČSR, ČSSR a ČSFR, Praha 1996.
Gonda R., Postoj československé státní moci k rekrutování dobrovolníků do mezinárodních brigád ve Španělsku, [in:] Z. Maršálek, E. Voráček a kol., Interbrigadisté, Československo a španělská občanská válka. Neznámé kapitoly z historie československé účasti v občanské válce ve Španělsku 1936–1939, Praha 2017.
Kallab J., Trestní právo hmotné platné v zemi české a moravskoslezské. Část obecná i zvláštní, Praha 1935.
Knoll V., Pezl T., Continuity and Discontinuity of Czechoslovak Interwar Law: Basic Introduction of the Topic with an Example of Criminal Law, “Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2022, vol. 15(2), DOI: https://doi.org/10.4467/20844131KS.22.013.15716.
Lepšík J., Zákon na ochranu republiky s důvodovou zprávou, Praha 1923.
Lepšík J., Beneš J., Vojenské trestní zákony Československé republiky, Praha 1931.
Milota A., Učebnice obojího práva trestního platného v Československé republice. Právo hmotné, Kroměříž 1926.
Miřička A., Rakouské trestní právo hmotné část zvláštní, [Praha] 1912.
Miřička A., Trestní právo hmotné. Část obecná i zvláštní, Praha 1934.
Nedvěd J., „Verbování“ československých dobrovolníků do mezinárodních brigád a jejich cesty do Španělska, “Historie a vojenství” 2016, vol. 65(3).
Šouša J., Právní úprava amnestie v letech 1918–1953 v českých zemích, Pelhřimov 2019.
Vojáček L., První československý zákon. Pokus o opožděný komentář, Praha 2018.
Vorel J., Branný zákon republiky Československé s brannými předpisy a jinými zákony a vládními nařízeními týkajícími se branné povinnosti, Praha 1924.
Vorel J., Branný zákon republiky Československé (ve znění novely z roku 1927) s brannými předpisy a jinými zákony a vládními nařízeními týkajícími se branné povinnosti, Praha 1927.
Vorel J., Zákon o obraně státu s komentářem, Praha 1936.
LEGAL ACTS
Act no. 117/1852 RGBl., Strafgesetz über Verbrechen, Vergehen und Uebertretungen.
Act no. 117/1852 ř. z., Criminal Act on Crimes, Offences and Misdemeanours.
Act no. 19/1855 RGBl., Militär-Strafgesetz über Verbrechen und Vergehen.
Act no. 19/1855 ř. z., Military Criminal Act on Crimes and Offences.
Act no. 9/1918 Sb. z. a n., Amending the Military Criminal Code and the Military Criminal Procedure Code.
Act no. 11/1918 Sb. z. a n., On the Establishment of an Independent Czechoslovak State.
Act no. 449/1919 Sb. z. a n., On Legal Protection of the Czechoslovak Republic.
Act no. 139/1920 Sb. z. a n., Conscription Act of the Czechoslovak Republic.
Act no. 50/1923 Sb. z. a n., On the Protection of the Republic.
Act no. 53/1927 Sb. z. a n., On the Annual Contingent of Conscripts, on the Replacement Reserve and on Certain Amendments to the Conscription Act.
Act no. 123/1931 Sb. z. a n., On the State Prison.
Act no. 131/1936 Sb. z. a n., On Defense of the State.
Regulation of the Government of the Czechoslovak Republic no. 269/1920 Sb. z. a n., implementing the Conscription Act of the Czechoslovak Republic of 19 March 1920, no. 193 Sb. z. a n.
Regulation of the Government of the Czechoslovak Republic no. 141/1927 Sb. z. a n., issuing new conscription regulations.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2023.70.3.87-97
Data publikacji: 2024-01-11 14:19:31
Data złożenia artykułu: 2023-10-16 10:30:38
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Vilém Knoll, Denisa Kotroušová, Aneta Schwarzová, Marián Byszowiec
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.